Alledaagse kost

In de niet-aflatende strijd die historicus Chris van der Heijden zijn leven lang voert ter rehabilitatie van foute types is ditmaal Hans Janmaat aan de beurt. Van der Heijden beweert in De Groene van 24 november dat de radicale uitspraken van vroeger, zoals die van Janmaat, nu alledaagse kost zijn. Alledaags in de zin van moreel aanvaardbaar, zo lees ik in zijn betoog. Wat praat Van der Heijden daarmee goed? Ik noem twee uitspraken van Janmaat: ‘Dat joden als nomaden trekken, wil ik ze niet kwalijk nemen, maar openbare functies mogen ze dan niet bekleden’ (interview Elsevier 1994). En: ‘Onze vrienden asielzoekers nemen af en toe wat kakkerlakken mee (…) de ongediertebestrijding weet bijna niet hoe ze kapot te krijgen zijn’ (verkiezingsspot eind jaren tachtig).Onverhuld, klassiek racisme, dat is kennelijk wat Van der Heijden alledaagse kost wil laten zijn.

David de Jongh, Zeist

De erfenis van Obama

Het is opvallend hoe snel en ingrijpend de toon in de mediaberichtgeving over de Amerikaanse verkiezingen is omgeslagen sinds die historische tweede dinsdag van november. Als (Vlaams) abonnee volg ik vooral de internationaal geïnspireerde stukken in De Groene. En daar horen natuurlijk de uitstekende analyses van de Amerikaanse politiek bij, onder anderen geschreven door Amerika-kenner Frans Verhagen. Nu is me echter iets beginnen dagen, zeker nadat ik het artikel ‘Hoog tijd voor een doorstart’ (in De Groene van 17 november) had gelezen. Daarin wordt gesproken van een ‘toch al beperkte erfenis van Barack Obama’, en even verder luidt het dat Obama de ‘change you can believe in (…) niet heeft gebracht’.

Kan allemaal wel zijn, maar dan vind ik het toch frappant dat Verhagen in zijn stuk ‘Vertel me hoe dit eindigt’ (De Groene van 7 april) nog een heel ander beeld ophing. Zo las ik dat Obama een ‘uitzonderlijk succesvol president’ was. Een president ook met een ambitieus plan dat volgens de auteur weliswaar ‘op z’n best half geslaagd is’, maar dat toch goed is ‘voor een historisch presidentschap’.

Ik herinner me ook een opiniestuk van Verhagen in de Vlaamse krant De Standaard (15 september) waarin hij de huidige vice-president-elect, Mike Pence – op het moment dat hij het schreef nog gewoon de running mate van Donald Trump – een ‘benepen christelijke scherpslijper’ noemt, en de ‘mislukte gouverneur van Indiana’. En wat lees ik in De Groene van 17 november? ‘Pence is rustig, beschaafd, ideologisch coherent (…) en oogt als de ideaaltypische gouverneur uit het Midden Westen.’

Ik begrijp dat je Trump en zijn kornuiten na hun verkiezingszege niet kunt blijven afschilderen als verliezers, maar om nu meteen te gaan huilen met de wolven in het bos…

Senne Starckx, Mol (België)

Tegen de elite

Ewald Engelen gaat helemaal los in zijn column ‘De grote vernedering’ (De Groene van 17 november). Brexit, Trump en Oekraïne: het komt allemaal door de zijns inziens terechte weerzin van het electoraat jegens de elite. En dan komt hij met een lange opsomming van wat er mis is, waaronder de zorgkosten, het onderwijs, de woningmarkten en klimaatverandering.

Het besturen van een land, provincie of dorp is echter nog niet zo makkelijk. Natuurlijk gaat niet alles goed. Maar kennelijk wel goed genoeg: Nederland staat bovenaan in allerlei lijstjes over welvaart en economie. Maar misschien dat die perceptie anders is als de ontevreden kiezer de hele dag zijn wijsheid haalt van Facebook, en dan snel zijn oordeel klaar heeft. ‘Het kabinet zit vol met zakkenvullers’ – dat niveau.

Trump is gekozen door het slag burgers dat niet aan inhoud doet. Wat niet weet, wat niet deert, en leve de feitenvrije discussie! Die de rapporten van Nasa (‘Experts! Bah!’) links laten liggen en klimaatverandering negeren. En dan boos worden als ze neerbuigend worden benaderd in een discussie over het klimaat. Misschien dat Ewald Engelen in zijn volgende column ons wil uitleggen wat de boze, feitenvrije burger ons land kan bieden. Weer een drie maanden durend kabinet met Heinsbroek en Nawijn?

Benedict Janssen, Rotterdam