Een nummer van Lana Del Rey is meestal binnen een paar tellen te herkennen. En voor de duidelijkheid: dat is een aanbeveling. Haar muziek klinkt af en toe schaamteloos melancholisch, dan weer diep nostalgisch of ironieloos en ongrijpbaar ouderwets – en precies daar, in die mengvorm, zit de schoonheid van haar werk.
De laatste jaren klinkt het alsof Del Rey (New York, 1985) haar toon steeds verder heeft aangescherpt. Haar nieuwste plaat Did You Know That There’s a Tunnel under Ocean Blvd is een hoogtepunt uit haar oeuvre. De muziek is niet catchy maar wel beklijvend, met die kenmerkende lome, bijna verveelde hoge stem met lange uithalen en de secure producties, die op een wonderlijke manier zowel minimaal als wat opgeklopt zijn (aanzwellende strijkers, her en der harde paukenslagen of een koor).
Wat vooral opvalt aan deze nieuwste plaat, haar negende, is de persoonlijke grondtoon. Waar Del Rey eerder zong over drugsgebruik, over bad boys, over religie, over vergane glorie en de American Dream, laat ze nu meer dan ooit haar persoonlijke leven zien.
En ook dat doet ze ongegeneerd, bijna zwelgend, maar niemand kan zo mooi zwelgen als Del Rey. Ze poert hier vrijelijk in haar eigen verleden, in moeizame familierelaties, in de aard van verlies, in half weggestopte herinneringen. Het indrukwekkende nummer A&W behoort tot het krachtigste wat ze ooit heeft gemaakt: in dit zeven minuten durende relaas schetst Del Rey eerst haar vroegste jeugd – toen ze nog handstanden deed, toen ze haar moeder nog zag – en daarna omschrijft ze de strubbelingen van haar volwassen leven. Haar complexe band met de media, haar drang naar seks, misbruik. (De titel van het nummer staat voor American whore). ‘If I told you that I was raped/ Do you really think that anybody would think I didn’t ask for it?’
Het bijzondere is dat niet alleen de inhoud gaandeweg intensiveert, maar ook de muziek: halverwege komt er een drum op en een stevige bas, en uiteindelijk slaat de ingetogen ballad om naar onvervalste trap-muziek. Niet alle nieuwe nummers hebben zo’n overweldigende kracht, en toch slaagt Del Rey er moeiteloos in om de aandacht vast te houden. Ook omdat ze wordt bijgestaan door een paar sterke gastoptredens (Bleachers, syml) en omdat er tussen de tegenslag en zorgen wel degelijk licht doorschemert. Dan klinken de zwaarte en de nostalgie niet meer als eindpunt, maar lijken ze de opmaat voor haar zoektocht naar liefde, naar verbinding, naar een sussende arm om de schouder.
Zelden klonk ze zo hoopvol als op het fraaie duet met Father John Misty, tegen het einde van de plaat. ‘Ooh, let the light in’, zingen de twee samen, ‘at your back door yelling ‘cause I wanna come in.’
Lana Del Rey, Did You Know That There’s a Tunnel under Ocean Blvd