Bratislava – Voor moslims moet het een duidelijke boodschap zijn: kom vooral niet naar Slowakije. Dat is het idee achter het boerkaverbod dat de Slowaakse politicus Andrej Danko zo snel mogelijk wil invoeren. ‘Niet iedereen die de islam aanhangt is een terrorist’, verklaarde de parlementsvoorzitter en partijleider van de rechts nationalistische partij sns. ‘Maar we moeten in Europa veiligheidsmaatregelen nemen om mensen die neigen naar radicalisering beter te kunnen identificeren.’

Andere partijen reageerden overwegend positief op het voorstel van Danko. Zijn partij, die deel uitmaakt van de huidige coalitie in Slowakije, deed eerder al een voorstel voor een minarettenverbod. Er zijn echter geen minaretten in Slowakije, en ook boerka dragende moslims zijn er niet te vinden. Er wonen naar schatting zo’n vijfduizend moslims in Slowakije, één promille van de bevolking. Ze zijn over het algemeen goed geïntegreerd in de samenleving en de meeste families wonen er al generaties.

Toch doet islam-kritische retoriek het goed in Slowakije. Zo wist premier Robert Fico in 2016 de verkiezingen te winnen door er onder andere op te hameren dat zijn land geen islamitische vluchtelingen zou toelaten. Slowakije heeft inderdaad bijna geen vluchtelingen opgenomen en de vluchtelingencrisis blijft voor de Slowaken daarom abstract. Dat voedt volgens deskundigen de angst. Het land heeft een homogene, grotendeels katholieke bevolking die amper ervaring heeft met migratie en culturele minderheden.

‘Het zelfvertrouwen van Slowakije en ook van Tsjechië is bovendien niet erg groot’, zegt Lukas Houdek, oprichter van mensenrechtenorganisatie HateFree in Praag. Zijn organisatie besteedt veel aandacht aan islamofobie in Centraal-Europa. ‘Hoewel we al lange tijd lid zijn van de EU, hebben we nog steeds het gevoel dat Europa ons niet serieus neemt. Daarom klampt men zich hier zo vast aan de eigen identiteit. Alles wat vreemd is, iemand afkomstig uit een islamitisch land bijvoorbeeld, wordt dus per definitie gewantrouwd’, weet Houdek. Het feit dat het kleine aantal moslims dat wel in Tsjechië en Slowakije woont goed is geïntegreerd en op steun van de omgeving kan rekenen, bevestigt volgens Houdek dat de angst voor de islam meestal oppervlakkig is. Toch moet het boerkaverbod ervoor zorgen dat Slowakije onaantrekkelijk wordt, of blijft, voor moslims.