Hoe oom Paul neefje Jamai leert Bekende Nederlander te blijven, valt regelmatig in Papaul te zien. (Dat programma heeft gewonnen sinds De Leeuw zich niet meer continu overschreeuwt in ambitie te benadrukken hoe origineel en veelzijdig de formule en hijzelf wel zijn; sinds gasten soms uit mogen praten en zelf leuk mogen zijn. Voor mij mogen Annie de Rooij en Fatima er vandaag nog uit, maar in de beste afleveringen wordt een soort aangename «gewoonheid» bereikt die je in de artificiële wereld van tv- studio’s zelden aantreft. Voor die echtheid wordt een offer gebracht: dat van [letterlijke] verstaanbaarheid. De gastheer heeft een handje van prestissimo-gerebbel dat alleen voor intimi te volgen lijkt. Maar de hoge frequentie en het grote aantal ideeën — wisselend van niveau — maken Papaul tot topsport in tv-maken. Voor diepgang moet je bij De Leeuw niet zijn; voor een mix van gein, platte ongein en een beetje ontroering op zijn tijd wel.)

Jamai is een protégeetje dat af en toe op de bank mag zitten met slokje, hapje, nietszeggend babbeltje. De jongen was zeker niet de beste Idols-deelnemer, maar kan een potje zingen en werd dankzij de jury van sms’ende meisjes winnaar. Recent was de grandioze Ute Lemper in Papaul te gast, die zich in de anarchie van dat programma wonderwel thuis voelde. Paul had meer gasten om te genieten van haar optreden, onder wie een jongen die uitgevallen was in de lopende Idols-reeks. Een ernstig geval van sneu dat juist daardoor nu roem verwierf. Vorig seizoen haakte ik pas laat in en werd warm noch koud van redelijk tot goed zingende kids in een genre dat me niet interesseert.

Voor de opwinding was ik te laat, want de hype berust minstens zozeer op het afzeiken door de jury van prutsers in de voorronden. Dat blijkt inderdaad nogal weerzinwekkend: grootverdieners dankzij de lichte muze die kinderen zonder zelfinzicht afbranden, en vooral aandacht voor kandidaten met uiterlijke of gedragsafwijkingen. Minstens zo opvallend als het ethisch dubieuze gehalte is de slapte van het geheel. Voice-over plus Tooske Breugel met vijftien-seconden interviews plus flitsen van wachtende kandidaten plus huilende afgewezenen en ouders of vrienden plus flarden deerniswekkend gezang plus karaktermoord door de jury — dit alles mede mogelijk door Rexona. Het is drie keer niks en precies wat miljoenen willen. Mij best, maar eis dan niet, zoals massacommunicatiewetenschappers doen, dat dit toptelevisie wordt genoemd.