Waarvan de filmische kwaliteit mede mogelijk werd door subsidie van het Mediafonds dat al jaren ook regionale kwaliteitstelevisie ondersteunt. (Wie gaat die en de andere taken van dat Fonds eigenlijk overnemen wanneer het binnenkort opgeheven wordt? Ikke, zegt de npo – nogal schaamteloos, gezien de weggegooide onafhankelijke expertise.)
Een Franse journalist noemde zijn museum het ‘Louvre aan de Maas’, zegt Ex trots. Dat mag overdreven zijn, ook toen Rotterdam nog lang niet zo veel aantrekkelijks had als vandaag viel van Boijmans te zeggen ‘faut un détour’, zoniet ‘la visite’ – voor arrogante Fransen en dito Amsterdammers. Ik kwam en kom er graag, ook al heb ik dan niet het voorrecht Ex met liefde over gebouw en collectie te zien en horen praten, zoals hier. Want naast kennis en kunde is liefde een basisvoorwaarde voor wie in een museum werkt en, in tegenstelling tot de liefde voor een persoon, is deze variant nog overdraagbaar en prettig besmettelijk ook.
Ex wordt onder meer gefilmd in een van zijn favoriete ‘kamertjes’ waaruit Boijmans is opgebouwd – als publiek verlengstuk van de huiskamers van rijke Rotterdamse ondernemers waar veel geschonken werken ooit hingen. Feininger hangt hier, Segal, Kandinsky, Mondriaan. Ze worden hier volgens hem ‘vrienden’ die over hetzelfde hebben nagedacht. De Mondriaan uit 1917 lijkt zijn favoriet: ‘Zwevende kleurvlakjes in een wit zwerk.’ De abstractie daagt al, de natuur is er nog. Hilarisch daardoor een latere scène waarin hij op bezoek is bij de hoogbejaarde havenbaron Jacques Schoufour. Die woont te midden van middeleeuws hout- en ivoorsnijwerk van het hoogste niveau, waarvan Boijmans een en ander zal krijgen na zijn dood. Plus een bedrag. Vrij te besteden, ‘maar houd een beetje rekening met mijn smaak’. Dan geeft hij het signalement van wat het niet moet worden. ‘Hoe heet die vent met al die vlakken en vierkantjes en kleurtjes erin?’ ‘Toch niet Mondriaan, hoop ik?’ zegt Ex die de bui voelt hangen. ‘Ja, Mondriaan. Leuke wandversiering. Zegt me nul.’
Spannend is de scène waarin de eigenaars van een tekening die van Jan van Eijck zou kunnen zijn (voor tien gulden bij een Groningse boedelveiling gekocht) over verkoop komen praten. Met ondanks een uitglijder van Ex een gelukkige afloop, dankzij fatsoenlijke verkopers. Verder veel aspecten van directeurswerk: atelierbezoek bij Chris Martin in New York; tentoonstellingsopbouw met Thomas Rentmeister. En vrolijk rondleiden van kinderen bij werk van Paul Noble met zijn gigantische potloodtekeningen en drolsculpturen. Als bedankje jagen de kleintjes hem vrolijk door de zaal heen. Een prettige, bevlogen, sociaal vaardige man. Andere koek dan Pijbes. Maar wel iets te veel feelgood movie: geen woord of beeld over het omstreden museumdepot. Jammer.
Sonia Herman Dolz, Conducting Boijmans, NTR, Het uur van de wolf, donderdag 24 september, NPO 2, 23.00 uur