Gegijzelde democratie
Het artikel ‘ceta laat zien dat Europa vleugellam raakt’ (in De Groene van 27 oktober) trekt helaas foute conclusies uit onjuiste berichtgeving. Paul Magnette, minister-president van de Waalse deelregering, wilde ceta niet zonder meer blokkeren en al helemaal niet uit louter opportunistische redenen. De bezwaren tegen de arbitragehoven en de verdere afbraak van een sociaal Europa zijn een jaar geleden door het Waalse parlement bij de Europese commissaris Malmström ingediend. Ze staan in het verlengde van eerdere tegemoetkomingen aan de eisen van Oostenrijk, Slovenië en Duitsland, maar kregen geen antwoord. De juridische bezwaren werden gesteund door ngo’s en voedseldeskundigen.
De ongenuanceerde opvatting dat democratie een zaak van meerderheid en minderheid is, verklaart de misvatting dat de democratie hier wordt gegijzeld. De parlementaire democratie berust niet zonder meer op het tellen van de opinies maar ook op het deliberatieve overleg over gekwalificeerde deskundigheden. Ze staat of valt met het scheiden van de macht, het gelden van wetenschappelijke argumenten en de onafhankelijkheid van het recht. Het verzet van een kleine deelstaat tegen de dominantie van de markt in de altijd te bewaken pijlers van de democratie is daarom veeleer een zegen voor het herstel van de geloofwaardigheid van Europa als democratisch multinationaal construct.
Wat Europa vleugellam maakt is het gekonkel in achterkamers, gevoed door lobbygroepen, dat haaks staat op een open democratische besluitvorming. Het is dan ook opvallend dat alleen de commissievoorzitter zich bij de uitgestelde ondertekening van het handelsverdrag niet kon onthouden van een sneer aan het Waalse parlement. Dat stond in schril contrast tot de welwillendheid van Martin Schulz, de voorzitter van het Europees Parlement, van Donald Tusk, voorzitter van de raad en de fair play van de Canadese eerste minister Justin Trudeau. De les aan de Europese technocraten is dan ook dat Europa alleen een toekomst heeft wanneer er voldoende draagvlak in de civil society is voor de oekazes van technocraten en bureaucraten in de commissie.
Donald Loose
De Groene krijgt Loep voor Srebrenica-onderzoek
Casper Thomas en Robert Dulmers hebben de Loep 2016 in de categorie tekst gekregen voor het artikel ‘Wie gaf het bevel?’, een uitgebreid onderzoek naar de rol van Nederland bij het opgeven van de enclave Srebrenica dat in mei 2015 in De Groene verscheen.
De jury van deze belangrijkste prijs voor onderzoeksjournalistiek in Nederland roemt de productie als ‘een schitterende reconstructie, heel precies, spannend opgeschreven. De makers hebben bergen informatie verzameld en gerangschikt en hebben alles zeer goed uitgezocht.’
Bij de uitreiking die plaatsvond tijdens de conferentie van de Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Onderzoeksjournalistiek, vvoj, stelde juryvoorzitter Jeroen Smit dat de auteurs twintig jaar na dato aantonen dat ‘de rol van Nederland bij de ontruiming van de UN Safe Area Srebrenica veel groter was dan tot nu toe werd gedacht.’
Life Writing in SPUI25
Wat betekent het te schrijven over een echt leven, dat van jezelf, dat van een ander? Op 8 december krijgt de Britse schrijfster A.S. Byatt de Erasmusprijs uitgereikt voor haar bijdrage aan het genre van Life Writing. Naar aanleiding hiervan presenteert De Gids op vrijdag 9 december een themanummer over Life Writing in SPUI25. Sprekers zijn Adriaan van Veldhuizen, Marja Pruis, Connie Palmen, Fiep van Bodegom, Wil Boesten en Hannah van Binsbergen. Moderator: Dirk van Weelden. Locatie: SPUI25. Aanvang: 20.00 uur. Toegang gratis, maar reserveren verplicht via www.spui25.nl.
Anil Ramdas Essayprijs
Anil Ramdas was schrijver, journalist en programmamaker. Vijf jaar na zijn dood hebben De Groene Amsterdammer (waar hij redacteur was), De Balie (waar hij directeur was), De Bezige Bij (waar zijn boeken verschenen) en zijn familie het initiatief genomen tot een Anil Ramdas Essayprijs.
Het thema voor de prijsvraag is ontleend aan twee centrale begrippen in het denken van Anil Ramdas: identiteit en beschaving. Ramdas schreef uitgebreid over de migrantenervaring, over de nostalgie naar een verleden dat nooit heeft bestaan. Over de beklemming van de eigen groep en over nestbevuilers. Identiteit was voor hem een persoonlijke zaak, maar hij liet ook zien hoezeer die vrijheid bevochten moet worden op een samenleving die juist vooringenomen beelden koestert en etiketten (zoals ‘niet-westerse allochtoon’) op je plakt.
Hij hield van grote woorden als beschaving. ‘Beschaving ligt altijd ver weg. Het is net als de horizon. Je kunt fietsen wat je wilt, maar je komt er nooit’, schreef hij in zijn beschavingslezing.
Voor deze prijsvraag nodigen we schrijvers uit om hun visie te geven op identiteit en beschaving in essay van drieduizend woorden. De essays moeten vóór 9 januari 2017 worden verstuurd naar redactie@groene.nl, onder vermelding van Anil Ramdas Essayprijs. De prijs zal worden uitgereikt op 16 februari 2017 tijdens een speciale avond in De Balie in Amsterdam waarbij wordt stilgestaan bij het werk van Anil Ramdas. Het winnende essay zal worden gepubliceerd in De Groene Amsterdammer.