En Tonke Dragt is ook niet altijd makkelijk, hoor. Ze heeft het over Einstein en tijd.‘ Ik moet eerlijk zeggen, ik vind mevrouw Dragt ook prachtig schrijven. Daar gaat het even niet om. Het gaat om de stand van zaken: litteratuur is niet leuk meer.
Hoe komt dat? De schuld ligt niet bij de onderwijzers, niet bij de regering en niet bij de kranten en tijdschriften die te veel of juist te weinig aan literatuur zouden doen. De schuld ligt bij de schrijvers zelf. Die zijn niet interessant genoeg. Nu weet ik ook niet wat 'interessant’ is, anders was ik het wel. Daarom zal ik het probleem maar van de andere kant benaderen.
Schrijvers willen geen macht meer en daarom zijn ze oninteressant. Want wie macht heeft, heeft de aandacht. Schrijvers hebben de macht uit handen gegeven. Het zijn jagers naar geld geworden, naar subsidies, naar baantjes. Dat betekent dat je als schrijver op de goede momenten je mond moet opendoen, dan wel dicht moet houden; je moet slijmen, politiek bedrijven, lobbyen, je belastingpapieren op tijd invullen en publiceren in de juiste bladen. Maar dat alles heeft niets met Echte Macht te maken. Echte Macht betekent dat jij de beste bent en dat men dus naar jou moet luisteren. Altijd. Het streven naar Echte Macht betekent dat jij weet hoe het in elkaar zit. Echte Macht betekent afstand doen van je maatschappelijke carriere, want je streeft een hoger doel na. Echte Macht betekent zinderende haat, gigantische eigenwijsheid, drammerigheid, balorigheid, schande, veroordelingen, moordzucht, extremiteiten, eigen afwijkende normen en waarden. Echte Macht is grof-sadistisch.
Moet je die keurige flapdrollen van tegenwoordig zien.
Sonja Barend: ‘In je boek komen mannen voor die komkommers, bananen en pockettelefoons in de vagina van een weerloos meisje van acht naar binnen proppen. Hoe zit dat? Kan dat allemaal maar?’
‘Zo ben ik zelf natuurlijk niet, mevrouw Barend. Het is een spiegel van deze gewelddadige tijd. Van wat we op de televisie zien en in de kranten lezen. Sarajevo, Rambo, Yolanda, alle kicks zijn al geweest.’
Bullshit! Zo wordt het nooit wat! Dacht u dat Gerard Reve voor de grap opschrijft dat hij jongens wil martelen? Hij wil dat werkelijk doen! En zo hoort het ook. Dacht u ook dat ik zat te hyperbolen toen ik zei dat schrijvers als Nooteboom en Brassinga in het openbaar moesten worden gehangen nadat ze op een kar en met pek besmeurd door het dorp zijn rondgereden? Ik verafschuw en ik haat die lui. Dit is de tijd van de lafaards. Waarom heeft nog niemand Janmaat gewoon ongenuanceerd op zijn bek geslagen? Waarom heeft er nog niemand eens een prijs gezet op het hoofd van de boekenverbieder van GroenLinks Mohammed Rabbae?
‘Kunt u een spraakmakende schrijver van de afgelopen vijf jaar opnoemen’, vroeg ik u vijf jaar geleden. En ook nu geen boek dat ook loopt! Ja, zo'n oude-damesroman als De virtuoos waarin een ongevaarlijke castraat in het jaar zeventienhonderdzoveel de clitoris mag likken van een dame die erg opgewonden wordt van het a-mineur-akkoord. Van die verantwoorde poep met een nobel idee in de achterzak, liefst nog met wat labyrintische structuren, anders hebben onze recensenten niets te schrijven. Maar verder loopt er geen boek; de schappen staan vol, de antiquariaten liggen vol. Hoeveel debutanten zijn er het afgelopen jaar niet geweest? Hoeveel zijn er besproken? De helft? Een tiende? Zelfs dat niet.
Schrijvers hebben geen macht meer; het zijn grote lieverds. Snoezige meisjes die ook heel mooi piano kunnen spelen. Frisse jongens.