Over een maand verkiezingsuitslag. Handgeteld, want met digitale zegeningen werd een doos van Pandora met sticker ‘hacken’ bijgeleverd. Onzekerder was de uitslag nooit, gezien het gigantisch aantal zwevers (ooit waren verkiezingen vooral een soort volkstelling, waarin de omvang van levensbeschouwelijke volksdelen werd vastgesteld, zegt politicoloog Van der Meer).
Circusachtiger was het tableau niet eerder, want de Hadjememaars komen in meer soorten, maten en outfits dan voorheen. Samen met verruwing van taalgebruik en omgangsvorm, vooral dankzij degenen die de ondergang van de westerse beschaving orakelen. Naast charlatans en demagogen nu ook trollen. Van DENK, welks verdelend kromzwaard de misleidende inscriptie ‘verbinding’ draagt (of bedoelen ze met Erdogan?). De televisie heeft het er druk mee. In talkshow, actualiteitenrubriek, debat en pontificaal interview (Wilders die in Des Indes ‘detailbeloften’ schrapt omdat het volk niet langer in doorrekening van de cpb-elite trapt, of zoiets). Maar ook in specials met min of meer documentair gehalte.
Mij interesseerde hoe de npo jongeren benadert, gezien het grote aantal dat voor het eerst mag stemmen na vier jaren zonder vallend kabinet. En hoewel de meesten niet traditioneel tv kijken bestaat npo 3 natuurlijk niet voor niks. What The Hague?! heet het belangrijkste project daar, dat mede is bedacht en wordt gebracht door een debuterend presentator: Myrthe Hilkens. Journalist, auteur, talkshowtafelgast en, in dit verband het belangrijkst, voormalig lid van de Tweede Kamer voor de pvda (2011-13). In 2012 stond ze zestiende op de lijst, haalde 2279 voorkeurstemmen en kreeg huiselijk geweld, zedendelicten, discriminatie, mensenhandel en verslavingsproblematiek in haar pakket. Haar gedrevenheid als journalist en activist kon ze in het Kamerwerk onvoldoende kwijt en teleurgesteld stapte ze eruit. Zonder wachtgeld – kom er es om. Zonder merkbare verbittering onderzoekt ze ‘hoe het politieke brein werkt’ en ‘duikt ze in de wereld van de politieke campagne’. Jongeren-tv betekent uitgaan van een korte aandachtsboog, hoog tempo, korte statements en springen van persoon naar persoon, onderwerp naar onderwerp, archiefbeeld naar archiefbeeld.
Ik zag de eerste aflevering, waarin electoraal geograaf, politicoloog, campagnestrateeg, parlementair historicus, Kamerkandidaat, leerlingen van een internationale school, hersenonderzoeker, hoogleraar leiderschap, imagocoach en acteur voorbij komen. De kijker leert over zand- en veenelectoraat (dwars door Den Haag loopt de grens en ter zandzijde werd een oudere dame geïnterviewd die geheel op zijn vvd’s gekleed, gekapt en opgemaakt guitig verried dat ze toch ook wel een oogje op die jongen van Baudet had); over die volkstelling van hierboven; over het belang van kleding, haardracht, bril en kleur stropdas; van monosyllabische boodschappen die erin geheid moeten; over de onbewuste drijfveren die ons tot keuzes brengen; over framen. Het is te veel, te snel, te haktak. Maar leuk is het ook en er zal allicht wat blijven hangen. Al was het maar de zelfspot van Hilkens die, in de mri-scan geschoven om te meten in hoeverre haar inhoudelijke overwegingen stroken met onderbewuste reacties, benauwd opmerkt dat ze nog altijd in het beeldmateriaal kunnen knippen. En die, als de imagocoach vaststelt dat ze klein is, riposteert dat ze ook geen ambitie heeft premier te worden. Enfin, goed geprobeerd.
Myrthe Hilkens (presentatie), What The Hague?!, NTR, vier afleveringen vanaf donderdag 16 februari, NPO 3, 21.00 uur