Barcelona – Spanje heeft 54 zetels in het Europees Parlement (EP). Maar op de lijst van nieuwe Europarlementariërs die Madrid vorige week naar Brussel heeft gestuurd staan maar 51 namen. Het verantwoordelijke orgaan, de Spaanse Centrale Kiesraad, laat drie zetels ‘vacant’, iets wat nog nooit eerder vertoond is in de geschiedenis van het EP.
De Catalaanse separatisten Carles Puigdemont, Oriol Junqueras en Toni Comín werden op 26 mei gekozen als lid van het EP. Tot woede van de Spaanse justitie, die juist bezig was met een proces om de Catalaanse leiders een paar decennia achter de tralies te zetten. Hun mislukte poging om Catalonië in de herfst van 2017 via een referendum af te scheiden van Spanje was volgens het Openbaar Ministerie ‘rebellie’, een misdrijf dat geweld veronderstelt dat niemand heeft gezien.
De opzet van de kiesraad laat zich niet moeilijk raden: tot elke prijs voorkomen dat Catalaanse separatisten hun Europese zetel innemen. In een rechtsstaat is dat alleen niet zo simpel. Want geen van de Catalaanse politici is tot op heden veroordeeld. Hun politieke en burgerrechten zijn intact. Toch verbood de Centrale Kiesraad Puigdemont en Comín om deel te nemen aan de Europese verkiezingen omdat ze sinds het najaar van 2017 in ballingschap in België leven. Het argument was echter zo zwak dat het Spaanse hooggerechtshof het besluit ongedaan maakte.
De kiesraad wierp snel een nieuwe drempel op. Puigdemont en Comín zouden de ambtseed persoonlijk moeten afleggen in Madrid. Een doorzichtige valstrik, want bij aankomst in Spanje zouden zij meteen gearresteerd worden. Daarom legden Puigdemont en Comín de ambtseed af voor de notaris in België. De kiesraad weigerde dat te accepteren. Toch had de kiesraad in eerdere gevallen zo’n verklaring op afstand zonder problemen aanvaard.
In het geval van Junqueras is de rol van de Spaanse autoriteiten zo mogelijk nog dubieuzer. Junqueras zit in voorarrest. Op 28 april werd hij gekozen in het nieuwe Spaanse parlement. Vervolgens mocht hij even zijn cel uit om de ambtseed af te leggen. Maar nu hij gekozen is voor het EP, krijgt hij van dezelfde rechters geen verlof.
De conclusie ligt voor de hand: de Spaanse kiesraad vreest de Europese parlementaire onschendbaarheid voor de Catalanen. Alleen kan deze willekeur in Europa niet op een warm onthaal rekenen. Ruim tachtig Europarlementariërs hebben inmiddels protest aangetekend tegen het veto tegen de Catalaanse drie.