Over kwaliteit is het lastig oordelen. Neem de nieuwe Telefilms, zes jeugdfilms deze keer. Die zijn zowel in de Volkskrant als in de VPRO Gids beoordeeld. Respectabele en verwante recensenten. Over de helft van de films zijn ze het redelijk eens (waar ik dan soms weer anders over denk); over de andere verschillen ze opvallend van mening.
Dus zelf kijken en/of de kinderen laten kijken. Bovendien, wat u geslaagd vindt blijkt dat voor kinderen vaak niet en andersom. En als er een film bij is die niet aan uw hoge artistieke standaard voldoet (dat garandeer ik), de zuivere kinderziel komt geen moment in gevaar. Daarbij zijn Nederlandse films met Nederlandse kinderen (van velerlei herkomst) per definitie een verademing vergeleken bij het dolkomisch bedoelde Amerikaanse tv-lopendebandwerk waar menig jong mens in totale verdoving urenlang naar kan staren.
Twee kanttekeningen. Probleem bij kinderfilms is de casting. Die van volwassenen (je komt nogal wat B-acteurs tegen), maar bovenal die van de hoofdrolkinderen. Ooit was kinderspel overwegend erbarmelijk, maar Q en Q, Olivier Tuinier (Het zakmes) en Madelief Verelst (Madelief) zetten een standaard die in menige film of serie daarna werd benaderd of geëvenaard. Toch blijft het een mirakel als het helemaal lukt en in deze Tele-kinderfilms is dat één keer voluit het geval.
In Rabarber van Mark de Cloe en Maarten Lebens (kro/ncrv) is de arena het door eerdere huwelijken complex samengestelde gezin. Door ontoerekeningsvatbare ouders worden wildvreemde kinderen tot elkaar veroordeeld. Hier zijn dat Siem en Winnie, die alle redenen hebben te vrezen dat papa’s derde en mama’s tweede relatie gaat stranden. Dus zijn zij (veelvoorkomend patroon in kinderfilms) wijzer en leren ze hun ouders hoe dat moet: een goed huwelijk. De Volkskrant vindt het zeer geslaagd, de VPRO Gids en ik vinden het soms nogal gezocht, maar Thor Braun (Siem) is geweldig. En Nina Wyss (Winnie) komt heel ver. Scheelt een slok op een borrel in kijkplezier. Helaas halen de volwassenen hun niveau niet. Dat de VPRO Gids Bannebroek’s Got Talent van Pieter Kramer en Don Duyns (vpro) ‘een heerlijke film’ vindt, terwijl de Volkskrant het bij twee sterren laat, zal behalve met chauvinisme te maken hebben met begrijpelijke weerloosheid tegenover Arjan Ederveen als dorpskapper die de jaarlijkse kindertalentenjacht organiseert. En met de andere middenstanders die de jury vormen. Dik hout, soms leuk, maar het kinderacteren is matig.
En, tweede bedenking over kinderfilms: waarom laten volwassen makers toch bijna altijd kinderen verliefd op elkaar worden? Ook in deze Telefilmserie is het drie keer voluit, en meestal volstrekt ongeloofwaardig, raak. Of mis dus. Kinderen die vertederd naar hun moeder of vader kijken wanneer die staat te zoenen met een nieuwe vlam – dat is al over de rand. Maar als ze er zelf ook nog aan gaan doen, dan heeft dat toch weinig van doen met de realiteit van in elk geval de meeste jochies. Het onderwijs feminiseert, maar de kinderfilm dus ook. Te veel kusjes kortom.
Maar te weinig in de enige film die niet voor kinderen maar voor jongeren is gemaakt – althans, vindt de Volkskrant. Die gaat over de ontluikende liefde tussen twee zestienjarige jongens. Bloedmooi vind ik Jongens (ntr) van Mischa Kamp en de scenaristen Chris Westendorp en Jaap Peter Enderlé. Prachtige verbeelding van eindeloze zomervakantie, vriendenkring, ontluikende relaties tussen meisjes en jongens en in één geval jongen en jongen. Waarbij de complexe thuissituatie van een van hen en de aarzelingen over zijn identiteit en de liefde niet uitgelegd maar vooral voel- en zichtbaar worden gemaakt. Geweldig geacteerd ook door Gijs Blom en Ko Zandvliet. Helaas zondagochtend 9.00 uur, als geen jongere kijkt.
Telefilms, zondags t/m 23 februari, Nederland 3, 9.00 uur. Jongens, 9 februari
beeld: Telefilm Jongens van Mischa Kamp. credits: Anouk Wolf Pupkin