Een goede week hielden ze zich op in een park in het centrum van de grensstad Edirne. De groep die zich op Facebook onder de naam Crossing, no more organiseerde eiste een veilige doortocht naar Europa. Niet in gammele bootjes op de Egeïsche Zee, maar te voet over land.
Na een week vinden de autoriteiten het mooi geweest. De uit Istanbul overgekomen politie dwingt de mensen in bussen. Die brengen hen niet naar Europa, maar naar het olieworstelstadion van Edirne, waar sinds enkele dagen zo’n tweeduizend lotgenoten verblijven. In het gras rondom het stadion liggen jong en oud op dekens bij hun bagage, vaak niet meer dan een tas met kleren. Men doodt de tijd met een kaartspel of met het trappen van een balletje.
Het overgrote deel van de mensen is tijdens de oorlog in Syrië naar Turkije gevlucht. Zo ook de 26-jarige Salih uit Afrin. Het afgelopen jaar werkte hij in een naaiatelier in Istanbul. Hij verdiende er achthonderd lira per dag, niet genoeg om een operatie voor zijn vierjarige dochter Dilan te bekostigen. ‘Ik wil werken in Europa en een menswaardig bestaan opbouwen’, zegt Salih in gebroken Turks.
Vanaf het stadion worden de vluchtelingen naar zogenaamde verwijderingscentra gebracht. Hun volgende halte is ongewis. ‘Ik weet niet waar ze me heen gaan brengen, maar ik ga hoe dan ook naar Europa. Turkije is geen plek om te blijven’, schrijft Salih op WhatsApp vanuit het verwijderingscentrum. ‘Als ze over zee naar Europa willen is dat hun keuze’, zegt Ali Sahin, gouverneur van Edirne, op zijn beurt.
Turkije beschouwt Syriërs niet als vluchtelingen maar als gasten. In 1967 nam het land een protocol bij het Vluchtelingenverdrag van Genève niet aan, waardoor het alleen personen die door gebeurtenissen in Europa vluchten als vluchtelingen kan aanmerken. Turkije biedt inmiddels onderdak aan meer dan twee miljoen Syrische gasten. Velen van hen delen de mening van Salih. ‘Omdat er geen wettelijke waarborgen zijn, hebben Syriërs geen goede toegang tot onderwijs en zorg’, aldus sociologe Nese Ozgen die zich in Edirne ontfermde over het lot van de vluchtelingen. ‘Turkije bood deze mensen wel onderdak, maar nooit de mogelijkheid om een toekomst op te bouwen.’