Dieet als religie
Het is jammer dat Sanne Bloemink in het artikel over dieet als religie (De Groene van 27 oktober) het veganisme op één hoop gooit met onder meer het glutenvrije en paleo-dieet, met slechts kleine kanttekeningen waarin oppervlakkig wordt ingegaan op waar het veganisme grotendeels om draait.
De focus op de gezondheidsredenen zorgt er verder voor dat de ethisch-politieke component van het veganisme zwaar wordt onderbelicht. Het veganisme is een aanklacht tegen de vervuilende en gewelddadige dierenindustrie, waar glutenvrije en paleo-diëten grotendeels het resultaat zijn van een zoektocht naar individueel gezonder leven. Door ze op één hoop te gooien wordt de activistische component niet erkend en afgedaan als slechts de zoveelste geïndividualiseerde ‘lifestyle’.
Verder blijft het cultureel dominante omnivore dieet grotendeels buiten schot, terwijl juist dat dieet werkelijk religieuze trekken vertoont. Dierlijk voedsel wordt letterlijk met de paplepel ingegoten en daarmee als norm geïndoctrineerd, en twijfel aan die norm wordt geridiculiseerd of de kop in gedrukt. Door te pretenderen dat het veganisme slechts een voedseltrend is in plaats van een serieuze kritiek wordt de omnivore norm wederom als onbetwistbaar bevestigd.
Ook wordt gedaan alsof het de veganisten zijn die ‘het gesprek’ saboteren door niet een vorkje mee te prikken met het eventueel voorgeschotelde dierenleed. Doorgaans valt met een veganist prima brood te breken, alleen al omdat plantaardig voedsel per definitie ook door omnivoren wordt gegeten.
Robin Jansen, Amsterdam
Oorlog in Indië
Waarom slagen we er nog steeds niet in af te rekenen met ons gewelddadige oorlogsverleden in Nederlands-Indië? Lizzy van Leeuwen raakt een gevoelig punt (De Groene van 20 oktober).
Dat het zo lang duurt voordat er in ons land afstand kan worden genomen van de kwalijke kanten van het kolonialisme heeft naar mijn mening mede te maken met de politieke cultuur in de jaren van de dekolonisatie. Die jaren vielen samen met het hoogtepunt van de Koude Oorlog. De oppositie tegen de oorlog in Nederlands-Indië kwam voor een belangrijk deel van communisten die in de jaren veertig en vijftig door de rest van politiek Nederland als staatsvijanden werden geïsoleerd. Alle kritische, antikoloniale stemmen in die dagen zijn met die van de communisten gesmoord in een voorstelling van goede en foute vaderlanders. Waarbij de verdedigers van de koloniale politiek niet aan de foute kant terechtkwamen. Degenen die dienst weigerden in de oorlog wél. Kritiek op het oorlogsverleden in Nederlands-Indië kreeg tot ver in de jaren zestig geen kans in het ‘frame’ van het Koude-Oorlogsdenken. Daarna bleef het een moeilijke affaire omdat generatie na generatie is opgevoed zonder een kritische verwerking van het kolonialistische verleden. Het is daarom goed dat de grenzen in de koloniale geschiedschrijving nu eindelijk worden afgebroken.
Jos van Dijk
Marja Pruis wint Heldringprijs
Groene-redacteur Marja Pruis heeft de Heldringprijs voor de beste columnist van 2016 gewonnen. In haar stukken trekt Pruis ‘de fluwelen jas van de literatuur’ aan, zo verwoordde juryvoorzitter Herman Pleij het bij de prijsuitreiking tijdens de Nacht van NRC op zaterdag 29 oktober.
De columns van Pruis die eens in de twee weken in de Groene verschijnen, hebben volgens de jury ‘ogenschijnlijk willekeurige observaties’ als aanleiding. ‘Maar de spanning stijgt en de lezer voelt zich onvermijdelijk meegetrokken naar een diepere samenhang. Daarbij is haar stijl zo dwingend dat tegenstribbelen geen optie meer kan zijn.’
Jérôme Heldring (1917-2013) was tussen 1953 en 2012 columnist bij eerst de Nieuwe Rotterdamsche Courant en later NRC Handelsblad. Het werk van Pruis voldoet volgens de jury aan de hoofdstelling van Heldrings opvattingen over de column: de tekst dient uit te dagen tot vragen en debat aan de hand van verrassende observaties. ‘Die kunnen dus ook gevoed worden door culturele observaties en alledaagse ervaringen.’
‘Pruis heeft de column literaire allure bezorgd’, stelde Herman Pleij tijdens de uitreiking, ‘en dat kon deze goed gebruiken.’ Eerdere prijswinnaars waren Hans Goslinga (Trouw), Sheila Sitalsing (de Volkskrant), Folkert Jensma (NRC Handelsblad) en Caroline de Gruyter (NRC Handelsblad).
Avond in De Zwijger
Plagen in de zorg
De afgelopen vier jaar heeft het kabinet in de gezondheidszorg een bezuiniging van tien miljard euro doorgevoerd. Wat zijn de gevolgen voor de samenleving? Wie draait op voor deze bezuinigingen? Mirjam de Rijk zocht het uit en schreef hierover drie artikelen in De Groene Amsterdammer. Ze praat hier op woensdag 9 november in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam over met een aantal zorgexperts. Deelnemers zijn onder anderen arts Ben Crul, onderzoeker Jaap van der Stel en jobcoach Jan Willem Vonk.
Aanvang 19.30 uur, toegang gratis, wel graag reserveren via dezwijger.nl