Mexico-Stad - Hugo Chávez (57) is in Cuba geopereerd aan een tumor en ondergaat een chemokuur. De Venezolaanse president heeft daardoor een gedaanteverwisseling ondergaan waarover hij zelf grappen maakt: ‘Mijn nieuwe look.’ Chávez heeft niet onthuld om welke vorm van kanker het precies gaat. Er zijn vele speculaties over, maar de oppositie weet al hoe het afloopt: Chávez gaat dood.
Bij de Paraguayaanse president Fernando Lugo (60) werd vorig jaar de diagnose kanker van de lymfeklieren gesteld. Eind vorig jaar was de ex-bisschop kaal, nadat hij een zware chemokuur had ondergaan in São Paulo. In hetzelfde ziekenhuis waar een jaar eerder Dilma Rousseff (63) voor dezelfde kwaal was geopereerd en vier maanden lang chemo had ondergaan. De huidige presidente van Brazilië begon daarna haar verkiezingscampagne met een pruik op.
In beide gevallen is de ziekte volledig onder controle gebracht, aldus de presidenten en hun artsen. Hetzelfde geldt voor René Preval (68), die in 2001 in Cuba met succes werd behandeld voor prostaatkanker en het een paar jaar later bracht tot president van Haïti.
Er was nogal wat kritiek op Lugo, omdat hij weigerde af te treden, ‘terwijl hij op weg naar de dood is’, in de woorden van een oppositiepoliticus. Dezelfde kritiek valt nu ook Chávez ten deel. De critici stellen dat de president met zijn halsstarrigheid onderstreept dat de macht voor hem nog belangrijker is dan zijn eigen leven. Dat zeiden ze ook van Lugo, en van Rousseff, die volgens veel Brazilianen niets eens kandidate had mogen zijn. Maar hun halsstarrigheid is natuurlijk ook een prachtige propaganda voor de opvatting dat het gevecht tegen kanker niet altijd een verloren gevecht is. Dat het steeds vaker ook kan worden gewonnen.
Zieke presidenten zijn altijd een object van discussie, terecht, want een land is er grotendeels van afhankelijk. (Bekende vraag: was de Cubaanse rakettencrisis anders verlopen indien de Amerikaanse president John F. Kennedy niet stijf van de pijnstillers had gestaan?) Maar in Latijns-Amerika zijn de media en de oppositiepolitici wel heel rap met het doodverklaren van de leiders. De Boliviaanse president Evo Morales (51) werd twee jaar geleden afgeschreven: hij zou een hersentumor hebben, conclusie van de media nadat hij aan zijn neus was geopereerd. Daniel Ortega (65) van Nicaragua verdwijnt al jaren geregeld een paar weken naar Cuba voor een medische behandeling. Het minste dat de media suggereren is dat Ortega de eerste symptomen van dementie vertoont. Niettemin is hij in november weer kandidaat bij de verkiezingen.
Dat Cubaanse specialisten zo vaak op de voorgrond treden is eveneens een bron van ergernis voor vele opposanten van de linkse presidenten van Latijns-Amerika. Het is al weer vijf jaar geleden dat Fidel Castro door de wereld werd afgeschreven. Maar voor een dode zag de inmiddels 85-jarige er heel florissant uit op de foto’s die de Cubaanse staatsmedia vorige week publiceerden om te bewijzen dat hij nog niet dood is. Ja, sputterden de Venezolaanse opposanten, hij zag er beter uit dan Chávez.