Na vijf maanden onderzoek arresteerde de politie onlangs zestig leerlingen van zes verschillende middelbare scholen in Alamance County in de Amerikaanse staat North Carolina. Een van deze zestig, de zeventienjarige JamesOn Curry, was de hoop van zijn buurt. Een dag eerder had hij voor zijn school nog 47 punten gescoord in een basketbalwedstrijd. Curry, zoon van een meteropnemer en een arbeider in een textielfabriek, maakte het hele seizoen gemiddeld veertig punten per wedstrijd, wat beter is dan Michael Jordan op die leeftijd liet zien, de grootste Amerikaanse basketballer ooit.

JamesOn Curry verkocht twee keer marihuana aan een under coveragent, een keer buiten school en een keer op de school-wc’s. Curry verdiende 95 dollar, maar liep er een duizenden dollars tellende beurs mee mis die de Universiteit van North Carolina hem had aangeboden. Ook werd hij van school gestuurd, kreeg een voorwaardelijke straf van 36 maanden en dient momenteel een tweehonderd uur durende taakstraf uit.

De basketbalcoach van de universiteit had enkele jaren geleden, tijdens een bezoek aan Curry en zijn ouders, tegen het grote basketbaltalent gezegd: «De aanbieding van de universiteit blijft staan zolang je niet een bank berooft of zoiets.» Hij verklaarde vorige week: «Wel, hij heeft ‹zoiets› gedaan.»

Behalve het leger is de sportarena nagenoeg de enige plek waar blanken rekenen op de prestaties van hun zwarte broeders. Anders dan in het leger worden die prestaties in de sport ook rijkelijk beloond. Het sportnieuws biedt tevens de enige informatie waaruit de blanke middenklasse langzamerhand de gevolgen ziet van haar eigen beslissing — en die van de rechterlijke macht — om steeds langere gevangenisstraffen op te leggen voor steeds meer en lichtere vergrijpen. Inmiddels zitten 2,3 miljoenen Amerikanen vast. Dat betekent: 1 op de 114 inwoners, waarmee Amerika koploper is in de wereld, gevolgd door Rusland. Van die gevangenen zijn momenteel bijna 900.000 zwart. Eén op de zeven zwarte mannen tussen 25 en 29 jaar heeft ooit een straf uitgezeten. Volgens prognoses van The Economist heeft een zwarte jongen die in 2001 werd geboren een kans van één op drie om in de gevangenis te belanden.

Na zijn arrestatie leek JamesOn Curry te kunnen fluiten naar een plek in de NBA, de professionele basketbalcompetitie met louter miljonairs. Zijn coach John Moon, tevens geschiedenisleraar op de Eastern Alamance High School, was des duivels toen hij hoorde van de arrestatie. «Mijn eerste impuls was JamesOn te wurgen om daarna zonder stoppen door te rennen naar de Canadese grens. Ik denk er nog elke dag aan en vraag me af wat ik nog meer had kunnen doen om dit te voorkomen», tekende The New York Times uit zijn mond op.

Moon wist zich in te houden, want JamesOn is zo exceptioneel getalenteerd dat hem door een andere universiteit een tweede kans wordt geboden. De coach van Oklahoma State heeft de staf van de universiteit overgehaald JamesOn een volledige beurs aan te bieden. De coach is zelf ternauwernood genezen van een alcoholverslaving en schat de mogelijkheid van een «tweede kans» hoger in dan de leiding van North Carolina State, waar ze menen het «morele gelijk» aan hun kant te hebben.

Hoewel Curry het grootste talent van het Amerikaanse schoolbasketbal is, spande het er nog om of een universiteit hem een beurs zou aanbieden. Toen de Oklahoma-coach bij hem langs ging in de ouderlijke wooncaravan langs de verkeersweg 119 bleek de buurt zich bewust van de ernst van de zaak: 75 jongeren hadden zich rond de woning verzameld om hun godenzoon te steunen. Ze rekenen erop dat ze hem later op televisie zullen zien. Als statistiek voorspellende kracht heeft, zullen vier van hen Curry zien vanuit een cel.

Mits Curry daar zelf niet belandt.