Er is geen weg meer terug – de opnamen zijn verspreid, al duizenden vreemden hebben de videobanden bekeken en online wordt alles driftig rondgestuurd. Binnenskamers maakt de geilheid acuut plaats voor paniek. Ze zijn met z’n tweeën, in de slaapkamer – inderdaad, dezelfde slaapkamer als op dé beelden. Hij, driftig heen en weer benend, wrijvend over zijn gestileerd-warrige zwarte haar, zegt: ‘Let me handle it.’
Ze kijkt hem verward aan, de onderlinge harmonie van de afgelopen tijd lijkt van het ene op het andere moment volledig verdampt. Ze zegt: je weet niet hoe erg het voor mij is. Nu is hij verward: hoezo voor jou, toch ook voor mij?‘But this is worse for me’, zegt ze. ‘Way worse.’ Omdat je groter bent dan ik? Nu klinkt hij spottend. Ze rolt met haar ogen, zegt: ‘No, it’s not because of my career, but because I’m a woman. You never have to fucking deal with this stuff.’ Ze vreest dit scenario: dat de buitenwereld hem als veroveraar ziet, de vrij geworstelde en vrouwen verslindende rocker, terwijl voor haar termen als ‘makkelijk’ of ‘slet’ zullen worden gebruikt. Zijn weerwoord, daar in die slaapkamer: waar maak je je druk om, ze hebben je op foto’s en in films toch al zo vaak naakt gezien – een schampere reactie, waarmee hij natuurlijk de ongelijke rolverdeling alleen maar bevestigt.
Wie het over Tommy Lee en Pamela Anderson heeft, dat roemruchte showbizzkoppel waarmee anno 1995 honderden Amerikaanse glossy’s werden gevuld, moet het vroeg of laat over hun zelfgemaakte seksvideo hebben. Die werd door een klusjesman gejat en verhandeld, waarna de beelden overal ter wereld opdoken. Niet dat de inhoud schokkend of verbazingwekkend was, die is welbeschouwd heel voorspelbaar: ze filmen zichzelf terwijl ze seks hebben, that’s all. Iedereen wist op het moment van de tape dat Anderson en Lee samen waren, het gebeurde nota bene tijdens hun huwelijksreis.
Toch werden de opnamen breeduit gedeeld, natuurlijk deels vanuit voyeurisme: het was zo duidelijk privé, er was niets gestileerds of gescripts aan – ineens keek je, dwars door alle headlines en geruchten, ongecensureerd hun slaapkamer in. Maar er speelde ook iets anders mee: dit was de eerste celebrity sex tape die online verspreid werd, en dus ook een van de eerste keren dat de massale, onhoudbare kracht van internet duidelijk werd (was dit de eerste video die viral ging?). Lee en Anderson konden privédetectives inhuren, aanklachten indienen, maar de beelden hebben ze tot de dag van vandaag nooit meer offline gekregen.
En ja, Pamela Anderson kreeg al gauw gelijk: zij werd, nadat de tape voor het eerst was opgedoken, totaal anders gezien – en behandeld – dan haar echtgenoot. In elk publiek gesprek met haar, ook als de aanleiding een speelfilm of televisieserie was, werd er naar de video gevraagd of een seksuele toespeling gemaakt. Conservatief Amerika in zijn meest benepen vorm: als interview vermomde verhoren, een stoet van mannen die bleven vragen naar haar seksuele voorgeschiedenis, op een toon alsof daarmee verklaard kon worden waarom haar tape was uitgelekt, alsof Anderson zelf iets fout had gedaan, alsof dit alles stiekem terecht was.
Dieptepunt: het interview bij talkshowgigant Jay Leno, midden 1995. Voortdurend maakte hij seksuele grapjes; hij leek Anderson tegelijkertijd inferieur en zeer aantrekkelijk te vinden. Overdreven lang was hij bezig een microfoon te bevestigen op een bandje van haar jurk, en toen Anderson zei dat ze zwanger was – van Tommy Lee uiteraard – antwoordde Leno eerst iets over de verwekking, daarna vroeg hij of haar man de zwangerschap leuk vond, en toen zij zei dat hij ‘couldn’t be happier if he were twins’, keek Leno naar haar borsten en zei tevreden: ‘I think I know how he got the twins thing.’ Voor de volledigheid: dit soort vernederingen bleven Tommy Lee volledig bespaard.
Het Leno-interview duikt op in Pam & Tommy, een serie die draait om de aanloop naar en vooral de nasleep van de sekstape. Er is duidelijk een flink budget tegenaan gegooid, de serie is behendig gemaakt; niet te zwaar of melodramatisch, de afleveringen hebben een ronkende, tragikomische ondertoon, een verslavend tempo, vlotte dialogen en toegankelijke scènes. De glimmende decors zijn duidelijk niet opgetrokken in een aftands studiootje maar op live locaties. Er valt geen druppel regen, de zon schijnt onvermoeibaar – het is allemaal weinig subtiel, en dat past eigenlijk heel goed bij het grootschalige, large than life-imago dat vanaf hun kennismaking kleefde aan Anderson en Lee. Natuurlijk, ze waren al bekend toen ze elkaar op oudjaarsnacht 1994 in een nachtclub ontmoetten; Anderson (1967) als model (onder meer Playboy) en actrice (Baywatch, Home Improvement); Lee (1962) als drummer van Mötley Crüe, de heavymetalband die vooral in de jaren tachtig en begin jaren negentig ongekend populair was. Maar pas nadat de twee kort na hun kennismaking naar Cancun waren gereisd, werden hun auto’s belaagd door journalisten, doken paparazzi op in de achtertuin.
Het is een van de goede elementen aan deze serie: zonder moraliserend of expliciet te worden laat Pam & Tommy de hijgerigheid van media zien, hoe tabloids en televisiestudio’s nooit zomaar verslag doen maar een verhaal ook vormen. En in dat verhaal werden, zodra de tape opdook, alle pijlen op Anderson gericht, geen slachtoffer maar zelf schuldige – immers: had ze met die Playboy-shoots niet in de hand gewerkt dat dit zou kunnen gebeuren?
Meer dan eens zocht ik scènes uit Pam & Tommy na, ook dat Leno-interview, om te zien of iets verzonnen was, of aangedikt voor de serie. Maar alles bleek te kloppen. Ook het krankzinnige tempo waarmee de relatie tussen Lee en Anderson zich ontvouwde: als pril stel leken ze onbedoeld de grenzen tussen hartstocht en wereldvreemdheid te onderzoeken, ze waren slechts vier dagen vol drank, seks en drugs samen geweest en ze trouwden al. Ook een sterke scène in Pam & Tommy: als ze in het vliegtuig van Cancun terug naar Amerika zitten, en de roes voor het eerst een beetje gaat liggen. Lee die in elk geval voor zijn doen aarzelend vraagt: ‘So… what’s your favorite movie?’ Erna wil hij weten wat haar favoriete eten is. Waar woont ze eigenlijk, heeft ze familie?
De strekking is duidelijk: de basis van waaruit relaties gewoonlijk beginnen – een eerste date, een voorzichtig gesprek – ontbreekt hier volledig. Bij terugkomst, op het vliegveld in Amerika, staat een bataljon vol flitsende camera’s klaar. Is dit nou liefde op het eerste gezicht, roepen ze in koor.
Maar al gauw daarna gebruikte niemand het woord liefde nog. Leno ontving Anderson meerdere keren in de studio, hij bleef toespelingen maken op de tape, op haar uiterlijk en ook bij een later bezoek deed hij tergend lang over het vastmaken van haar microfoontje vlak boven haar borsten.
‘It’s not funny’, zei Anderson nog tegen Leno toen hij de tape weer ter sprake had gebracht.
‘This is devastating to us.’ Hij leek het niet te horen.
Het valt goed te begrijpen en ook te prijzen dat de – sowieso al bescheiden – stoflaag van deze geschiedenis af wordt geblazen; de casus van Anderson en Lee past perfect bij de hedendaagse aandacht voor ongelijkheid tussen de seksen in het publieke domein. Het is dan ook geen toeval dat deze serie gelijktijdig wordt gemaakt met de serie over dat andere, grotere, Amerikaanse seksuele mediaspektakel uit midden jaren negentig: de Clinton-Lewinsky-affaire (Impeachment verscheen afgelopen jaar). Hoewel dat een textbook voorbeeld is van een scheve machtsverhouding terwijl het bij Andeson en Lee gaat om een getrouwd, dus in elk geval op papier gelijkwaardig stel, is er een opvallende parallel tussen de zaken: de publieke oordelen, de vanzelfsprekendheid waarmee Lewinsky en Anderson jarenlang in het beschuldigdenbankje werden gedrukt.
Je kunt je afvragen: al deze figuren hebben al zo ontiegelijk veel aandacht gekregen, moeten daar na alle podcasts, reconstructies en documentaires ook nog series bij? En toch voegen zulke series wel degelijk iets toe: het verhaal is bekend, maar de betrokkenen worden eindelijk enigszins menselijk gemaakt. In Pam & Tommy worden ook figuren rondom Anderson en de – narcistisch overkomende – Lee ingekleurd, zoals de gefrustreerde klusjesman die de tape verspreidt (Seth Rogan). Maar het is Anderson zelf wier karakter eindelijk diepte krijgt, voortreffelijk gespeeld door de Britse actrice Lily James.
‘I wish I could be more like you’, verzucht ze op een gegeven moment tegen Lee. De tragiek is natuurlijk dat ze nooit zo onbekommerd grofgebekt en losbandig als hij kán zijn, omdat zij dan ten prooi valt aan slutshaming. De schrijnende scènes waarin dit inzichtelijk wordt gemaakt, zijn in zekere zin eerherstel voor Anderson.
Het lastige is alleen dit: in zekere zin gebeurt met deze serie opnieuw wat Anderson juist niet wil. Anders dan Lewinsky, die nauw betrokken was bij de productie van Impeachment, heeft Anderson geen toestemming gegeven voor Pam & Tommy. Ze heeft zelfs al aangegeven dat ze de serie nooit wil kijken. In eerdere interviews verklaarde ze dat ze nooit een dollar voor de sekstape heeft ontvangen, dat haar huwelijk met Lee – de vader van haar kinderen Dylan en Brandon – mede door het spektakel rondom de video is gestrand, dat ze nog steeds tevergeefs probeert exploitatie van de beelden te stoppen.
Deze serie draait natuurlijk deels over de oncontroleerbaarheid van zo’n opname, over alle bijbehorende sensatiezucht, maar aan de serie kleeft door dit alles wel iets onbehaaglijks, mogelijk zelfs problematisch. Al die sprankelende Hollywood-decors, al die tot sappige dialogen gereduceerde problemen en de zorgvuldig samengestelde spanningsbogen, al die seksualiserende shots van Anderson, al die scènes vol trotse naaktheid en smetteloze seks: wanneer wordt een serie over voyeurisme bekijken zelf een daad van voyeurisme? Het is een van de boeiendste vragen die Pam & Tommy opwerpt, en die natuurlijk verder gaat dan Anderson en Lee alleen. Maar om zulke reflecties – of moraliteit – lijkt het de makers van deze serie, met al haar dure sets en fraai gestileerde welwillendheid, zelf helaas geen moment te doen.
Pam & Tommy is te zien op Disney+