Het wordt steeds duidelijker dat de coronamaatregelen meer schaden dan baten. Niet alleen zijn de sociaal-economische kosten ongekend groot. Ook verbleekt de gezondheidswinst steeds meer tegen het gezondheidsverlies door zorgmijding en sociaal-psychologische nevenschade. En vijf maanden na dato zijn het niet langer de Zwagermannen, Schimmelpennincks, Ten Boschen, Helsloten en De Honden van deze wereld die dat beweren, maar gecertificeerde professionals uit de sector zelf.
Een fraai staaltje ervan stond vorige week op een Vlaamse website. Onder de titel ‘Naar een omgekeerde lockdown!’ maakten artsen, specialisten, wetenschappers en zorgverleners gehakt van het coronabeleid. Covid-19 is volgens hen niet te vergelijken met pest en Spaanse griep en moet eerder worden gezien als een stevige wintergriep, zowel qua mortaliteit als qua aantallen slachtoffers. Na vijf maanden is duidelijk dat de initiële paniek over besmettelijkheid en dodelijkheid misplaatst was. En dat de maatregelen die destijds zijn genomen zo snel mogelijk moeten worden teruggedraaid.
Ook de reddende technologie rammelt volgens de schrijvers aan alle kanten. De tests zelf zijn zo lek als een mandje en leiden tot een overschatting van het aantal besmettingen. Mondmaskers doen meer kwaad dan goed, net als het buitensporige handenwassen dat het RIVM voorschrijft. Beide verzwakken ons immuunsysteem en ondermijnen onze weerstand tegen andere virussen. Verder is een vaccin als ultimum remedium net als het griepvaccin een natte farmaceutische droom omdat het virus constant muteert en antistoffen tijdelijk zijn.
De schrijvers besluiten hun brief met de oproep tot een omgekeerde lockdown: ‘Bescherm diegene die het nodig hebben, laat de rest van de populatie vrij bewegen zodat de ziekte zich natuurlijk kan verspreiden. Het zal op termijn het virus verzwakken.’ Oftewel, doe als het verguisde Zweden, dat heeft bewezen respect voor burgerlijke vrijheidsrechten, minimalisering van economische schade en bescherming van kwetsbaren wel te kunnen combineren.
Op het narrenschip van de coronahysterie van vandaag is het een provocatie van jewelste. Ik wilde de brief op Facebook plaatsen. Ging niet. De inhoud was in strijd met de ‘richtlijnen van onze community’. Geen idee wat die richtlijnen zijn, wie ze heeft opgesteld en wie lid is van die ‘community’ die getooid gaat met dat zalvende woordje ‘onze’. Ik niet.
Het is schering en inslag op die laagdrempelige platforms die ooit de droom belichaamden van kritische burger- en lekenjournalistiek. YouTube heeft coronakritische filmpjes van bijvoorbeeld de voormalige WHO-functionaris Karol Sikora verwijderd. Twitter heeft bekendgemaakt berichten van mensen die indruisen tegen de officiële coronastandpunten van het medium te halen. En LinkedIn zuivert het eigen platform regelmatig van coronasceptische posts: midden augustus werden de posts van De Hond geweigerd, ook al is dat inmiddels opgeheven.
Het past in een patroon dat de Russisch-Amerikaanse blogger Evgeny Morozov internetcentrisme noemt. De platforms van Google, Facebook en Twitter worden steeds vaker ingezet om standpunten te verbreiden die de opiniemakende elite als weldenkend heeft aangemerkt en uitingen die kritiek op het functioneren van de elite bevatten te weren. Nepnieuws is de vlag waaronder dit gebeurt. De elite bezit niet alleen het monopolie over de machtsmiddelen maar heeft kennelijk ook het alleenrecht te bepalen wat waar is.
Een betere benaming is mediacentrisme. Want als iets deze coronamaanden heeft gekenmerkt is het de massale, vrijwel unanieme steun van alle gevestigde media voor de coronamaatregelen geweest. Tv, radio en kranten hebben zich de afgelopen maanden massaal tot spreekbuis van het nieuwe normaal ontpopt. Met hoofdredacteur Klok van de Volkskrant voorop. Die beging de onhandigheid publiekelijk te onthullen wat elke redactie stilzwijgend allang deed: coronakritiek geen aandacht geven en onder het mom van ‘samen’ elke officiële angstzaaier ruim baan te geven. Dat hebben we geweten: vijf maanden lang hebben de Nederlandse media Zweden collectief afgeschilderd als de ‘killing fields’ van arme boomers, terwijl de sterfte in verzorgingstehuizen er niet hoger was dan in Engeland, België of Nederland.
In deze verwarrende tijden is de behoefte aan betrouwbaar nieuws groter dan ooit. Helaas moet je daar niet voor bij de Volkskrant, NRC, Nieuwsuur of Buitenhof zijn. En dus ook niet bij Facebook, Twitter, LinkedIn of Instagram.