Opheffer en Beuys
Op 23 januari 2016 was het dertig jaar geleden dat Joseph Beuys in Oberkassel overleed. Twee dagen voor deze gedenkwaardige dag citeerde Opheffer (De Groene, 21 januari) zonder het te weten de sjamaan uit Düsseldorf. Geen wonder dat Opheffer de uitspraak ‘alles is kunst en kunst is alles’ vruchteloos zocht bij Andy Warhol. Vreemd ook dat hij Warhol verbond met Karel Appel. Het waren immers Beuys en Warhol die de vrijheid namen het begrip ‘kunst’ ruim te nemen. Voor Beuys was de samenleving een sociaal beeldhouwwerk waar iedereen vormend aan kon bijdragen. Zijn ‘erweiterte Kunstbegriff’ wist hij met gevleugelde woorden uit te drukken: ‘Alles ist Kunst, jeder ist ein Künstler.’ Toen Warhol Beuys ontmoette (op 18 mei 1978, in Galerie Mayer in Düsseldorf), nodigde hij hem persoonlijk uit president van Amerika te worden. Over vrijheid gesproken.
Honoré Schelfhout, Nijmegen
Populisten
Hierbij een vriendelijk verzoek om achteloos gebruik van het woord ‘populist’ (en de diverse afleidingen daarvan) in De Groene Amsterdammer zo veel mogelijk te vermijden.
Het woord ‘populist’ is een scheldwoord (voor sommigen misschien een geuzennaam) en het werkt dan niet lekker als er wordt geschreven dat ‘Europese populisten (…) ageerden tegen de gezamenlijke munt, tegen de Europese Unie en tegen buitenlanders’ (in ‘In het nieuws’, De Groene, 21 januari).
Er zijn genoeg mensen die serieuze vraagtekens zetten bij de gezamenlijke munt, bij de Europese Unie en bij de grote toestroom van buitenlanders, maar die op geen enkele manier met de partijen van Geert Wilders en Marine Le Pen geassocieerd kunnen worden. Sommigen van hen schrijven zelfs columns in De Groene. Bovendien is het lui om de politieke tegenstander met een scheldwoord weg te zetten. En luie stukken inspireren uiteindelijk ook de Groene-lezer niet.
Hans Moerbeek
Wilders tegenspreken
In De Groene van 21 januari schrijft Aukje van Roessel dat het niet uitmaakt of je Wilders tegenspreekt of hem negeert. Het virus dat hij aanwakkert verspreidt hij zelf en de peilingen registreren een toename van zijn aanhangers.
De zwijgende meerderheid moet spreken. Maar hoe kan deze spreken als de burger niet serieus genomen wordt en niet geïnformeerd wordt over de afwegingen bij compromissen en betrokken bij de beslissingen? De grootste ergernis lijkt te zitten in de wijze waarop besluiten worden genomen, zoals in Geldermalsen, waar de bewoners overvallen werden door een opportuun voorstel om de onverkoopbare grond te gelde te maken middels een azc voor vijftienhonderd vluchtelingen.
Ook de minister-president schittert door afwezigheid, terwijl bijvoorbeeld het vluchtelingenvraagstuk een duidelijk verhaal van de regering vraagt. Hij laat ons niet dan incidenteel weten waarom de EU van fundamenteel belang voor ons is. Dus wordt er zenuwachtig gedaan over de enquête over het verdrag met Oekraïne.
Politici zijn zo druk met zichzelf in de weer dat ze vergeten bij de burgers een draagvlak voor hun beslissingen te creëren. Binnen de Haagse politiek kan dat wel. Met de Sociaal-Economische Raad wordt een deal gesloten om in de Eerste Kamer een meerderheid mee te krijgen. De polarisering kan worden bestreden door de burger in de beslissingen te betrekken. Dus door een nadrukkelijk optreden van politici als degenen die de waarden en normen belichamen, uitdragen en concreet maken. Ze moeten daarvoor expliciet naar buiten treden en hun compromissen inzichtelijk maken. Ze moeten draagvlak voor belangrijke beslissingen creëren voor ze genomen worden en ons voortdurend op de hoogte houden van de stand van zaken.
Daar zullen de media aan moeten meewerken, hoewel zij meer geïnteresseerd zijn in conflicten en non-incidenten. Het pareren van Wilders met feiten heeft alleen zin als die feiten (en overwegingen bij compromissen) bij de burger bekend zijn en de onvrede, angst en het wantrouwen niet meer de overhand hebben. Dan kan de zwijgende meerderheid pas iets zeggen en zal nepparlementariër Wilders in zijn nepparlement een roepende in de woestijn worden.
A.C. Driessen
Beeld: Jan Rothuizen