Alex is waarschijnlijk iets te openhartig geweest. Want officieel hangt Hogar Social Madrid (hsm) niet een bepaalde ideologie aan. Dat laatste beweert woordvoerster Melisa Domínguez tenminste, als zij even later terug is van boodschappen doen. ‘Ze zeggen dat wij nazi’s zijn. Maar dat doen ze alleen maar om ons te criminaliseren en om ons sociale werk zwart te maken.’ De 27-jarige studente antropologie heeft het nog niet gezegd of ze geeft zonder omwegen toe dat de enige buitenlandse bewegingen waar hsm contacten mee onderhoudt de Gouden Dageraad in Griekenland en CasaPound in Italië zijn; de eerste is een nazistische, de tweede een fascistische club.
Sociaal Huis verricht zijn ‘sociale werk’ vanuit het voormalige archief van de Spaanse staatstelevisie, nu gekraakt door de pakweg honderd activisten van de beweging. Wat dat sociale werk inhoudt? Van alles, verzekert de woordvoerster, geblondeerd en vol doodshoofdtatoeages. ‘Wij houden huisuitzettingen tegen, bieden onderdak aan daklozen en geven lessen persoonlijke verdediging.’ Maar de favoriete sociale activiteit van hsm is het uitdelen van voedsel aan de armen, en dan alleen aan Spanjaarden. Elke zondagmiddag om half één gaat het hek van het kraakpand open voor de behoeftige Spaanse medemens. Helaas wordt het vandaag ietsje later en moet die medemens – zo’n vijftig man – anderhalf uur lang buiten het hek in de zinderende hitte wachten.
Buitenlanders komen er helemaal niet in. De reden: immigranten kunnen in Madrid terecht bij allerlei gaarkeukens waar Spanjaarden volgens Domínguez niet welkom zijn. Aantoonbare nonsens, maar ze zegt het met een stelligheid die geen tegenspraak duldt. Ze droomt ervan ooit een politieke partij te leiden. Maar eerst moet ze haar ‘boodschap overbrengen’.
Op Twitter heeft hsm bijna veertienduizend volgers. Dat aantal groeit, maar het is nog lang geen echte volksbeweging zoals andere ultra-rechtse groeperingen die onlangs in Europa zijn opgekomen. Hoe komt het dat Spanje in dit opzicht een uitzondering is? Het antwoord is volgens politicologen simpel: extreem-rechts is hier tot nu toe ingekapseld in de rechtse Volkspartij. En dat zou veel van het beleid én de regeerstijl van premier Rajoy kunnen verklaren.