FILM – Een film die een punt probeert te maken maar daar niet in slaagt, is Twenty Feet From Stardom van de Amerikaanse documentairemaker Morgan Neville. Met zijn gevoelvolle speurtocht naar de menselijke verhalen achter de back-up vocals van beroemde popartiesten als Michael Jackson, The Rolling Stones, Bruce Springsteen, Sting en David Bowie poogt Neville aan te tonen dat deze talentvolle achtergrondzangers en -zangeressen met een beetje geluk nog beroemder hadden kunnen zijn dan de sterren voor wie ze werken. Dat gebeurt niet, ook niet als aan het einde van de film twee van hen dan toch lijken door te breken. Erkenning, eindelijk. Maar stardom, nee.

De vraag waarom het niet lukt rijst met name in het geval van twee artiesten: de fabuleus getalenteerde Darlene Love, die in de jaren zestig met producent Phil Spector werkte, maar alleen als back-up voor beroemde namen, en Judith Hill, die in de band van Michael Jackson zong en die eerder dit jaar de aandacht trok toen ze in Amerika meedeed aan het televisieprogramma The Voice waarin ze om onverklaarbare redenen werd uitgeschakeld. Daarna vond Hill een promotor in cineast Spike Lee, maar ook dat mocht weinig baten: echt beroemd werd ze niet. In Twenty Feet From Stardom focust regisseur Neville vooral op de gospelachtergrond van deze zangeressen. Juist deze connectie lijkt een van de redenen te zijn waarom ze niet wereldberoemd worden. Te gewoon, misschien. Te ‘echt’. Behalve om het thema celebrity is Twenty Feet From Stardom vooral niet te missen vanwege archiefbeelden van concerten van de genoemde artiesten. En door een bloedjonge Joe Cocker die aan het begin van zijn carrière zingt alsof zijn leven ervan afhangt. Prachtig. Te zien vanaf 28 november (GAWIE KEYSER)

KUNST – Dat kan beter! Rembrandt en de oude meesters laat een essentieel deel van de kunstenaarspraktijk van de zeventiende eeuw zien: het overtreffen van de voorgangers. Bij zijn bankroet in 1656 had Rembrandt vierduizend prenten in bezit, Nederlandse, Vlaamse, Franse, Duitse en Italiaanse, die dienden als voorbeeld en springplank, om nog hoger te reiken. Rembrandthuis, Amsterdam, t/m 19 januari.

Erg mooi geworden: de nieuwe Wonderkamers in het Gemeentemuseum, Den Haag. Kees ‘t Hart meldde op Facebook dat zijn kleindochter ‘met moeite mee naar huis’ te krijgen was.

Op 7 december opent in De Hallen Haarlem Karels keuze, de afscheidstentoonstelling van directeur Karel Schampers. De keuze betreft aanwinsten sinds 2000 (toen Schampers aantrad) – werk van Sarah Lucas, Tracey Emin, Gillian Wearing, Koos Breukel en de verschrikkelijke (maar onvermijdelijke) Paul McCarthy. Museum Belvedère in Heerenveen-Oranjewoud toont in Inside Out | Outside IN zes alumni van de Academie Minerva Groningen.

O, u kunt helaas niet meer naar de tentoonstelling Rogier van der Weyden en zijn erfgenamen in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Brussel (KMSKB), met prachtige bruiklenen uit het Prado, het Louvre en Metropolitan New York: de boel is voortijdig ontruimd. Er werden gaten in het dak van de tentoonstellingszalen geboord omdat de omstreden directeur van KMSKB, Michel Draguet, zo nodig een banier wilde laten ophangen als reclame voor zijn nieuwe Fin-de-Siècle Museum, dat begin december opengaat. Lekkage tot gevolg. Een blamage. ‘In het KMSKB vieren surrealisme en absurdisme hoogtij’, schrijft De Morgen. (KOEN KLEIJN)

TONEEL –‘Zullen we gaan?’

‘We kunnen niet. We wachten.’

‘Op wie wachten we?’

‘We wachten op Sinterklaas.’

Samuel Beckett en de heiligman uit Myra & Spanje. Het kan. Zeker in het kader van de activiteit die het meest bij Sinterklaas past: wachten. Of: stommelen. Of: kloppen. En niet te vergeten: door de bomen een maan zien. Veel stoute kinderen in de zak die het daar eigenlijk best naar hun zin hebben. Een paard dat het ook niet echt helpen kan. En piet? Hoezo… en piet? Met eigenlijk de beste hulpsinterklaas van Nederland brengt Amsterdams jongste toneelgroep, De Theatertroep , vier sinterklaasavonden voor kinderen, voor grote mensen, voor grote kinderen en kinderlijke grote mensen. Vorig jaar al een hit in het Openluchttheater van het Amsterdamse Bos, dit jaar vier avonden in de voormalige Engelenbak in de Amsterdamse Nes, sinds kort een nieuwe thuisbasis van Theater Frascati.

(Engelenbak, Nes, Amsterdam, 27 t/m 30 november 19.30 uur, frascatitheater.nl)

Een handeltje met voorkennis, een discrediterende brief, een op leugens gefundeerd huwelijk, enkele onbetaalde rekeningen in hogere kringen en een pluk in die voornoemde kringen rondscharrelend uitschot – ziehier de ingrediënten voor Oscar Wilde’s politieke komedie An Ideal Husband uit 1895, door de Oostenrijkse Nobelprijswinnaar Elfriede Jelinek anno 2011 omgebouwd tot een crisisklucht op Europees niveau. Artistiek directeur Theu Boermans heeft de tekst met een hoog voltage aan komediespelers (Rietman, Pheifer, Schluter, Herbers, Watermeulen c.s.) en in een uitschuifbaar hulpstukkendecor van Bernhard Hammer, geënsceneerd als residentiële lach-of-ik-schiet-klucht met een exorbitant percentage voorspelbaarheid en een vrij mager gehalte aanstekelijke humor. Een avondje droogneuken op een theatrale afwerkplek. (t/m 21 december overal in Nederland en België te zien, nationaletoneel.nl) (LOEK ZONNEVELD)

TELEVISIE – Onder de noemer Filmlab worden de eindexamendocumentaires 2013 van de Filmacademie tijdens Idfa uitgezonden. Afgelopen weekend waren de eerste drie te zien (Lokroep van Reber Dosky, Savannah en haar moeder van Andrea Mullerova en Ongezien van Rosa Boesten). Komend weekend in de nacht van zondag op maandag zijn dat Een scout weet de weg van Sjoerd Niekamp (00.42 uur op Nederland 2); Ik van Jona Honer (01.05 uur) en Paard-en-meisje van Suédy Mauricio (01.31 uur). Die Scout zag ik niet, maar dat won de prijs van de kring van filmcritici voor ‘beste eindexamenfilm 2013’. Paard-en-meisje is een juweeltje dat alle geeuwen over voorspelbaarheid bij dat onderwerp beschaamt. En Ik is een aangrijpend en prachtig gemaakt document over persoonlijkheidsverandering door hersentumor. Wie ‘ik’ is kan zomaar veranderen. Dat is voor ‘ik’ heel moeilijk, maar minstens zozeer voor degene die decennia met ‘ik’ bed, huis en leven deelt. Alle zes films zijn tot en met 6 december nog te zien op Holland Doc 24. (WALTER VAN DER KOOI)

POPMUZIEK – Twee stuks, deze week.

1) Black Sabbath , 28 november Ziggo Dome

Omdat dat nieuwe album veel beter bleek dan gevreesd. Maar vooral omdat het mooi is om op dezelfde locatie twee dagen na Queens of the Stone Age te horen aan wie die laatste hun geluid te danken hebben.

2) Beth Hart , 24 november Oosterpoort Groningen, 26 november 013 Tilburg, 28 en 29 november Paradiso Amsterdam

Dit voorjaar stond ze nog op Paaspop. Heel laat in de avond en in het begin van de nacht. In een ijskoude, inmiddels leeggestroomde tent. Omstandigheden waarin, zoals dat in matige actiefilms heet, the boys are getting seperated from the men. Of the girls from the women in dit geval. Ze is de vrouw die bange mannen vrezen: stoer, gretig, trefzeker. Een strot als een luchtalarm en de klauwen van een tijger. Op plaat overtuigt ze niet altijd, live immer. ’s Nachts in een koude tent, of vier keer in een volle club. (LEON VERDONSCHOT)

BEELD: WONDERKAMERS, THUMB JUDIKA RUDELIUS