De 78-jarige parlementsvoorzitter Lachmon, leider van de hindoestaanse VHP, suggereerde in Den Haag een compromis over de betrokkenheid van het IMF bij de sanering van de bankroete Surinaamse economie. Van Mierlo reageerde uiterst enthousiast. De Haagse politiek knuffelde de VHP-leider. Na zijn ontmoeting met de Surinaamse parlementsvoorzitter nodigde Frits Bolkestein Suriname uit om weer plaats te nemen in het Koninkrijk der Nederlanden, gelijk de Antillen en Aruba.
President Venetiaan, voorzitter van de Creoolse NPS en coalitiegenoot van de VHP-leider, opende publiekelijk de aanval op Lachmon. Lachmon was ‘onbetrouwbaar’ en zijn partij een voorstander van het ‘terug naar het Koninkrijk’, hetgeen voor Venetiaan gelijkstaat aan ‘het Nederlandse juk’.
De aanval zei meer over de aanvaller dan over aangevallene. De etno-nationalist Venetiaan - ‘Ik ben een bewust Afro- Surinamer’ - staat voor de ‘nuloptie’. Liever zonder een cent Nederlandse hulp, dan ‘buigen’. Trots boven menselijk welzijn. Met het koloniale spook tracht hij de groeiende beweging onder de Surinaamse bevolking voor een referendum over de staatkundige toekomst (naar Antilliaans voorbeeld) ideologisch te intimideren. Hij sluit daarin zelfs een line up met partijen als de NDP van Bouterse niet uit.
Twintig jaar geleden konden Venetiaan, Arron, Bruma c.s. de eis voor een referendum, onder andere verwoord door Lachmon, nog naast zich neerleggen. Toen was de Nederlandse West-politiek gericht op onafhankelijkheid, of zoals steeds meer mensen nu zeggen: op het abandonneren van de Caribische Rijksdelen. Mede door het in bloed geschreven fiasco van het Surinaamse republiekje (400.000 inwoners), onderging de Nederlandse West-politiek eind jaren tachtig een belangrijke wijziging. Nederland trachtte niet langer de geschiedenis van zich af te schudden. Centraal stond nu de erkenning van het zelfbeschikkingsrecht van de betrokken volkeren en de verplichtingen van Nederland - als voormalig ‘moederland’ - ten opzichte van die volkeren. Artikel 62, de opgelegde onafhankelijkheid van Aruba, werd op 25 april uit het Statuut van het Koninkrijk geschrapt.
De tijden zijn veranderd. Maar Venetiaan - nog steeds in Mao-pakje - wil van veranderingen niet weten. Daarom leeft bij steeds meer Surinamers het ‘Venetiaan go home!’ De Adviesraad van de VHP heeft aangedrongen op het vertrek van de president. De roep om vervroegde verkiezingen klinkt nu ook binnen de regeringscoalitie. En volgens Venetiaan zelf zal het vraagstuk van de relatie met het Koninkrijk der Nederlanden de komende verkiezingen domineren.
Het Koninkrijk moet rekening houden met een versnelde klim van Suriname op de politieke agenda.