Jane Jacobs
De in 2006 overleden publiciste en stadsactiviste Jane Jacobs is voor veel stadsplanners een held, maar er wordt selectief gewinkeld in haar ideeën, betoogt Marguerite van den Berg (De Groene van 1 september). Zij noemt als voorbeeld de hoofdplanoloog van Amsterdam, Jos Gadet, die naar Jacobs wijst in zijn streven naar een stad die ‘gemengd, divers en charmant rommelig [moet] zijn om de creatieven aan te trekken’, een voorwaarde om te komen tot een stad waarin ‘kenniseconomie’ centraal staat. In de praktijk komt dit, aldus Van den Berg, neer op ‘de productie van ruimte voor vermogenden’, vaak ten koste van oorspronkelijke bewoners.
Wij, beiden bewoner van een appartement in het Rijtuigenhof in Amsterdam, zien dit met eigen ogen gebeuren. Het complex werd gebouwd na een initiatief van buurtbewoners, met hulp van Jan Schaefer – die van ‘in gelul kun je niet wonen’. Sociale woningbouw aan de rand van het Vondelpark, dat kon nog dertig jaar geleden. Daar woont nu een mooie mix van mensen bij elkaar (en ja, ook mensen uit de creatieve sector, waartoe wij toevallig beiden behoren).
Maar woningcorporatie Eigen Haard gaat met haar tijd mee en schroeft de huren in duizelingwekkende vaart omhoog: na het verlaten van een woning wordt de huur voor de nieuwe bewoners verdriedubbeld. Mensen voor wie dit complex gebouwd werd kunnen dit niet betalen. Van den Berg heeft gelijk: wonen op een bevoorrechte plek is alleen voor vermogende mensen weggelegd. Graag nodigen wij daarom Jos Gadet uit op het Rijtuigenhof, om ter plekke te komen uitleggen hoe hij de visie van Jacobs zegt te omarmen, terwijl die met voeten wordt getreden.
TON GUIKING MARIJE VAN DER HOEVEN, Amsterdam
De coup in Brazilië
Eindelijk een stukje in een Nederlands blad waarin duidelijk wordt uitgelegd hoe begin mei van dit jaar in Brazilië een sluw spel is gespeeld om president Rousseff te wippen en zo de veroordelingen te voorkomen van de door en door corrupte kliek die de macht gegrepen heeft. Marjon van Royen is een van de zeer weinige journalisten in Nederland die de spijker op de kop heeft geslagen met haar bijdrage ‘Dilma vreest de dood van de democratie’ (De Groene van 8 september).
Ik hoopte dat de Olympische Spelen voor de Nederlandse pers een aanleiding zouden zijn om wat dieper in te gaan op de crisis in Brazilië en de werkelijke beweegredenen achter de impeachmentprocedure. IJdele hoop. Naar aanleiding van een ongelukkig en slecht geïnformeerd redactioneel artikel in de Volkskrant stuurde ik begin juni een briefje met wat kritische opmerkingen. Antwoord: de politieke situatie in Brazilië is voor onze lezers geen belangrijk thema. Kortom: er was geen belangstelling voor de feiten, geen poging tot waarheidsvinding. Nauwelijks enig besef van de economische en sociale gevolgen van de afbraak van deze jonge democratie voor de armere lagen van de bevolking, die met deze coup terug naar af zijn gestuurd.
Ik kan me de tijd nog goed heugen dat er ook hier volop belangstelling was voor de strijd in Latijns-Amerika voor meer sociale rechtvaardigheid en voor emancipatie van degenen die altijd buitenspel hebben gestaan. De afgelopen vijftien jaar zijn er op dat gebied flinke stappen gezet. Er zijn ook fouten gemaakt, bijvoorbeeld door de noodzakelijke politieke hervormingen steeds maar uit te stellen. Door landhervorming op de lange baan te schuiven. Door geen tegenwicht te bieden aan de manipulaties van het grote mediaconcern Globo.
Maar dat verklaart nog niet waarom een groot deel van de Nederlandse pers geen greintje belangstelling toont voor wat er werkelijk aan de hand is in een belangrijk land als Brazilië. Zouden onze media het wel best vinden dat old boys networks hun monopolieposities hernemen, dat sociale programma’s worden ontmanteld en alles, maar dan ook alles geprivatiseerd wordt?
ANNEKE JANSEN, Vianen
Drie Loep-nominaties voor De Groene
Drie publicaties van De Groene Amsterdammer zijn genomineerd voor De Loep 2016, de belangrijkste prijs voor onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen die wordt uitgereikt door de Vereniging van Onderzoeksjournalisten VVOJ. De jury onder leiding van Jeroen Smit, auteur van onder andere De prooi over de val van ABN Amro, selecteerde in totaal negen producties in de categorieën audiovisueel, digitaal en tekst. Ook werden drie onderzoeken voorgedragen voor de Aanmoedigingsprijs voor talenten tot dertig jaar.
Voor de categorie tekst nomineerde de jury onder meer ‘Wie gaf het bevel?’ van Robert Dulmers en Casper Thomas, een uitgebreid onderzoek naar de rol van Nederland bij het opgeven van de enclave Srebrenica. Voor de digitale Loep komen Adriana Homolova, Frank Mulder en Eva Schram in aanmerking met hun artikel ‘Grote David tegen kleine Goliath’ en het bijbehorende online dossier. Dit onderzoek naar miljardenclaims die multinationals door Nederlandse handelsverdragen kunnen indienen tegen met name derdewereldlanden was een samenwerking van De Groene Amsterdammer en One World.
De masterclass van Investico en De Groene (Femke Awater, Pamela Kalkman, Emy Koopman en Tim Staal) dingt mee naar de Aanmoedigingsprijs met de Groene-publicatie ‘Het toezichtsprookje’ over de Autoriteit Financiële Markten (afm), de ‘consumentenwaakhond die niet wil én niet mag bijten’.
De winnaars van De Loep worden op 18 november bekendgemaakt tijdens de VVOJ Conferentie in Leuven.