De ‘gerontoprovo’s’ van het AOV zorgden in het eerste jaar van hun bestaan al voor meer shakespeareaans drama dan andere partijen in hun hele bestaansgeschiedenis. De partij verkeert in een staat van permanente revolutie, fragmentariserend in steeds kleinere snippers, compleet met karategevechten in de fractiekamer, financiele malversaties en karaktermoorden van de allervuigste soort. In dit opzicht is het AOV zonder meer ‘keihard de lekkerste’, het meest in de pas lopend met het huidige overdynamische, op exces en geweld kickende tijdsgewricht. Een bende jonge blagen als de JOVD, die toch een stevige reputatie heeft als het gaat om intern geharrewar, verbleekt naast het AOV tot een duffe debatingclub, rijper voor het bejaardentehuis dan het onder de financiele en morele hoede van Frits Philips tot stand gekomen verbond der grijze panters.
Dit alles is natuurlijk in de eerste plaats de grote verdienste van fractievoorzitster Jet Nijpels-Hezemans. Zij is de ontdekking van de huidige parlementsronde. Al tijdens haar jaren als VVD-raadslid in de gemeente Eindhoven liet deze schoonzus van Ed Nijpels zich kennen als ‘een eigenzinnige tante’, tuk op het politieke conflict. Maar sinds zij aan het AOV-roer staat, heeft zij zich ontwikkeld tot een onverbiddelijke tsarina, die zich in internationaal opzicht slechts laat meten met een Maggie Thatcher. In het optreden van Nijpels zit iets consequent hardvochtigs. Ze doet denken aan de hoofdverpleegster in One Flew over the Cuckoo’s Nest: een monument van meedogenloze volharding, tegen alle verdrukking in op haar best opererend. Slechts 46 lentes oud is ze, en alleen al haar oogopslag verraadt een intense haat jegens al die bibberende gerontofielen die met moties van wantrouwen en noodvergaderingen een gat pogen te slaan in het machtsmonopolie dat ze aan het AOV heeft opgelegd. Nijpels lijkt niet te willen rusten totdat het AOV is gereduceerd tot een eenpersoonspartij.
Nijpels’ eerste slachtoffer was Theo Hendriks. Op 11 oktober 1994 werd deze 66-jarige Eindhovenaar, net als bijna alle AOV-topleden afkomstig uit de Philips-stal, geroyeerd als lid van de Tweede-Kamerfractie. ‘Hij erkent het fractiereglement niet, hij erkent geen leiding en geen leider’, zo luidde de banvloek die het kamp-Nijpels over hem uitsprak. Hendriks hield vast aan zijn kamerlidmaatschap en beschuldigde Nijpels van ‘communistische methoden’, terwijl het AOV volgens hem was uitgegroeid tot ‘een vereniging waar onrechtmatig handelen regel is’. Gesteund door zijn zoon ging Hendriks op eigen houtje verder. Groot opzien baarde hij met zijn voorstel tot oplossing van de asielzoekersproblematiek: ‘Omdat wij een volk van zeevarenden zijn, lijkt het mij het beste de betrokkenen op schepen te zetten.’ Op deze wijze verzekerde Hendriks zich van de sympathie van extreem-rechts. Terwijl hem door Nijpels toegang werd geweigerd tot het AVO-partijcongres, folderden leden van het Nederlands Blok te zijner faveure. CP'86-lid Hermsen noemde Hendriks ‘een echte strijder’, stelde dat hij zijn medewerker was en dat Hendriks hem eens een foto had getoond waarop hij de nazi- groet bracht. Hendriks junior onderhield volgens De Nieuwe Revu ondertussen warme contacten met het Nederlands Blok en diens moederorganisatie het Vlaams Blok. Volgens het aangeschoten kamerlid betrof het hier allemaal door Nijpels geinstigeerde intriges. Vanaf dat moment volgden de gebeurtenissen elkaar in hyperventilerend tempo op.
AOV-campagneleider Cees van Zwet vertrok vol gramschap uit de partij. Volgens hem vormen Nijpels en haar fractiegenoot Leo Boogaard (ex-Shell) ‘een dirigistisch, om niet te zeggen autoritair duo’. Vervolgens hield de voorzitter van de vitale afdeling Noord-Brabant, L. van Son, het voor gezien. Deze stelde dat het AOV- bestuur ‘vriendjespolitiek’ bedreef bij het samenstellen van de kandidatenlijsten voor de provinciale verkiezingen.
Nijpels bleef ongenaakbaar. In april begon ze het mes te slijpen voor Martin Batenburg, het 76-jarige boegbeeld van het AOV. Deze ex-Philips-chef, oprichter van de ouderenpartij, was furieus over het feit dat Nijpels c.s. hem op een onverkiesbare plaats voor de senaat wilden plaatsen: ‘Ze willen me lozen. Het lijkt wel een coup. Onder de vlag van onze normen en waarden proberen ze bij onze ouderenbeweging carriere te maken. Vindt u dat niet gemeen?’
Met de kwestie-Batenburg brak de pleuris pas echt goed uit. AOV-kamerleden Wil Verkerk en Cees van Wingerden stelden zich pal achter Batenburg op en beschuldigden Nijpels van een stalinistisch bewind. Nijpels antwoordde als altijd: met schorsingen en royementen. Ex-DSM- directeur Van Wingerden: ‘Nijpels omringt zich met paladijnen en wil niets anders dan de totale macht.’ Van Wingerden wees erop dat de AOV-afdelingen steeds meer worden overheerst door vriendinnen van de fractievoorzitster en stelde dat hij het slachtoffer was geworden van nachtelijke telefoonterreur, bedreven door Nijpels’ echtgenoot. Van Wingerden en Verkerk kregen te verstaan dat Nijpels hen ‘niet meer wenste te zien’. Met dat doel werden de sloten van de AOV-burelen veranderd. Toen Verkerk in de Tweede Kamer een lijst met beschuldigingen wilde voorlezen, werd deze hem uit de handen gegrist door Nijpels- sympathisante en AOV-parlementarier Liesbeth Aiking-van Wageningen. Dit bleek weer een opstapje tot de welgemikte schoppen die Verkerk aan Nijpels zou hebben uitgedeeld. In de vendetta paste ook de onthulling dat Nijpels’ persoonlijke medewerker Evert van den Berg in een vroeger leven lid van de Rode Jeugd en daarmee ‘ex-terrorist’ was.
Aanstaande zaterdag volgt een nieuw hoogtepunt in deze politieke soap opera, wanneer Martin Batenburg de ‘Bende van Nijpels’ per noodvergadering het AOV probeert uit te werken. Waarschijnlijk wordt dat de laatste stuiptrekking van dit opzienbarende curiosum, zo tekenend voor de onmacht van het politieke bedrijf in de jaren negentig.