Toneel

Rood Paleis speelt ‘Onder één dak’ - Betsy Torenbos runt het één-vrouw-toneel-en-film-huis Rood Paleis in Drenthe. Ze danst en choreografeert, ze filmt en regisseert. En ze sprokkelt verhalen. Vooral oral history van mensen die de leeftijd der zeer sterkeren hebben bereikt. Haar projecten zijn soms woest geschilderde landschappen van rijke levens, soms fijn geëtste gravures van klein verdriet en grootse vertellingen. Ze komt uit Drenthe en houdt van dat ruige veenland, door God ooit gewrocht uit turf, jenever en achterdocht. Nu heeft ze Jan Fabricius (1871-1964) ontdekt, de vroeger vaak gespeelde toneelauteur en vader van de bekende veelschrijver Johan Fabricius. Torenbos en haar dramaturg Jo Willems hebben een grondige bewerking gemaakt van Fabricius’ melodrama Onder één dak. En die gelijknamige voorstelling toert nu door Drenthe. Het is het herkenbare verhaal van een oude boer wiens vrouw komt te overlijden en die nu aan de zorgen van zijn kinderen is overgeleverd. Hij wil in geen geval worden ondergebracht bij zijn schoondochter, wier stadse fratsen de bijbelvaste, stugge Drent niet verdragen kan. Dat zet de verhoudingen op scherp. In een open opstelling waar het publiek omheen zit, spelen drie acteurs: Ben Smit neemt prachtig de bonkige boer voor zijn rekening, Bas de Bruijn speelt zijn enerverend van de tongriem gesneden zoon en Alina Kiers is de door onbegrip en stille woede gedreven schoondochter. Alle andere personages zijn gefilmd en ‘spelen’ mee op een groot scherm, wat een wonderlijke epische werking heeft, ook omdat hun optredens zijn doorsneden met wonderschone landschaps-‘choreografieën’. Vooral de oude en wijze notaris, een creatie van de negentigjarige toneelspeler Jaap Maarleveld is een sterke bijdrage aan de voorstelling. (Loek Zonneveld)

In juni nog te zien in Dwingeloo, Ruinen, Havelte, Assen, Nieuw Graswijk en in oktober en november nog in Emmen en Stadskanaal, inlichtingen roodpaleis.nl

Muziek

Pinkpop - De klassieker onder de popfestivals is wederopgestaan. Enkele jaren lang leek Pinkpop het pispaaltje onder de Nederlandse festivals. Naast het almachtige Lowlands en te midden van al die nieuwkomers met hun prachtige locaties, avant-gardistische programmering en luxe aankleding leek was Pinkpop ouderwets gaan ogen. Bier en frieten op een enorm grasveld – zó vorige eeuw. Maar dit jaar is Pinkpop het festival waarvoor mensen letterlijk in de rij lagen voor een kaartje, en waarvoor advertenties voor die tickets nu koppen als ‘wanhopig gezocht’ hebben. De reden is even ouderwets: het programma. De grootste rock-’n-rollband aller tijden (Rolling Stones) en de grootste metalband aller tijden (Metallica). En dat dan aangevuld met dé act van 2014 (Stromae), de grootste cultband ter wereld (Arcade Fire) en een lijst namen die heel knap de balans heeft gevonden tussen progressief en volks.

Vanaf zaterdagmiddag 15 uur tot maandagavond live te volgen via NPO Cultura, VPRO 3voor12, 101TV en via registraties op 3FM en Nederland 3.

Televisie

Holland Festival - Het laatste Holland Festival van Pierre Audi. Op maandag 16 juni, Nederland 2, 13.00 uur herhaling van een interview dat Hans Haffmans vorig jaar met hem had na een kwart eeuw Nederlandse Opera. Uiteraard komen Monteverdi’s opera’s en de Nibelungen voorbij. Rijk geïllustreerd met fragmenten uit registraties van die producties.

Actueel de uitzendingen van NTR/VPRO gewijd aan het lopende festival. Te presenteren door Daphne Bunskoek op nog drie zaterdagen. 7 juni spreekt ze onder meer met betrokkenen bij Händels Orlando (regie Audi) en NDT’s nieuwe dansproductie op muziek van Philip Glass. Op 14 juni over Napoleon, stomme film uit 1927 van Abel Gance met het Gelders Orkest; en met muzikante Shara Worden over de voorstelling You Us We All, waarin barok, pop en soul gecombineerd worden. Op 21 juni onder meer een gesprek met Isabella Rossellini over haar voorstelling over het seksleven van dieren; met Shirin Nashat over haar bewerking van The Tempest die gedanst wordt door het Nationaal Ballet; en met De Warme Winkel over hun toneelstuk Gavrilo (Princip), de man die met zijn aanslag op Franz Ferdinand de lawine van de Eerste Wereldoorlog in gang zette.

Nederland 2, 23.40 uur, behalve 7 juni: 22.35 uur.

Ten slotte twee maal NTR Podium, zondags, Nederland 2, 13.00 uur. Op 8 juni een documentaire over de Congolese countertenor Serge Kakudji, die in dit Holland Festival zingt in Alain Platels Coup Fatal. En op 15 juni Martijn Padding die fragmenten uit de opera Laika toelicht, die hij maakte met schrijver Thomése en regisseur Aernout Mik – in wereldpremière op Audi’s laatste festival. (Walter van der Kooi)

Film

Devil’s knot - Atom Egoyans op ware feiten gebaseerde rechtbankdrama Devil _’__ s Knot_ heeft veel weg van een aflevering van Murder, She Wrote of Perry Mason. Dat komt vooral door stereotiepe momenten zoals die waarin een jeugdige assistent van de onderzoeker of speurneus bewijsmateriaal doorneemt en dan heel belangwekkend roept: ‘ _Hey, boss, look at this__ …’_ (Letterlijke tekst uit Egoyans film.) Voorspelbaar is vervolgens dat het hier gaat om een keerpunt, een moment waarop de kijker op het puntje van zijn stoel gaat zitten, want, echt, hier komt het nu. Maar dat is het lastige in _Devil’ s Knot :_ ‘het’ komt nooit.

Dat is misschien ook wel het punt: de dubbelzinnige aard van de waarheid in een complexe zaak waarin opsporingsambtenaren, advocaten en rechterlijke macht weinig wijs worden uit de leugens van mensen en dientengevolge snelle conclusies trekken. In het echt was de zaak ronde de West-Memphis Three ook een warboel. De feiten: midden jaren negentig werden drie tieners in West-Memphis, Arkansas, tot respectievelijk de doodstraf en levenslang veroordeeld wegens de moord op drie jongens van tussen acht en negen jaar oud, vermoedelijk als deel van een satanisch ritueel. De moeder van een van de jongens, Pamela Hobbs (Reese Witherspoon), gaat aanvankelijk mee in een heksenjacht tegen de verdachten waaraan de gehele gemeenschap inclusief het bureau van de sheriff meedoet. Wanneer een privé-detective, Ron Lax (Colin Firth), vermoedt dat er iets meer aan de hand is, dat de jongens misschien wel onschuldig zijn, ontstaat er ook bij haar twijfels. Hierbij creëert de mogelijke betrokkenheid van haar man en stiefvader van haar kind, Terry Hobbs (Alessandro Nivola), nog meer onzekerheid. In deze zaak wordt veel gesuggereerd, maar niets wordt bewezen. En toch acht de jury de tieners schuldig.

Egoyan lijkt na een serie uitstekende onafhankelijke films in de jaren negentig steeds meer mainstream te willen werken. Dat leverde in ieder geval in 2003 de erotische thriller Chloe op waarin de relatie tussen een echtpaar op de proef wordt gesteld als er een prostituee in hun leven komt. Na deze fijne film viel het stil rond Egoyan. En nu dan Devil _’__ s Knot_, een problematisch werk dat de energie van de vroegere films van de regisseur mist. Wat niet wil zeggen dat deze inschrijving in het Egoyan-oeuvre zonder belang is: Witherspoon is uitstekend in de rol van de moeder, Firth speelt de cynische onderzoeker mooi onderkoeld en mét het juiste Arakansas-accent.

Wie naar Devil _’__ s Knot_ gaat met iets zoals HBO’s onovertroffen True Detective of Denis Villeneuve’s magistrale Prisoners (2013) in het achterhoofd, zal er bedrogen van afkomen. Rechttoe-rechtaan whodunnit-fans zullen evenwel aan hun trekken komen, ook al is er geen sprake van een oplossing van het mysterie, ondanks: ‘ _Hey, boss, look at this!__ ’_ (Gawie Keyser)

Te zien vanaf 5 juni

Kunst

Ik ben er nog niet heen geweest, maar ik ga wel: het heropende Museum Prinsenhof Delft. Vroeger was dat vooral het hoogaltaar van de vaderlandsche geschiedenis, de plek waar Willem van Oranje werd doodgeschoten door een paapse jihadist die daarna vakkundig in zes stukken werd gehakt. Nu laat het zien hoe ‘Delft en de Delftenaren met creativiteit, innovatie en handelsgeest’ aan de Nederlandse ontwikkeling hebben bijgedragen. Creativititeit, innovatie, handelsgeest, herejee, het lijkt wel alsof de vaderlandsche geschiedenis is omgedoopt tot een brochure van het Ministerie van Economische Zaken. Waar zijn ‘godsvrucht’ en ‘radicaal immoreel opportunisme’ toch gebleven? In de vernieuwde opstelling veel Oranje en veel portretten - 149 stuks - en veel Delfts Blauw, altijd leuk. Verder de ‘meesters in innovatie’ als Van Leeuwenhoek en Hugo de Groot, maar ook Vermeer en Van Mierevelt vallen daaronder. Ik denk dat de laatste er zeer van zou ophoren als hij wist dat hij ‘innovatief’ werd genoemd - van Miereveld had een echte portrettenfabriek. O, maar misschien is dat nou juist innovatief, tiens. De kogelgaten zijn ook nog te zien. www.prinsenhof-delft.nl

Verder weg: een interessante tentoonstelling in Museum Ludwig, Keulen, van Pierre Huyghe (‘piejer wiegk’). Een invloedrijke en ongrijpbare kunstenaar, die zich onderscheidt door ‘time-based situations’, wat zoiets is als tijdelijke en vergankelijke gebeurtenissen. Hij hield zich ook bezig met de plaats van het kunstwerk in de instelling, de manier waarop het getoond wordt. Keulen toont een groot overzicht, met ‘levende systemen’, film, foto’s, tekeningen en muziek. http://www.museum-ludwig.de/

Een leuke opening in Scheveningen, Beelden aan Zee: Grandeur, Hedendaagse Franse Beeldhouwkuns t, gepaard aan Terrassen , werk van Gijs Assman. www.beeldenaanzee.nl En als u toch in die buurt bent: de fenomenale houtsneden van de beeldhouwer Oswald Wenkebach in Museum Noordwijk , t/m 14 augustus. Kloeke, vloeiende, expressieve stukken, bijna gepenseeld in hout, razend knap. www.museumnoordwijk.nl (Koen Kleijn)