Vorig seizoen was het vizier gericht op het megalomane bouwen, met soms direct effect. Nu gaat het om bestuurscultuur in brede zin en kan het variëren van durfkapitalisten die zich op de kinderopvang storten via scooterterreur op het fietspad tot verdwenen energiemiljarden. Luis in de pels, die Slag. Ironisch tot cynisch van toon en uit op jolijt om hun ernst in te verpakken. In de aflevering over afbraak van de thuiszorg (bij voorgenomen beleid wordt 75 procent van het budget geschrapt en worden 58.000 banen bedreigd) verscheen maker Roland Duong met brace om de nek en gekweld gelaat: zorgbehoevend dus. Niet dat hem iets mankeerde, maar ze houden daar van amateurtoneel. Daar moet je van houden. Beter geslaagd is het als diezelfde Duong de uitdaging van thuiszorgster Anja aanneemt om douche + wc van haar cliënt in vijf minuten (de norm) te reinigen. Ze schenkt hem de dubbele tijd, geeft adviezen, maar dan moet zij na afloop nog afmaken wat hem niet lukte en is hij buiten adem. Deze keer is niks gespeeld en wordt het punt van de verontwaardigde thuiszorgster (wij worden uitgeknepen en tot afvalputje) gemaakt. Haar beloning is netto negen euro per uur en haar wurgschema houdt in dat ze aan ondersteunende en signalerende functies (luisterend oor; zo nodig hulpverleners inschakelen) niet meer toekomt en uitsluitend werkster wordt. Met alle respect voor ook dat zware, ondankbare beroep, veel kwetsbare cliënten van de thuiszorg zijn onvoldoende gebaat bij een steeds wisselende schoonmaker. Bureau Beerenschot mag uitleggen dat de zorg onbetaalbaar wordt en dus iedereen moet bloeden – van Anja en haar cliënten tot medisch specialisten. Maar ook aan bod komt Jos de Blok die een organisatie van zesduizend thuiszorgers leidt zonder kostbare managementlaag en met grotere autonomie voor de mensen op de werkvloer. Oftewel: in kort bestek kritiek maar ook alternatief; en veel informatie over de onderkant van de maatschappij.
Over een andere groep zwakken binnenkort een documentaire bij de ntr. Het echtpaar Poppenk maakte eerder Een klasse apart, indrukwekkend drieluik over een school voor zeer moeilijk lerende kinderen. Deze keer volgen ze in De bal is rond een groep probleemjongeren met beperkte intellectuele capaciteiten, psychische sores en verslavingsproblematiek. Ze maken deel uit van een voetbalproject dat hen van zitbank, games en joints weg wil halen op weg naar de arbeidsmarkt. De resultaten wisselend, maar de film aan te bevelen omdat die kijkt waar meestal weggekeken wordt. En om de bewonderenswaardige inzet van begeleiders. Mededogen, moedeloosheid, ergernis en respect wisselen bij de kijker af.
Ronald Duong, Teun van de Keuken, Andrea van Pol, De slag om Nederland, VPRO,maandags, Nederland 2, 20.25 uur. Mascha en Manfred Poppenk, bal is rond, NTR, maandag 18 maart, Nederland 2, 23.00 uur