Forest — I See You Everywhere, regie Benedek Fliegauf © Eye Filmmuseum

De reeks titels die Eye uitbrengt onder de noemer Previously Unreleased bevat een juweel: Forest – I See You Everywhere van de Hongaarse regisseur Benedek Fliegauf, een intense film bestaande uit losse verhalen die zich alle binnenshuis afspelen. Gemene deler: de spanning van menselijke relaties op de spits gedreven, eindigend in tragedie.

Fliegauf hanteert clichématig een cameravoering die eerst irriteert, maar gaandeweg steeds effectiever vorm geeft aan de psychologie van de personages: draagbare camera’s die het beeld constant laten wiebelen. Het resultaat ligt voor de hand: hier zien we nerveuze mensen in gespannen situaties. Een vader en zijn zoon pratend over hun dode moeder en echtgenoot. Een stel in de woonkamer gissend over wat er met een vermiste vriendin is gebeurd. Een stervende man met z’n jonge, tweede vrouw en volwassen zoon die iets te veel voor elkaar voelen. Mijn favoriet: een tiener die weigert nog onder de duim van zijn fanatiek religieuze moeder te leven. Het mooiste is dat je elke keer opgaat in het verhaal, zodat de frenetieke visuele stijl onzichtbaar wordt, dienstbaar aan de inhoud.

De jongen in het deel over religie is schitterend. We vallen zijn leven op een cruciaal punt binnen – dit is wanneer hij tegen zijn moeder gaat zeggen: en nu heb je niets meer over mij te vertellen. Heel knap – dit geldt voor alle verhalen – is hoe weinig tijd Fliegauf nodig heeft om ons véél, zo niet álles over deze fascinerende figuren te vertellen. Zo zit je binnen twee minuten in het hoofd van de jongen. In het weekend gaat hij namelijk logeren bij vrienden waar ze samen gaan gamen. Hiertoe heeft hij voor zichzelf een avatar gekozen: een slang. Een slang! De moeder verslikt zich. Maar God háát slangen, fulmineert ze, dat weet je toch, waarom stuur ik je anders naar de zondagsschool! De jongen – wat een held – moet er niets van hebben. God is een charade, schreeuwt hij, het christendom is slechts een spel. Moeder is einde ten raad: waarom heb ik je ooit Harry Potter laten lezen?

Wat tekenend is voor de subtiliteit waarmee regisseur Fliegauf alle verhalen schetst, is de eindscène waarin de jongen alleen met zijn rugzak onderweg is naar zijn game-weekend. Hij is nu wel vrij, eindelijk, en toch is er iets dat hem niet helemaal lekker zit, een soort melancholie, een bewustzijn bij hem dat hij iets belangrijks is kwijtgeraakt.

De spaarzame vertelstijl máákt Forest – I See You Everywhere. Het beeldkader barst van informatie, maar wat er daarbuiten gebeurt blijkt consequent nog belangrijker. Dit is een film van ‘willen zien’, van ‘willen weten’. Fliegauf lost telkens alle verwachtingen in. Een glimp hier, een geluid daar. Meer dan eens moest ik rillen, ook al zag ik helemaal niets, toen ik besefte wat er werkelijk aan de hand was.

Te zien vanaf 4 augustus