Bloedbaden zonder aftiteling

In het essay ‘Bloedbaden zonder aftiteling’ (De Groene van 18 december) worden wij als lezer deelgenoot gemaakt van de worsteling van hoogleraar Beunders, die niet goed begrijpt waarom wij de onthoofdingen van IS niet kunnen aanzien, maar een rauwe serie als Game of Thrones wel.

Na een hele hoop literatuur (Plato, Goethe, et cetera) en tv-series (Homeland, The Walking Dead) kort de revue te hebben laten passeren, eindigt hij met: ‘Ik kan geen andere conclusies trekken dan deze. Onze cultuur is doordesemd van cynisme, van pakken wat je pakken kunt zonder enige vorm van moraal, en als dat met een bijl of mitrailleur moet, soit, zo is het leven om ons heen immers ook.’

Pardon? Het lijkt mij veeleer dat onze cultuur haaks staat op datgene waarvan Beunders haar ‘doordesemd’ acht. En dat verklaart nu juist waarom men het ‘in onze cultuur’ zo leuk vindt om naar series als Game of Thrones te kijken – een serie die gaat over een heel andere cultuur in een bovendien fictieve wereld, en zo zie je als kijker nog eens wat anders.

En waarmee ook verklaard is waarom wij de onthoofdingen van IS niet kunnen aanzien, want ‘in onze cultuur’, mét moraal, en zonder bijl of mitrailleur, willen wij zo’n (niet-fictieve) barbaarse daad niet zien.

BENEDICT JANSSEN

Slaapwandelen

Klaas Maas ergert zich er in zijn ingezonden brief (in De Groene van8 januari) aan dat in navolging van Christopher Clark her en der, ook in De Groene (18 december), wordt geschreven dat de naties slaapwandelend de Eerste Wereldoorlog zijn ingegaan. Hij betreurt het dat Barbara Tuchman door haar jongere vakbroeders en -zusters wordt stilgezwegen. Haar analyse van de jarenlange oorlogsvoorbereidingen door verschillende landen in The Guns of August (1962) maakt volgens Maas duidelijk dat vrijwel niemand eraan twijfelde dat de grote oorlog tussen met name Frankrijk en Duitsland zou uitbreken. Niks geen slaapwandelen dus.

Hopelijk stel ik Maas gerust als ik zeg dat ik voor mijn vorig jaar verschenen boek De eerstgevallenen (De Bezige Bij) wel dankbaar gebruik heb gemaakt van Tuchmans historische werken. Maar ik heb ook The Sleepwalkers van Clark met interesse gelezen. Volgens mij sluit het ene het andere niet uit. Ja, Frankrijk en Duitsland bereidden zich beide volop voor op een oorlog die eens zou komen. Maar niet in 1914, want dat zou een jaar van de vrede worden, aldus internationale diplomaten aan het begin van dat jaar. Door onverwachte gebeurtenissen, door zelf een kettingreactie in werking te stellen en gedreven door het idee dat de oorlog niet lang zou duren en niet veel erger dan vorige zou zijn, slaapwandelden de verschillende staatshoofden, politici en militaire kopstukken alsnog het slagveld op.

Voor de 21-jarige korporaal André Peugeot en de 22-jarige onderluitenant Albert Mayer leidden die ontwikkelingen ertoe dat zij elkaar op 2 augustus 1914 voor het eerst en het laatst zouden tegenkomen en dat ze als eersten van miljoenen militairen zouden sneuvelen. Die speciale status zorgde er vervolgens voor dat de nagedachtenis van beiden de afgelopen honderd jaar meer dan eens politiek en maatschappelijk is gebruikt.

THEO TOEBOSCH

Simone de Beauvoir

In het artikel van Gustaaf Peek (De Groene van 8 januari) is een foutje geslopen. Sartre en De Beauvoir liggen niet begraven op Père Lachaise maar op Cimetière du Montparnasse.

HARRY BARTHOLOMEUS, Tiel

Ondertussen op groene.nl

Trots presenteerden we afgelopen week onze nieuwe webcolumnist, theatermaker en acteur Sadettin Kirmiziyüz. Zijn columns zullen verschijnen in de rubriek ‘Thema en Variaties’, samen met die van Niña Weijers, Eddy Terstall, Gerbrand Bakker, Martin Reints en Rob van Erkelens. Kirmiziyüz (Zutphen, 1982) speelde in voorstellingen van het Nationale Toneel, Mightysociety en het Noord Nederlands Toneel. In 2010 richtte hij theatergroep Trouble Man op. Op dit moment staat hij met zijn voorstelling Hollandse Luchten II in de theaters. In zijn eerste column schrijft hij over de kopbal van Van Persie, de MH17, de terreur in Parijs en de geboorte van zijn zoontje Adam in een roerige tijd.

Lees de columns op:

groene.nl/tag/thema-variaties