Voor reëel bestaande wetsoverschrijding naar ncrv’s Dokument. Dat brengt ‘hulp bij zelfdoding’ (Een daad van liefde) en ‘pedoseksualiteit’ (De verdediging van Robert M.). Uitersten qua aard van materie en verdachten, met als verbinding dat Wim Anker bij beide rechtszaken betrokken was/is. Beide films van maatschappelijk belang. In De verdediging schuilt dat in aandacht voor een plechtanker van de rechtsstaat: het recht op verdediging voor ieder, ongeacht zijn/haar misdrijven. De zaak Robert M. maakte duidelijk hoe velen dat recht eigenlijk niet erkennen en hoe belangrijk het daarom is dat te verdedigen – en daarmee ook de verdedigers, in dit geval Tjalling Van der Goot en Anker. Want niet alleen Robert M. had het lot van de gebroeders De Witt moeten ondergaan gezien ontelbare anonieme en publieke reacties, ook degenen die de smerige moed hadden hem rechtshulp te verlenen. En de nog smeriger moed dat gedegen te doen. Het is de juristen niet in de koude kleren gaan zitten, zomin als de aard van de misdrijven die zij tot in detail tot zich moesten nemen – waarbij Van der Goot het leeuwendeel lezend en kijkend verstouwde. Dat Anker zegt na drie cliëntgesprekken geen dader meer te zien maar alleen nog ‘de mens’, is moeilijk voorstelbaar, maar wel middel om dat werk te kunnen doen. Dat veel ouders van betrokken kinderen geen documentaire wilden is begrijpelijk, maar hun vrees dat M. er een ‘cultfiguur’ door zou worden, lijkt ongegrond. Als de film iets duidelijk maakt dan wel het gevaar van politieke bemoeienis met rechtszaken onder druk van de publieke opinie. Populisme scoort voort. ‘Nooit meer zo een zaak’, verzucht Anker.

In Een daad van liefde ligt de sympathie van de meeste kijkers juist bij verdachte. Die na een ‘gesprek’ dat geen ‘verhoor’ heette (van 7 uur!) jaren moest wachten op een rechtszaak. En in die casus stelt Anker juist zorgelijk vast dat de rechter zich waarschijnlijk niet zal laten beïnvloeden door de publieke opinie en zal zeggen: ‘Ik moet het bestaande rechtsartikel toepassen.’ Deze week was de laatste procesdag. Had Albert Heringa zijn stiefmoeder Moek op haar verzoek de berg pillen gevoerd, dan had dat twaalf jaar op kunnen leveren. Nu ze die zelf met yoghurt en Martini opat (voor Heringa’s camera om beschuldiging van de actieve vorm uit te sluiten) is dat drie jaar. Meer en meer zal de discussie gaan over de vraag of de religieuze levensovertuiging van sommigen anderen mag verhinderen te doen waartoe niemand christenen of wie dan ook verplicht. Waarbij een cda’er in de film stelt: ‘Een samenleving kan nooit zeggen: u bent klaar met het leven, wij als samen­leving zijn ook klaar met u’. Daar zijn we dan mooi klaar mee.

Diederik van Rooijen (regie), Pieter Bart Korthuis en anderen (scenario), Penoza 3, KRO, zondags vanaf 29 september, Nederland 3, 20.25 uur. Nan Rosens, Een daad van liefde, NCRV Dokument, maandag 30 september, Nederland 2, 22.55 uur. Maria Mok, Meral Uslu, De verdediging van Robert M., NCRV Dokument, dinsdag 1 oktober, Nederland 2, 20.25 uur