Er gaapt een kloof tussen lieden van goede smaak: aan de ene kant zij die zweren bij Hertenkamp, VPRO’s dramaproject; aan de andere kant degenen die zich rot ergeren. Ter informatie voor de Hertenkamp-leek: de lopende tweede reeks is dertigdelig en in die zin een kayzeriaanse onderneming. De locatie is een landhuis ter grootte van een conferentieoord waarbij vergeleken de Ewing-woning een stulp lijkt. Bewoond door een actrice met haar geliefde die talkshow-gastvrouw is; een dromer-met-straatvrees; een minicommune, bestaand uit man, vrouw, twee kinderen plus minnares — zij geven Oininio-trainingen in een vleugel van het pand. Verder zijn er bijrollen, zoals een theaterregisseur die de actrice bezwangerde, daarmee twee crises in haar relatie veroorzakend: de eerste wegens vreemdgaan; nummer twee, nadat de partner zich met der actrices zwangerschap had verzoend, vanwege een zonder overleg gepleegde abortus. Voilá.
Mag de werkelijkheid onthutsender zijn dan wat scenaristen bedenken, serieus te nemen valt het niet. Dat is ook niet de bedoeling: alles ironie en persiflage. Persiflage op heersende gektes in Heijn- en new-age-land; op blinde carrièrezucht in de glamourwereld van musical en televisie; op relationele Irrungen-Wirrungen. En bovenal op soap. Het is typisch VPRO. Het is hopeloos VPRO. Ik sta tussen de criticasters en tuur verbluft naar lieden van smaak en deskundigheid inzake tv-drama ter overzijde. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik tijdens de eerste korte reeks ook daar stond. Zoals ik twee, misschien drie afleveringen genoot van Bies uitstapje in de nachtwereld van Veronica met assistentie van uitstekende actrices.
Ook Hertenkamp barst van het acteer-, film- en bespottingstalent. Maar qua inhoud is het weinig meer dan een cabaretnummer. Dus vroeg of laat komt de vraag of al die gaven en kosten niet een betere zaak waardig zijn. En krijg je genoeg van al die bizarre lotgevallen omdat de karakters geen enkele ontwikkeling doormaken, ook niet als ze, pakweg, plotseling besluiten van huismoeder non te worden. Genoeg van dat botte egoïsme, die pontificale stupiditeit, de blaartrekkende smakeloosheid — ook, of misschien wel juist, in badinerende ‘ons-soort-mensen’-vorm.
Is het echt nodig om aan het circuit van de ‘ironische kijkhouding’ waarmee vriend(inn)enkringen naar Dallas en Goede tijden keken ter zelfverheffing een heuse parodie toe te voegen — camp in het kwadraat?
Het zou allemaal anders liggen wanneer de VPRO, waarvan je het voor kwaliteitsdrama toch (mede) moet hebben, vaker zijn nek uitstak in drama-van-de-ernst — zonder dat meta-gezeik, de vijfdubbele bodems, de kunstenaarszelfingenomenheid, de genre-parodie. Natuurlijk is die eis ouderwets en is de VPRO juist doende jongeren kansen te geven middels kleine budgetten.
Mooie intentie, maar vaak zonder resultaat dat uitzending verdient. Althans niet bij de VPRO. In mijn somberste buien denk ik dat Hertenkamp, met alle verworvenheden van Rogier Proper c.s., op weinig meer gebaseerd is dan het verlangen van de getalenteerde Joan Nederlof haar fraaie lijf ook eens te hullen in ‘Alexis’-mantelpakjes. Met spotternij als alibi. Ik heb het wel gezien. Of is dit alles nodig om de tien-procentnorm van Net 3 te halen? Dan heb ik niks gezegd.