Een druppel negerbloed

Een onderwerp waarover bibliotheken zijn volgeschreven, dat door films en talloze illustraties iconografisch is ingeprent (die plattegrond van dat slavendek), waarvan toch geroepen wordt dat vrijwel niemand er aandacht aan besteedt, en dat nu opnieuw wordt herkauwd (in De Groene Amsterdammer van 16 juli): de herinnering aan de slavernij die, zonder de excuses uit naam van de natie, ‘als een etterende wond’ zal voortduren; ‘een zwarte in een witte omgeving kan niet onbewust van zijn kleur blijven’. Dat laatste is zeker waar, ik herinner mij zwarte vriendjes die bij het versieren van blanke vrouwen daar hun voordeel mee deden. En laat ik eerlijk zijn, in een gekleurde samenleving geeft een blanke huid een voordeel: het mooiste meisje is voor jou. En zo word je echtgenoot van een vrouw die ik voor het gemak omschrijf als kwartblank/kwartneger/kwartchinees/kwartindiaan (’t is iets complexer) en vader van een zoon die bepaald niet honderd procent blank is.

Van de vijftien kleinkinderen van mijn ouders (beiden blank) zijn er vier ‘getint’ (waaronder dus zoonlief). De getinten doen het met vier voltooide universitaire studies en navenante maatschappelijke posities marginaal beter dan de niet-getinten. Over situaties waarin hun tint tegen hen gebruikt werd heb ik ze nooit gehoord. Overigens bij mijn schoonfamilie noch in de Surinaamse samenleving was in de jaren zeventig slavernij of Zwarte Piet een issue. Mijn vrouw ziet dat engagement van sommige landgenoten hier als iets onechts: iets wat aangeleerd is van een bepaald soort bakra’s. Wordt het geen tijd deze discussies achter ons te laten?

De idee dat de blanken van nu een morele schuld dragen omdat hun voorouders verantwoordelijk waren voor de slavernij van miljoenen negers is toch eigenlijk niets anders dan een uit het graf terugroepen van het dogma van de erfzonde? En wie behalve sommige bevrijdingstheologen zit te wachten op een wederopstanding van het obscurantisme van voor de Verlichting?

KLAAS MAAS, Voorschoten

Een druppel negerbloed (2)

Lieve Annette, Mercedes en Stephan,

Mijn voorouders waren lijfeigenen van hereboeren. Ze moesten werken op de velden tot hun rug gebroken was en ze leefden in een gat in de grond met wat riet er bovenop.

Mijn vader moest na de lagere school werken. Militaire dienst – WO II – Dresden. Hij kwam lopend terug naar Holland. In de bergen werd door de Russen zijn horloge afgenomen. Op het binnenplaatsje van het boerderijtje van mijn moeder werd zijn pak verbrand en zijn hoofd in de petroleum gezet, schurft en luis.

Vanaf het platteland, voor brood op de plank, naar de fabrieken. Een nieuwe slavernij was geboren, idem een nieuwe strijd tegen onderdrukking.

Als jong meisje wilde ik op de lagere school ook bijles in Frans en wiskunde maar dit werd mij geweigerd. Ik wilde naar de ulo, hiervoor was ik te dom, ik wilde naar de havo, hiervoor was ik te dom. Alles waar Mercedes over schrijft, de trauma’s waarmee gekampt wordt vanuit de achterstandspositie, herken ik.

Door mijn koppigheid, strijd en héééél hard werken is het mij toch gelukt en ik werd als eerste arbeiderskind toegelaten, als probeerseltje, op de toneelschool in Amsterdam. Ook ik krijg te horen dat ik lui ben en ik zie voor mij: ik ga als negenjarig kind al werken en erna al die honderden horige-baantjes om te komen waar ik nu zit om te horen dat ik lui ben.

Ik zing zonder moeite de sterren van de hemel en vraag aan mijn zanglerares: ‘Goh, dit is lollig, wat is dit?’ Met een rood hoofd antwoordt zij: ‘Mozart.’

Kijk op mijn LinkedIn-profiel en jullie zien hoe mijn carrière verder is vergaan.

Lees de eerste elf afleveringen van mijn blog Don’t fuck with the Javastraat.nl (ga naar de startpagina en begin van onderop) en u leest hoe de verwerking van de trauma’s van een achterstandsgroep verder gaat.

Het doet mij veel verdriet om bij u, Mercedes, te lezen dat u precies hetzelfde doet wat u de blanken kwalijk neemt. U discrimineert ongehoord en u hebt totaal geen inzicht in wat het mechanisme van onderdrukking is. U doet namelijk precies hetzelfde, zo niet bent u nog erger. Jammer.

Wens ik u meer inzicht toe.

Met vriendelijke groet en open het hart en hou vooral lol.

ADA BOUWMAN