TELEVISIE – Wie publiekssensatie De nieuwe wildernis nog niet zag, of geen genoeg krijgt van wat de schepping, onderafdeling Oostvaardersplassen, aan soorten- en gedragsvariatie te bieden heeft, wordt in december bediend door de Vara. Die zendt onder gelijknamige titel drie tv-documentaires uit, samengesteld uit het vele materiaal dat de bioscoopversie niet haalde. Bepaald geen winkelrestanten. De observaties van aardhommel tot strontvlieg en ijsvogel tot zeearend zijn indrukwekkend. Nederlandse Attenborough voor makers Ruben Smit en Mark Verkerk is verdiende eretitel. Wel moet je tegen commentaar kunnen dat dieren al te menselijke gedachten toeschrijft. Word je uiteraard soms belazerd in en door montage. En word je enigszins gespaard waar het wreedheid betreft. Woensdagen 11, 18 en 25 december, Nederland 1, 20.30 uur. Herhalingen donderdag 26 en zondag 29 december; woensdag 1 januari. Meer natuur, maar dan in geweldsvorm, in december en januari bij de NTR. Nederland in 7 overstromingen wordt gepresenteerd door een sterke nieuweling in dat vak: schrijver Frank Westerman. Aan de hand van zeven watercatastrofes, van verleden tot gevreesde toekomst, wordt vaderlandse geschiedenis geschreven die veel breder uitdijt dan de technische kant van ‘strijd tegen water’. Aanbevolen. (WALTER VAN DER KOOI)

Vrijdags van 13 december tot en met 24 januari, Nederland 2, 21.10 uur.

FILM – Het eerste deel van Peter Jacksons trilogie gebaseerd op The Hobbit , J.R.R. Tolkiens roman over dwergen, hobbits, een tovenaar en een draak in Middenaarde, kreeg nogal wat kritiek te verduren, omdat het verhaal te uitgerekt verteld zou worden. In mijn herinnering – de film kwam ongeveer een jaar geleden uit – is dat niet het geval. An Unexpected Journey is geslaagd, juist omdat Jackson uitgebreid de tijd neemt, niet alleen om de personages te tekenen, maar ook om een wereld op visuele wijze te scheppen waarin de verhaalhandeling ‘realistisch’ kan zijn. Hiertoe gebruikt hij een tot nu toe ongekend hoge frame rate die het beeld zo haarscherp maakt dat sommige mensen die de film in een Imax-bioscoop zien zeggen misselijk te worden wanneer er sprake is van snelle actie ergens hoog in de bergen. (Is dat niet juist een positieve ontwikkeling: filmbeelden zo potent dat ze een lichamelijk effect op de kijker hebben?) Hoe dan ook, het zal niet anders zijn in deel twee, getiteld The Desolation of Smaug, waarin reusachtige spinnen, boselven en de vreemde Beorn voorkomen. Die laatste is een ‘Huidverwisselaar’ die Orks haat en die wanneer nodig in een woeste beer kan veranderen. Genoeg om naar uit te zien en hopelijk genoeg om misselijk van te worden. (GAWIE KEYSER)

Nu onder meer te zien in de Imax te Amsterdam.

TONEEL –Daar zit je dan, als kind van het Fellini-tijdperk. Leren kijken heb je door de tovenarijen van die Italiaanse cineast. Hij is al weer twintig jaar dood dus dat wordt sprokkelen naar de gestaag slinkende menigte zielsverwanten. En mijn leerlingen op school kijken branderig in vage verten als zijn naam valt. Dus ging ik overstromend van gretigheid en welwillendheid zitten bij de voorstelling die zijn naam draagt en die Ola Mafaalani en Ko van den Bosch bij het NNT over deze Doctor Dappertutto van het witte doek hebben gemaakt. Ik merkte dat de gretigheid bleef, tastend naar sprankjes hoop en aanknopingspunten in het getoonde. En hoe ik ook bleef turen naar dat circuspodium dat uit de schouwburgplankieren werd getoverd, hoe ik ook gefascineerd bleef door het geweldige Robert Wilson-achtige tapnummer dat in de Grande Finale uit Ginger e Fred was ontstaan, het hielp niet: de loomheid van de live over de planken dolende Fellini-voice-over van Ko van den Bosch zingzegde me in een halfslaap, het doorlopende interview met de maestro hielp ook niet echt. Want een voorstelling met niet één maar bij wijze van spreken wel een stuk of zestig slotscènes, een toneelgebeurtenis die maar geen afscheid kan nemen van haar eigen, zichzelf feliciterende magie, die gaat op den duur zodanig de taaie concurrentie aan met de edele kunst der cinematografie, dat het wel mis móet lopen. Op de fiets naar huis moest ik de tonnages aan welwillendheid van me af schudden. Ik dacht aan Giuletta van de geesten. En aan Roma. En aan de in zwart-wit geschoten uitgelatenheid van Otto e mezzo. En besloot dat ik naar een wel erg lange vergissing had zitten kijken. (LOEK ZONNEVELD)

Fellini toert nog tot diep in december door Nederland; nnt.nl

Beeld: Fellini Reyer Boxem