In de jaren tachtig werd in Groningen een hbo-docent sociale beroepen door een student doodgeschoten. Ik werkte in dezelfde sector, maar zou het als gruwelijk fait divers hebben afgedaan als ik niet zelf kort daarvoor bedreigd was door «rand groep jongeren» die toelating tot mijn hogeschool eisten. Onhaalbare kaart gezien het feit dat sommigen van hen tegen het analfabete aan zaten.
Zo niet hun mentor en welzijnswerker, demagogisch genie, die met subsidies voor jongerenwerk een bloeiende hasjhandel opzette en de eredivisie van de onderwereld bereikte. Onder zijn goedkeurend oog meldden ze dat ze wisten waar ik woonde, dat je brand had voor je het wist en dat de fietsroute van mijn kind naar school bekend was. Welzijnswerk nieuwe stijl. Er zijn er die hun schouders erover ophalen.
Maar we zijn niet allemaal van staal: ik was na afloop van de kaart en bleef dat een tijd. Er is nooit iets gebeurd, maar hoe weet je dat zeker? Voor de duidelijkheid: geen allochtoon te bekennen. Inmiddels schijnt dit toen nog exceptionele gedrag breder verbreid te zijn: bedreiging en intimidatie komen vaak voor, vooral onder en door jongeren.
In diezelfde tijd zag ik in een «streekschool» een affiche aan de muur waarop leerlingen verzocht werd geen wapens mee de school in te nemen. En ik besefte dat ik dan wel iets vervelends had meegemaakt, maar dat het hbo een oase was vergeleken bij wat later vmbo genoemd zou worden. Dat verschil is alleen maar sterker geworden, zoals de televisie onder meer liet zien in Vet vmbo, dat mijn bewondering voor tegelijk plaatstalen en empathische juffen en meesters nog deed toenemen. Enfin, we kwamen ze vorige week als deskundigen tegen in menig actualiteiten- en debatprogramma. Waarbij ze koorddansten: enerzijds is het uitvloeisel van een verharde cultuur, anderzijds is het uitzonderlijk. Je zou willen dat de belangstelling voor het vmbo niet door deze aanleiding gewekt was. En niet op die media hysterische manier.
Elke dertienjarige die ooit langs die school is gelopen mocht een zegje doen en elk gerucht werd zonder filter de buis op geslingerd. Binnen zulke gekte is Rondom tien altijd een verademing. Voortreffelijke redactie en dito presentator in Cees Grimbergen. Andere koek dan de Volkskrant met in chocoladeletters: «OPGEFOKTE MURAT REGELT EVEN EEN PIPA». Slechts het woordje «een» lijkt me niet discutabel. Hoe diep kan een fatsoenlijke krant zinken?