Marjan Teeuwen maakt overweldigende foto’s van alles wat ze in huis heeft. Letterlijk. Boeken, potjes, speelgoed, wc-rollen, cassettebandjes, schoenen, ordners, kleding, kratjes en een enkele bureaustoel of computermonitor: Teeuwen stapelt het allemaal op elkaar en de restruimten vult ze op met nog meer spullen. Schuivend en proppend houdt ze intussen de verdeling van de kleuren scherp in de gaten. Groene, rode, blauwe en gele objecten worden met zorg door het beeld verspreid, zodat er niet zomaar een chaos ontstaat maar een evenwichtige chaos, geconstrueerd voor de foto. Als die gemaakt is, zet Teeuwen alles in haar huis weer op zijn plek.

Marjan Teeuwen maakt ook overweldigende tentoonstellingen. Elke twee jaar doet het eenpersoons kunstenaarsinitiatief KW14 van zich spreken met een groots opgezet kunstproject in de binnenstad van ’s-Hertogenbosch. Voor Tekenen des tijds nodigde ze in 2003 veertig Nederlandse tekenaars uit in het voormalige Provinciehuis in de Kerkstraat: iedereen kreeg een kamer of gang ter grootte van een kleine galerie tot zijn beschikking. Het leverde een tentoonstelling op die in omvang, diversiteit en kwaliteit allerminst onderdeed voor bijvoorbeeld de Tekeningenzomer vorig jaar in het Centraal Museum in Utrecht. In hetzelfde gebouw en volgens dezelfde opzet vindt nu de zesde KW14-tentoonstelling Constructed Moment plaats, waarvoor Teeuwen 42 kunstenaars bijeenbracht die zich op de een of andere manier met fotografie bezighouden. De verscheidenheid is weer groot. Sommige exposanten leggen vast wat ze opvalt in de wereld om ze heen, anderen maken zichzelf een wereld om vast te leggen. Er hangen museale vergrotingen en er liggen afdrukjes van de uurservice. Een paar kamers zijn verduisterd omdat de foto’s in beweging zijn gekomen en video’s zijn geworden. Maar ook in de lichte vertrekken moeten je ogen vaak wennen. Het duurt even voordat je snapt hoe Teeuwens duizelingwekkende stillevens in elkaar zitten. Wat ligt op of achter wat? Gerco de Ruijter exposeert luchtfoto’s met toevallige uitsnedes, gemaakt met een camera aan een vlieger. Omdat de landschappen niet bevolkt of bebouwd zijn, vindt je oog weinig houvast. Zijn het kiezels of rotsen die je ziet? Golven of rimpelingen?

Ook als je beelden meteen denkt te begrijpen, kom je soms bedrogen uit. De tussen schuttingen ingeklemde achtertuintjes waar Erwin Zwakman van bovenaf op kijkt zijn begrijpelijk op het saaie af. Waarom fotografeert iemand zoiets? Maar wat je hier onmiddellijk als keien langs een vijvertje herkent, is in werkelijkheid grind. Zwakmans tuinen zijn maquettes. Hij maakt levensechte struiken, tegels en bloempotten op Madurodamformaat en de camera doet de rest: die maakt de verhoudingen zoek. Mirjam Kuitenbrouwer speelt met hetzelfde gegeven. Ze fotografeert steeds ruimtes met kale witte muren en grote ramen die uitzien op bijvoorbeeld een meer, heidelandschap of zandafgraving. De wanden reflecteren de kleuren van buiten; de zon maakt lange schaduwen op de vloer. Kuitenbrouwer stelt ook de camera tentoon waarmee ze deze foto’s maakte. Vlak voor de lens staat een schaalmodel van een lege kamer. De ruimte waarvan je dacht dat je er kon binnenlopen is in werkelijkheid een soort kijkdoos. Ook Oliver Boberg en Jeroen Hensing blazen een miniatuurwereld op met een laag camerastandpunt en een suggestieve kadrering. Andere exposanten fotograferen de werkelijkheid op ware grootte, maar zetten haar naar hun hand door een mistig weiland te stofferen met introverte kleine meisjes (Ellen Kooi) of verbaasde omstanders te laten kijken naar een verblindend licht in geparkeerde auto’s (Sylvie Zijlmans). Ziehier wat Marjan Teeuwen met Constructed Moment bedoelt. De fotografie is er al lang niet meer alleen om Cartier-Bressons «beslissende moment» te vangen. Kunstenaars kunnen dat moment zelf maken. Hun foto’s zijn scherper en helderder dan ooit, maar niets is nog wat het lijkt.

Constructed Moment

Tot en met 10 april bij KW14, Waterstraat 16 in ’s-Hertogenbosch (www.kw14.nl)