Toch gebeurde dat vorige week in Badalona, een voorstad van Barcelona.

Aanleiding was de viering van Spanje’s nationale feestdag, voorheen de Dag van het Ras – het Spaanse ras, uiteraard. De festiviteiten vallen op 12 oktober, de dag dat Columbus voet aan land zette in Amerika. Voor sommigen is dat een bron van nationalistische trots, voor anderen overheerst de bijsmaak van bruut kolonialisme, uitgeroeide indianen en het Franco-regime.

Zo vond ook de gemeente Badalona (217.000 inwoners) dat er eigenlijk niet zo veel te vieren viel. Het gemeentebestuur, in handen van een progressieve coalitie, bood de ambtenaren daarom de mogelijkheid om op 12 oktober gewoon te gaan werken. De vrije dag konden ze dan inruilen voor een andere. Niks aan de hand, zou je zeggen. Maar dan ken je María de los Llanos de Luna nog niet. Deze mevrouw met de prachtige achternaam Van de Maanvlakten, gezant van de Spaanse regering in Catalonië, was niet van plan het erbij te laten zitten. Woedend over zo’n schrijnend gebrek aan Spaans patriottisme toog ze naar de rechtbank. Die gaf haar gelijk. De rechter verplichtte de gemeente Badalona om de vrije dag in acht te nemen en verbood uitdrukkelijk om de deuren van het gemeentehuis te openen.

Tevergeefs. Voor een horde camera’s openden zes wethouders van Badalona het stadhuis. Om de ambtenaren die wilden werken niet bloot te stellen aan meer dan waarschijnlijke represailles van de staat en justitie, raadden de wethouders hen aan om naar huis te gaan.

De volgende dag vond er een bizarre rechtszitting plaats in Barcelona. De stad Badalona en de staat mochten daar bakkeleien over de vraag of het verbod van de rechter om het stadhuis te openen terecht was geweest. De rechter gaf de staat – en zichzelf – gelijk: het verbod was dik in orde. Gezien de gebrekkige onafhankelijkheid van de Spaanse justitie, onlangs nog gehekeld door de Raad van Europa, was die uitspraak niet verrassend. Maar de argumentatie was dat des te meer. Badalona had de ‘ideologische vrijheid’ van de ambtenaren geschonden. Het is even wennen. Een verplichte feestdag opleggen is vrijheid, iemand de keuze geven om wel of niet te werken een schending van die vrijheid. In Spanje tenminste.