Wie nog niet van plan was onze stad te bezoeken zou, door de fascinerende beelden van oud en nieuw Mokum, de prettige personages, de lichtheid ondanks zwaarte, het optimisme door roeien en ruiten en de subtiele humor, dat waarschijnlijk alsnog doen (op de racistische homohater na). Aflevering 4 opent met fietstoeristen op de Magere Brug, die zó collectief staan te fotograferen dat gehaaste hoofdpersoon Eva er met haar bakfiets niet door kan. Als dat eindelijk lukt, gaan de slagbomen naar beneden, moet ze wachten en verdoemt Eva de Schepper en de toeristenkudde in één adem.

Het is maar een flardje drama, tussen talloze andere flarden en midden- en hoofdlijnen, maar prompt voel ik me, als mens en fietsende stedeling, ten diepste begrepen door scenarist Robert Alberdingk Thijm en regisseur Norbert ter Hall. En hoop ik voor hen dat ze van Groen- tot Vuurland verkopen. Al is het daar vermoedelijk toch te specifiek Nederlands en op veel plekken te controversieel voor. Nu Vlucht HS13 (kro-ncrv) en La Famiglia (avrotros) elk in eigen genre tegenvielen. En nu Hanna Bervoets in de Volkskrant Als de dijken breken (EO) tot beste tv-drama van dit seizoen uitriep, terwijl ik daar met diep gemengde gevoelens naar kijk, sluit ik me graag aan bij Hanneke Groenteman die in dwdd een lofzang op A’dam – E.V.A. hield. Zij zag de acht delen van seizoen 3 achter elkaar in de bioscoop, wat visueel sterker werkt dan het thuisscherm en ook anderszins het onderdompeling- en meeleefeffect versterkt, maar wat tegelijk ook vuurproef voor kwaliteit is: is die er niet, dan loop je gillend weg.

Wie Zeeuwse immigrant Adam en Mokumse chaoot Eva (hun relatie, inmiddels bekroond met kind en woonboot, begon met een letterlijke botsing) niet kent, raad ik toch aan in te steken. De hoofdlijn is hun leven, volwassenwording, lijden en geluk, en dat van haar beste vriend Harm-Jan – die in deze reeks niet alleen trouwt, maar samen met zijn man prompt een draagmoeder zoekt. ‘Ik ben niet zo een vrouwenvrouw’, zegt Eva als Harm-Jan haar bijkans dwingt de gevonden kandidate tot hartsvriendin te nemen, wat door jaloezie (menselijk, al te menselijk) extra problematisch is. En ze heeft samen met haar Adam toch al veel te stellen als jonge ouders die er door het noodlot nog twee puberkinderen van een verslaafde moeder bij krijgen ook.

Op papier misschien too much, maar de klasse van de makers is dat ze personages van vlees en bloed scheppen en dat ze reeksen kleinere vertellingen weten te weven tot een gigantisch stadsgobelin. Vertellingen die onnadrukkelijk educatief zijn en die je de gang van zaken bij bloedbank, in brandweerkazerne, ziekenhuis, dienst anonieme uitvaarten meegeven in een ‘mensenverhaal’. De serie is als het leven: sores in soorten en maten, maar er is ook hoop en liefde en er wordt gevierd. Niet elk onderdeel is perfect, maar het geheel staat als een huis.

Robert Alberdingk Thijm (scenario), Norbert ter Hall (regie), A’dam-E.V.A. (Amsterdam en vele anderen), NTR/VARA/VPRO, seizoen 3, zondags, NPO 3, 21.15 uur, 8 afleveringen sinds 6 november