De nieuwe film van de Iraanse filmmaker Jafar Panahi, die nog altijd onder een reisverbod opgelegd door het regime in Teheran leeft en werkt, is een ode aan de kracht van vrouwen. Ook tovert Panahi in 3 Faces een beeld te voorschijn dat mannelijkheid en bij implicatie ook de traditionele waarden van de islamitische republiek scherp ondermijnt.
Net zoals in Taxi (2015), waarin Panahi met een taxi door de straten van Teheran rijdt en gesprekken voert met passagiers, gebruikt hij in 3 Faces de minimale middelen die hij tot zijn beschikking heeft effectief om het verhaal te vertellen. Via smartphonebeelden zien we een tienermeisje, Marziyeh (Marziyeh Rezaei), wanhopig vertellen dat ze het niet meer ziet zitten: haar familie steekt een stokje voor haar plannen om naar de toneelschool in Teheran te gaan. Ze richt zich tot ‘mevrouw Jafari’ die, zo blijkt even later, op dat moment met Panahi in een rijdende auto zit. Het is nacht. Terwijl wij samen met mevrouw Jafari naar de beelden kijken, wordt duidelijk wat het meisje van plan is: haar eigen zelfmoord vastleggen.
‘Mevrouw Jafari’ is de Iraanse actrice Behnaz Jafari die in paniek vanwege het filmpje Panahi heeft gevraagd naar het afgelegen dorpje in de bergen bij de grens met Turkije en Azerbeidzjan te rijden om te kijken of het meisje in orde is. Het is moeilijk te geloven dat ze zichzelf echt van het leven heeft beroofd. Aan de andere kant: het filmpje is authentiek en, zo stelt Panahi, als het al gemanipuleerd was, dan was dat gedaan door een professional, wat onwaarschijnlijk is gezien de ligging van het dorp.
Bij aankomst komen mevrouw Pahani en Jafar oog in oog te staan met de eigenaardige, melodramatische inwoners. De broer van Marziyeh is hysterisch. Hij wil slaan. Hij huilt. Zijn moeder kalmeert hem; zij weet dat dit show is. Waar het hem echt om gaat is de eer van de familie, in het gedrang vanwege Marziyeh’s zelfzucht, te redden. Vrouwen, daar zijn alle dorpelingen het over eens, horen thuis bij hun moeder en niet voor een camera.
Subtiel laat Panahi zien dat deze levensstijl zwaar onder druk staat. Op een bergweggetje stuiten ze op een stervende stier. Die heeft ‘gouden ballen’, zo informeert een wanhopige boer de regisseur en de actrice in de auto. Weet u, zegt de man, elk jaar bevrucht hij alle koeien in de wijde omgeving. En nu ligt hij hier, stervend, o wat tragisch is dit wel niet, met de vliegen die zich opmaken om zich te goed te doen aan zijn karkas.
De metaforiek, zou je denken, ligt voor de hand. Zouden de censoren hier dan overheen hebben gekeken? Hoe dan ook, het schitterende aan 3 Faces ligt erin dat Panahi de subtiliteit van de revolutionaire boodschap combineert met een blik op het belang van de gemeenschap in dorpen zoals deze. De inwoners hebben elkaar nodig en ze helpen elkaar en dat is waardevol. Maar ‘traditie’ blijft: repressief.
Te zien vanaf 30 augustus