Boedapest – Viktor Orbán die zich profileert als afgevaardigde van de Hongaarse middenklasse, wordt regelmatig gesignaleerd terwijl hij net uit een privéjet stapt of met een luxueuze jacht aanmeert. Het Hongaarse onderzoeksjournalistiekplatform Átlátszó volgde zijn uitstapjes deze zomer en publiceerde vorige week een uitgebreid verslag over de vervoermiddelen waarmee de premier en zijn consorten door Europa koersen – inclusief een kaart waarop het traject van privéjet en jacht uiteen wordt gezet.
Orbán verklaarde in februari nog dat zijn persoonlijke vermogen ongeveer 993.000 Hongaarse forint bedraagt, nog geen vierduizend euro. Hij liet zich fotograferen in een trein, met zijn rugzak nonchalant op de stoel naast zich. Een paar jaar geleden vlogen de Hongaarse premier en zijn regeringsleden nog regelmatig met prijsvechter Wizz Air naar sportevenementen. Toen Orbán afgelopen juli, na afloop van zijn bezoek aan de World Cup in Moskou, in het parlement gevraagd werd hoe hij zich de Bombardier Global 6000 privéjet had kunnen veroorloven, verklaarde zijn minister van Parlementaire Zaken dat de premier dat gewoon uit eigen zak betaald had.
Corruptieschandalen vormen de achilleshiel van Orbán en zijn Fidesz-partij. Toen olaf, het fraudebureau van de EU, begin dit jaar concludeerde dat de regering meer dan tien miljoen euro aan EU-gelden richting bedrijven van vrienden en familie van Orbán gesluisd had, was het effect meteen terug te zien in de peilingen.
De onthullingen van Átlátszó hebben zijn vliegbewegingen tijdelijk wel verminderd. ‘Een dag na de publicatie zagen we dat de motoren van de privéjet opgestart werden’, zegt onderzoeksjournalist Katalin Erdélyi. ‘Eerst dachten we dat de regering het vliegtuig wilde verbergen maar we kwamen er later achter dat de publicatie van ons stuk samenviel met de Fifa Awards in Londen, een van Orbáns favoriete gala-evenementen.’
De delegatie van regeringsleden en oligarchen arriveerde dan ook per Bombardier in Londen, later die dag – maar Orbán bleef thuis in Boedapest. ‘Hij realiseerde zich waarschijnlijk dat hij niet met het vliegtuig gefotografeerd kon worden.’
Op de staatsmedia werd ondertussen een hetze tegen Átlátszó ontketend: het platform, dat voor dertig procent gefinancierd wordt door Orbáns zelfverklaarde aartsvijand George Soros, zou onderdeel zijn van een internationaal complot gericht op het destabiliseren van Orbáns regering. De beelden van Orbán op het luxejacht zouden daar het bewijs voor vormen: alleen een buitenlandse inlichtingendienst heeft immers de middelen om aan dat soort materiaal te komen. ‘Terwijl we daarvoor gewoon publiekelijk toegankelijke beelden van beveiligingscamera’s in Kroatische havens hebben gebruikt’, zegt Erdélyi.