Taartvorm

Jessica Stockholder is schepper van de assist in de kunst: ‘een object dat niet op zichzelf kan staan maar de ondersteuning van een ander voorwerp nodig heeft’. Een assist in voetbal is meer dan een voorzet alleen, het telt pas als assist wanneer die voorzet tot iets leidt, wanneer een actie voltooid is. Stockholders kunstwerken hangen ervan aan elkaar, van vormen, materialen en kleuren die plakken, duwen, rusten, leunen en hangen en tot stilstand zijn gekomen in een kunstwerk dat gezien kan worden als een volbrachte missie. Neem Gross National Growth: op de grond ligt een tapijt met daarop rustend een stel rubberen tegels, in elkaar geklikt, op de tegels staan twee krukjes, op de krukjes zijn twee verkeersspiegels geschroefd, verf plakt aan de verkeersspiegels, de verkeersspiegels weerspiegelen het balkenplafond van de zaal. Vanaf het plafond hangt een lamp met een armatuur van kettingen weer naar beneden, met klemmen die op hun beurt een taartvorm laten zweven. Een assist van Stockholder kan meerdere keren gebruikt worden, maar nooit op dezelfde manier.

Stuff Matters in het Centraal Museum Utrecht is een heerlijke tentoonstelling die zich ontvouwt terwijl je door de zalen loopt. Het loopt uit de hand met die spullen en als bezoeker krijg je de smaak te pakken. De kunstwerken van Stockholder zijn constellaties die het hele museum in zich opnemen: ze leggen beslag op muren en vloeren, voegen trappen aan de architectuur toe en laten de buitenwereld naar binnen komen door middel van een spiegel, een spionnetje. Dit is kunst die ook over presentatie gaat: veel werken zijn kunstwerk en sokkel in één, schilderij én lijst, (taart)vormen die bestaan bij de gratie van een inhoud die nu afwezig is en daarom zelf de show kunnen stelen.

Stuff Matters is een combinatie van Stockholders eigen werk en zestig kunstwerken van anderen die zij koos uit de collectie van het museum. Die lopen uiteen van de wastafels van Joep van Lieshout, die jarenlang in het museum werden gebruikt, tot het Stilleven met stenen bak met peren van Vincent van Gogh. Een sculptuur die bekend staat als de Heilige Bisschop, vervaardigd rond 1500, is voor de gelegenheid met een felgele spanband aan een assist van Stockholder gebonden. Een geweldig schilderij met harige ananassen van Erik Andriesse hangt veel te hoog aan een muur.

In een tijd waarin we graag ontspullen, met als doel meer ruimte in ons hoofd, voelt deze viering van die spullen een beetje obsceen. Stockholder, in 1959 geboren in Seattle, zegt dat het haar te doen is om de associaties, en losjes aan elkaar is haar werk op zijn best. De verbindingen die de afzonderlijke objecten (en kunstwerken) met elkaar aangaan zijn dan niet alleen bouwstenen voor een maf geheel, maar een materiële verkenning van ons hedendaagse kijken: vluchtig, scannend, op een scherm alles even plat aan elkaar. Stockholder doet voorzetten voor een nieuw samenzijn.