Post week 37

Boerende koeien

In De Groene van 1 september beschrijven Jaap Tielbeke en Evert de Vos een viertal plagen die de intensieve veehouderij over ons uitstort. Een vijfde plaag werd hierbij nog buiten beschouwing gelaten: de enorme CO2-productie ten gevolge van het inklinken van de veenweidegebieden. Twee jaar geleden al wezen de adviseurs van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur in het rapport Stop bodemdaling in veenweidegebieden erop dat de veenweides rond met name het Groene Hart, in Noord-Holland en in Friesland/Overijssel jaarlijks goed zijn voor vier tot zeven megaton CO2-uitstoot en zij wezen er fijntjes op dat dit ongeveer de helft is van wat Nederland volgens de Klimaatwet in 2050 nog mag uitstoten (elf megaton CO2). Met name om boeren te plezieren – optimale grasopbrengst en geen vastgelopen tractoren in drassige grond – houden de Waterschappen de waterstand laag. Veen houdt veel van het broeikasgas CO2 vast, maar met een laag grondwaterpeil komt het veen in aanraking met zuurstof en oxideert het. Daarbij komt het broeikasgas vrij. Ook daalt met de lage waterstand de bodem in veenweidegebieden met bijna een centimeter per jaar, wat weer reden is om de grondwaterstand verder te verlagen. Zo draait deze vicieuze cirkel al decennia rond. Deze vijfde plaag maakt krachtig ingrijpen in de intensieve veehouderij extra noodzakelijk.

Willem Blok, Gouda

Nieuwsgierig

In De Groene van 1 september schrijft Marian Donner dat ze in de ontwikkeling van technologie het liefst nieuwsgierigheid leidend ziet worden, in plaats van geld verdienen en beheerszucht. Goed idee, maar een moleculen herschikkende replicator die alles wat ons hartje begeert met een druk op de knop kan maken is juist het toppunt van (natuur)beheersing. Tegenwoordig ontdekken we steeds meer hoe betrekkelijk de controle is die we over materie kunnen uitoefenen. Nanoplastic, stikstof, methaan- en CO2-moleculen, duizenden giftige pfas-stoffen, virusdeeltjes – hele stofwisselingscycli zijn binnen een halve eeuw totaal ontwricht geraakt.

In feite bestaat een bepaald type replicator ook al lang, want informatie (films, muziek, boeken, et cetera) is dankzij computers en het internet kopieerbaar en deelbaar, oftewel repliceerbaar. Wie vrijelijk van zulke reëel bestaande replicatiemogelijkheden gebruik maakt, wordt binnen het kapitalisme echter onverbiddelijk gecriminaliseerd. Vooral onze relatie tot deze technologie zal moeten veranderen, wat op grotere schaal alleen mogelijk is als tegelijkertijd het hele systeem op de schop gaat en een gegarandeerd inkomen en basisdiensten (gratis OV, zorg, wonen, onderwijs, et cetera) gemeengoed worden. Schrijvers, muzikanten en filmmakers gaan er dan drastisch op vooruit, net als trouwens de rest van de mensheid en het leven op aarde.

Stephan Huijboom

Mattias Desmet

Kort toch reageren op het onkritische interview dat Frank Mulder afnam met de omstreden Vlaamse psychoanalyticus Mattias Desmet. Een bezoek aan Desmets Facebook-pagina volstaat ruimschoots: een allegaartje van rechts-libertairen, klimaatontkenners, antivaxxers, rechtse yogamoeders (jullie term overigens, hulde), QAnon-types, pro-boeren-demonstranten en van het padje afgedwaalde antiglobalisten.

Desmet schurkt schaamteloos (‘apolitiek’) aan tegen Vlaams alt-right, gaat glimlachend op foto’s met lieden van Schild & Vrienden, het akelige clubje rond Dries Van Langenhove, gaat op bezoek bij Tucker Carlson, recent zelfs bij Alex Jones (!), gaat op de foto met notoire Amerikaanse QAnon-aanjagers, enzovoort.

Recent ging de rector van zijn universiteit zo ver om zich te distantiëren van de uitspraken van Desmet. Desmet gaat zonder scrupules in wederzijds legitimerend gesprek met de door jullie recent kritisch doorgelichte Gideon van Meijeren. Een Vlaamse groep kritische en wetenschappelijk geletterde burgers is zelfs een website begonnen om de onjuistheden in het betoog van figuren als Desmet te factchecken en weerleggen (tegenwindmolen.be).

Wannes Gyselinck, theatermaker bij DE HOE