Kotone Furukawa als Meiko en Ayumu Nakajima als Kazuaki in Wheel of Fortune and Fantasy © September Film

De Japanse Ryusuke Hamaguchi regisseerde in een jaar behalve zijn voor twee Oscars genomineerde Drive My Car ook Wheel of Fortune and Fantasy, een film bestaande uit drie losse verhalen over lotsbestemming en de liefde. Het eerste deel bevat een prachtige scène waarin Hamaguchi de crash zoom gebruikt om de ziel van een personage bloot te leggen. Dit ongebruikelijke stijlmiddel, meer iets voor actiefilms, maakt de werkelijkheid als het ware kleiner en intenser, vergelijkbaar met het gevoel van de vier muren die op je afkomen zodat je geen kant meer op kunt.

In Wheel kristalliseert dit beeld zich in een moment van de waarheid. Twee vriendinnen, Tsugumi (Hyunri) en Meiko (Kotone Furukawa), praten tijdens de lunch over het nieuwe vriendje van de eerste terwijl de tweede een geheim heeft, namelijk dat het vriendje in kwestie háár ex is op wie ze nog altijd verliefd is. Dan daagt de ex op en komt de crash zoom: de camera ‘bestormt’ het gezicht van Meiko. Het beeld talmt vervolgens op een nietsverhullende close-up; de pijn van inzicht en de finaliteit van verlies overrompelen haar. Niet alleen heeft ze gelogen door Tsugumi dagenlang haar gang te laten gaan, te laten vertellen hoe gek ze op de nieuwe vriend is, ook moet ze nu in dit moment onder ogen zien dat het toch echt niets meer wordt tussen haar en de jongen. Dit alles zien we zonder dat Meiko in de scène daar een woord over zegt.

Zoals Drive My Car is Wheel of Fortune and Fantasy een toneelachtige film met veel tekst. Maar regisseur Hamaguchi verbeeldt de dieperliggende motieven van zijn personages puur filmisch – in werkelijkheid is het de camera die ‘praat’. Neem de openingsscène: Tsugumi en Meiko achter in een taxi in realtime pakweg een kwartier lang discussiërend over de nieuwe vriend. De personages zijn naast elkaar in beeld, statisch. Maar de subtiele montage brengt vaart; het afwisselen van two shots met close-ups van Meiko legt bloot dat Tsugumi’s verhaal haar diep raakt.

In het tweede deel, getiteld Door Wide Open, is de relatie tussen tekst en beeld nóg spannender: een student die haar literatuurprofessor probeert te verleiden door een erotische passage uit zijn roman voor te lezen. Deel drie, Once Again, heeft de meeste ‘actie’: twee eenzame vrouwen komen elkaar tegen op het station waarna ze allebei om onverklaarbare redenen denken bij elkaar op school te hebben gezeten, terwijl dat niet zo blijkt te zijn. De onthulling is grappig, maar ook diep tragisch. Beide vrouwen zijn zo ontredderd dat ze toch maar net doen alsof ze elkaar kennen. Het effect hiervan echoot dat van de crash zoom in het eerste deel, Magic (or Something Less Assuring): je lot accepteren, waarna vernieuwing mogelijk is.

Te zien vanaf 16 juni