Barcelona – Ascensión Mendieta (91) was een meisje van dertien toen haar vader Timoteo in 1939 werd vermoord. Hij was een vakbondsman, en voor het schrikbewind van generaal Franco was dat voldoende reden om hem te fusilleren. Het lichaam van Timoteo Mendieta werd ergens in Guadalajara in een massagraf gegooid. Ascensión begon aan een lange strijd om de resten van haar geliefde vader te vinden en hem een waardige begrafenis te geven. Bijna tachtig jaar later is het haar gelukt.

Erg geëmotioneerd was ze zondag, op de begrafenis in Madrid. En dankbaar voor de hulp die ze van verschillende zijden gekregen had bij haar zoektocht. Van de vrijwilligers van de Vereniging voor Herstel van het Historisch Besef (armh), van de Argentijnse justitie, een Noorse vakbond die de financiering van de opgravingen en de identificering via dna-onderzoeken mogelijk had gemaakt. Maar geen woord van dank aan de Spaanse regering. Daar was ook weinig reden voor. ‘De Spaanse regering heeft niks gedaan om ons te helpen’, zei Ascensión.

De regering-Rajoy schrapte meteen na haar aantreden het staatsbudget voor hulp aan de slachtoffers van Franco. Kwade tongen beweren dat dat komt doordat de Volkspartij (PP) van Rajoy het Franco-regime eigenlijk helemaal niet zo beroerd vond. De bewering van een PP-leider dat de slachtoffers van Franco ‘zich alleen maar om hun vermiste familieleden bekommeren als ze er munt uit kunnen slaan’, was in elk geval bij veel mensen in het verkeerde keelgat geschoten. En het was ook niet de eerste keer dat leiders van de regeringspartij zich laatdunkend over de slachtoffers van het Spaanse fascisme hadden uitgesproken. Geen enkele vertegenwoordiger van de regering kwam opdagen op de herbegrafenis van de vader van Ascensión.

In 2013 stapte Ascensión samen met andere slachtoffers van het franquisme naar de Argentijnse onderzoeksrechter María Servini. Zij was haar laatste hoop, nadat ze bij de Spaanse justitie geen gehoor had gevonden. Een verrassende uitzondering was de rechtbank in Guadalajara. Op het rechtshulpverzoek uit Argentinië beval een plaatselijke rechter in 2016 de eerste opening van een massagraf. Ascensión zat er in een klapstoeltje bij te kijken. Het was een teleurstelling. Haar vader was er niet bij. Maar de tweede keer was het raak. Ascensión is triest en gelukkig tegelijk. Ze kan nu eindelijk rustig sterven. En ze hoopt vooral dat andere families ook het geluk zullen hebben om hun geliefden te vinden.