Op het Costa Ricaanse platteland woont een veertigjarige maagd genaamd Clara met haar moeder en nichtje en een paard zo wit als een magische eenhoorn. Alleen met het dier heeft Clara contact, in het bos waar niemand komt en waar ze zich vrij voelt. Al haar leven lang houdt Mama Fresia (Flor María Vargas Chaves) haar onder de duim, natuurlijk tijdens de kerkdiensten waar Fresia uitlegt: ‘We vieren de aanwezigheid van de Maagd Maria. Zij werkt door mijn dochter Clara die vele gaven heeft: het helen van kanker, knieën en harten.’
Clara Sola, het debuut van Nathalie Álvarez Mesén, is een tamelijk verpletterende film over repressie en bevrijding. En over seksuele ontwaking – die van Clara. Haar zwarte haar en donkere ogen geven haar iets gevaarlijks, maar het is alsof niemand dat ziet, in de ban als ze zijn van haar als symbool van het heilige. Clara moet dienen. Ze lijdt aan een aandoening van de ruggengraat, maar haar moeder weigert die met een operatie te laten verhelpen. ‘Zo is ze bij mij in de wereld gekomen’, zegt de matriarch, ‘en zo zal ze blijven.’
Het is maar de vraag of de dorpelingen echt in Clara geloven. De moderne wereld is namelijk sterk aanwezig in hun leven, bijvoorbeeld in de vorm van een verjaardagsfeestje voor het nichtje, Maria (Ana Julia Porras Espinoza). Dat vindt plaats in een triest zaaltje, zo een waar discoballen vergeefs vrolijkheid proberen te scheppen en papieren slingers slap van het plafond hangen. Juist in deze setting wordt Clara’s bevrijding een feit, en tijdens het kijken komt onwillekeurig een ándere, furieuze verlossing bij je op: de tiener Carrie die in Brian de Palma’s gelijknamige film uit 1976 bloedig wraak neemt op haar leeftijdgenoten én haar moeder die haar al die jaren hebben onderdrukt. Slechts een dun straaltje bloed is er in Clara Sola, maar dat is minstens zo subversief als de liters bloed in De Palma’s film.
Regisseur Mesén houdt consequent een sfeer van dromerigheid vermengd met gevaar vast in de visuele vormgeving. Prachtig zijn vooral de scènes in het bos. De camera blijft laag bij de grond. De dichte begroeiing vormt een heel universum waar het barst van het leven, hoewel niemand dat ziet. Clara wel. Haar band met de natuur heeft net zoals die met het witte paard iets wonderlijks, zodat het in het midden blijft of Clara nu wel of niet tot transcendentie in staat is.
In de rol van Clara zien we danseres Wendy Chinchilla Araya die haar acteren in de film beschrijft als een ‘innerlijke performance’. Misschien ligt hier de clue, de reden waarom Clara Sola zo mesmeriseert. Deze veertigjarige vrouw met een lichaam getekend door een zwaar leven leeft alleen vanbinnen. Maar op het moment dat het lichaam eindelijk zijn gang gaat, komt de geest vrij.
Te zien vanaf 11 augustus