Istanbul – YouTube is niet meer in Turkije. Twitter was geblokkeerd, is inmiddels weer terug maar de regering laat weten dat het aan nieuwe wetten werkt opdat dat medium snel weer uit de lucht gehaald kan worden. Facebook is wellicht ook geen lang leven meer beschoren.Op de televisie worden sigaretten en glaasjes met raki en wijn op last van de islamistische regering troebel gemaakt. Geheel naar verwachting is de film Nymphomaniac van Lars von Trier verboden. In een atmosfeer van verstikkende censuur wordt dit jaar voor de 33ste keer het internationale Istanbul Film Festival gehouden.
De jonge filmmaker Serhat Karaaslan en zijn producent Serkan Cakarer bereiden nu een film over censuur voor. ‘Het gaat over een gevangenisbewaker die alle brieven van en naar de gevangenen leest en de ongeschikte zinnen schrapt. Waarschijnlijk gaan we de film Passed by Censor noemen’, zegt Karaaslan.
De jongste generatie filmmakers in Turkije is dus net als de eerdere generaties in de weer om uit te leggen dat de gevangenismuren overal in het land staan. Is er niets veranderd in al die decennia? Producent Cakarer: ‘Ik vond de repressie van vroeger overzichtelijker. Je wist dat als de militairen omvergeworpen werden, je ook af was van hun censuurwetten. In het huidige Turkije stemt de helft van de bevolking op een regering die erop gebrand is om de hele maatschappij haar eigen waarden op te leggen. Tegen wie moet je nu strijden? Tegen je overbuurman, tegen de conciërge van de flat? Ik heb echt geen idee hoe we in een land verder moeten met een heel grote massa die zo anders is dan wij.’
Het Istanbul Film Festival staat dit jaar in het teken van honderd jaar Turkse film. In de bioscopen passeert een dozijn Turkse politieke films de revue. Vrijwel allemaal hebben ze te maken gehad met de censuurwetten van hun eigen tijd. De komende film van Serkan Cakarer beleeft zijn eigen avontuur om de censuur anno 2014 te overleven. Cakarer: ‘We leveren een soft scenario in bij de censuurcommissie en daar wijken we dan later van af. Jammer genoeg hebben ze nu de extra controle ingevoerd. Met het ingeleverde scenario kijken ze dan naar het eindproduct en zeggen: “Dit staat toch niet in de tekst?”’