Wat viel anders te verwachten van jaaroverzichten dan 01-01 te Volendam en 11-09 te New York? Maar toen het daar vooral op neerkwam, keek ik weg en zette zelfs uit: niet nóg een keer die gruwel. Dat is niet flink en het hoort misschien niet. Ik zeg ook niet dat dat gezeur over de Tweede Wereldoorlog afgelopen moet zijn, dus inconsequent is het ook nog, al is de vergelijking ongelukkig. (De overigens bekwame VS-kenster Ruth Oldenziel maakte het op 11-09 nóg bonter door te zeggen: « in WOII, waarin óók erge dingen zijn gebeurd »). Het zal allemaal wel moeten, en ik zit absoluut niet te wachten op een jaaroverzicht met goed nieuws (schaatser bij molen, Máxima, eerste lam: «laatste koe» is adequater) maar liet de beker passeren.
En houd het onaangename gevoel dat wel erg velen niet genoeg kunnen krijgen van die vliegtuigen in die torens en daarbij het woord «esthetiek» in de mond nemen op een toon die tegelijk duidelijk maakt dat ze van schoonheid en erotiek weten én dat ze heel stout plus niet van de straat zijn. Zo bezien zijn die vallende mensen ook heel mooi, vooral als je er «Icarus» bij zegt. Maar het kleinste beetje inlevingsvermogen heeft je bij een dergelijke benadering toch wel verlaten. Zoals het ook weinig moeite kost een weggebombardeerd konvooi Afghaanse stamhoofden, ziekenhuispatiënten of dorpelingen te zien als de bij hakken onvermijdelijke spaanders.
Ach, dat ik slecht slaap heeft met dat alles weinig van doen, dus is dit allemaal sjieke praat. Maar wat ergert is ook de context waarin die rampen figureren. Journaals eigen Debby Petter (die volstrekt door het behang ging toen ze dienst had tijdens de ramp) kondigde blij het jaaroverzicht aan en haar stewardessenglimlach ging over in «vliegtuig-in-toren», of andersom. Natuurlijk is dat een aspect (of zelfs de ware aard) van televisie en had ieder ander er voor Petter kunnen zitten, maar iets obsceens heeft dat samengaan van gruwel en «Prettige avond, blijft u kijken» wel.
Vergelijkbaar onbehagen bekroop me bij de terugblik op het tv-jaar bij Vara’s De Gids. Van Nieuwkerk had bovenmodale gasten in Martin Bril, Hanneke Groenteman en Twan Huys. Dat betaalde zich uit in gevatheid en kwinkslag, maar de prijs was hoog. Onder het kopje «afscheid» kregen we flitsen Van Gaal, Brood, Bosboom, Harrison, Millecam en Marc-Marie te zien, waarna vrolijk gedebatteerd mocht over welk vertrek het meeste pijn deed: leedvermaak over geknakte carrières in gezellige mix met zelfmoord en kankerdood. Nee.