Rome – Roberto Saviano is een held, daarover geen discussie. De 38-jarige schrijver/onderzoeksjournalist brak in 2006 wereldwijd door met Gomorra, een fantastisch geschreven en zeer dapper persoonlijk onderzoek naar het reilen en zeilen van de camorra in en rond Napels. Sinds dat jaar staat Saviano onder 24-uurs-politiebewaking van de Italiaanse staat. Dat betekent dat hij sinds zijn 26ste nooit meer normaal over straat heeft gekund, laat staan spontane ontmoetingen of onverwachte dingen kon meemaken. Een gruwelijk gepland bestaan in de schijnwerpers voor een topschrijverstalent dat fly on the wall moet kunnen zijn. Dat zit er niet meer – nooit meer – in voor Saviano.

Min of meer noodgedwongen is hij een soort spreekbuis van de natie geworden voor alle belangrijke kwesties die Italië kwellen. Van de maffia tot sociale ongelijkheid, van het belang van scholing tot het huidige zeer nijpende immigrantenprobleem. Altijd maar weer Saviano, die als verdienste heeft dat hij dingen in al hun complexiteit toch heel eenvoudig weet uit te leggen. Hij geeft context en gevolg, hij maakt onderscheid tussen feit en mening, een in Italië zeer zeldzaam goed. Hij schrijft erover en hij houdt lange redes op televisie, inmiddels zonder interviewer, want hij doet alleen nog monologen.

De immigrantenkwestie had Saviano ook weer tot de zijne gemaakt, op de hem passende manier. Een gloedvolle monoloog op televisie, ondersteund door beelden van het gruwelijke bestaan van Afrikaanse seizoenstelers in het arme, maffiose zuiden van Italië. We misbruiken ze als ze ons goed uitkomen, maar als het er te veel worden, mogen ze er ineens niet meer in, aldus de stelling van Saviano. Hij is van mening dat iedereen uit Afrika naar Italië mag komen en dat Italië daar heel veel bij te winnen heeft. Een mening die haaks staat op die van de minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini, zoals bekend. En behalve over de immigranten uit Afrika gaat Salvini ook over de 24-uurs- bescherming van Saviano. Iets wat de Lega-minister zeer onsmakelijk even tussen neus en lippen liet vallen: ‘eigenlijk benieuwd naar hoe nodig de bescherming van Saviano nog is’. Fouter kan niet, natuurlijk.

Zodoende werd het afgelopen week een moddergevecht, waarbij Saviano zich met een filmpje op Facebook direct tot de minister wendt. ‘Buffone! (Paljas!) Ik heb het opgenomen tegen de camorra. Denk je echt dat ik bang word van jou, mister nobody?’ Met geheven kin en gebalde vuisten in de zij. Want beschaving is maar een dun laagje vernis.