Met de dood van de Amerikaanse rechter Ruth Bader Ginsburg komt een merkwaardige cultus ten einde die alle privébewegingen van een 87-jarige vrouw obsessief volgde, van haar prestaties in een bejaardengymklasje tot elk gerucht over het interne sleutelwerk dat chirurgen in haar uitvoerden. Toen die cultus vijf jaar geleden begon, draaide die om haar inspirerende karakter en prestaties, maar gaandeweg ging het, steeds wanhopiger, om haar zwakker wordende lichaam. Als je op haar naam zocht, suggereerde Google meteen ‘Ginsburg health today’. Tijdens anti-Trump-demonstraties droegen aanhangers borden met ‘Hou vol, Ruth!’ Sterf niet – nog even niet.
Zoals alles wat Amerika is, bereikte de cultus Nederland al snel. Nog niet zo lang geleden waren de samenstelling van het Hooggerechtshof en de gevolgen daarvan voor de Amerikaanse politiek iets voor hardcore amerikanisten. Niet meer. Ginsburg werd afgelopen weekend in Nederland beschreven als een uitstervende diersoort: een integer mens op een hoge positie. Haar leven werd gememoreerd als een historische transformatie, haar dood als een seismische schok voor onze manier van leven. Nou is het Hooggerechtshof een voor de VS belangrijk orgaan, maar de positie van vrouwen in Nederland is door Nederlandse vrouwen bereikt, en alle paniektermen en overdrijving over Ginsburgs dood versluieren de werkelijke betekenis ervan voor de VS.
Steeds meer Nederlanders zijn kennelijk de Amerikaanse neiging aan het overnemen om elke winst of nederlaag in het tweepartijenstelsel van de VS voor te stellen als een monumentale gebeurtenis die het land ‘voor generaties’ kan vormen. Dat wordt al generaties gezegd, en het is nooit waar. De verliezende partij komt altijd terug, want de afwisseling tussen progressieven en conservatieven in de VS rust uiteindelijk op een psychologische golfbeweging in mensen en samenlevingen, tussen de behoefte aan restauratie en vernieuwing.
Het overnemen van deze Amerikaanse visie, op Amerikaanse politiek als titanenstrijd tussen goed en fout, vertroebelt ons wereldbeeld op twee manieren. Ten eerste stelt het de effecten voor de VS te simpel voor. Het Hooggerechtshof, ook met een conservatieve meerderheid, is geen Trumpland. Het hof is nu al in meerderheid conservatief, maar oordeelde een paar keer pijnlijk tegen Trumps regering. Het meest directe gevaar van zo’n conservatief hof is niet dat het de VS totaal omvormt, maar dat het ingrijpt in de nasleep van de verkiezingen (zoals in 2000, toen het de verkiezingen besliste in het voordeel van George W. Bush). Een diep-conservatief Hooggerechtshof is voor de Republikeinen een middel, niet een doel. De suggestie dat de Republikeinen via het Hooggerechtshof het land diep-christelijk gaan maken trekt evangelische kiezers naar de stembus. Abortus of collectieve gezondheidszorg wérkelijk afschaffen is vers twee: Amerikanen zijn daar in ruime meerderheid tegen. Als zo’n scenario opeens aanstaande lijkt, krijgt Trump dat bij de verkiezingen mogelijk terug in de vorm van een Democratische Senaat of Biden als president.
Maar belangrijker dan de vertekening van de Amerikaanse politiek is hoe het Amerikaanse spektakel ons wereldbeeld vervormt. Het is een wat goedkope retorische truc om het nieuws van de dag in perspectief te plaatsen, maar het is evengoed waar. In de week dat Ginsburg stierf, brachten de Verenigde Naties de Global Biodiversity Outlook 5 uit,
die vaststelde dat de landen van de wereld niet één van de twintig doelstellingen voor natuurbescherming hebben gehaald die waren afgesproken in 2010. Een paar dagen later bracht het Wereld Natuur Fonds zijn Living Planet Report 2020 uit, waarin werd onderbouwd dat de populaties zoogdieren, vissen, vogels, reptielen en amfibieën in 2016 wereldwijd 68 procent kleiner waren dan in 1970, een nauwelijks voor te stellen faunicide. Oxfam voegde daar een rapport bij dat aantoonde dat de levensstijl van de rijkste één procent van de wereldbevolking zorgt voor tweemaal zoveel uitstoot van koolstofdioxide (de motor achter klimaatverandering) als de armste vijftig procent. Allemaal nieuws voor pagina 7.
Je kunt niet bij elk nieuws het complete wereldleed van stal halen, maar het is wel belangrijk om perspectief te houden. Amerikaanse politiek is belangrijk, maar ook een verslaving die ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken voor u en uw omgeving – misschien iets voor een verplichte sticker.