Het goed lopende centrum, dat nu een klein jaar bestaat, ontvangt subsidie van de gemeente, en mag zich daarnaast ook in de speciale belangstelling van de politie verheugen. ‘Momenteel ligt hier alles zo'n beetje op z'n gat’, zegt Anthonie (20), medewerker van Weik. Oorzaak: de huiszoekingen die Weik en een aantal medewerkers zich de laatste tijd hebben moeten laten welgevallen naar aanleiding van acties die werden opgeëist door het Animal Liberation Front (ALF), acties die onder andere gericht waren tegen McDonald’s. Anthonie: ‘Het is sinds eind november een en al verwarring hier. Ik heb zelf al zo'n vijf weken totaal geen vat meer op m'n leven. Vrijwel alles is in het teken komen te staan van de huiszoekingen. En weet je wat het ergste is: normaal zijn wij het van Wordt Vervolgd die de slachtoffers van politiebrutaliteiten moeten begeleiden. Maar nu we onszelf moeten helpen, lukt het ineens niet.’ Op de vloer van het café staat, nog keurig ingepakt, een zojuist aangeschafte computer, ironisch en provocerend genoeg van het merk I Mac. ‘Kunnen we eindelijk weer aan het werk’, verzucht Anthonie. De huidige huiscomputer bivakkeert immers, samen met de printer, het modem en het faxapparaat, voorlopig nog wel een tijdje op het politiebureau. De medewerkers van Weik zitten er flink mee in hun maag dat justitie nu juist hún centrum heeft aangemerkt als het broeinest van het brandende protest tegen een aantal fastfoodketens. Medewerker Peter (35): ‘Mijn grootste kritiekpunt op de werkwijze van anonieme actiegroepen als het ALF is dat hun acties onder meer kunnen leiden tot een totale chaos bij clubs als de onze.’ De huiszoekingen vonden plaats in het kader van het onderzoek naar de daders achter een aantal brandstichtingen bij fastfoodfilialen van Quick (de grootste hamburgerketen in België) en McDonald’s. In een relatief kort tijdsbestek, van eind juli tot eind augustus vorig jaar, werd een achttal hamburgertenten in Antwerpen en omgeving het doelwit van actievoerders. Bij de laatste actie, in de nacht van 28 op 29 augustus, ging een McDrive in Puurs geheel in vlammen op. Hoewel McDonald’s van deze aanslag een claimbrief ontving, besloot het bedrijf in samenwerking met justitie er verder geen ruchtbaarheid aan te geven. Aandacht in de media zou slechts het imago kunnen aantasten en mogelijk tot navolging leiden, redeneerde men. Nadat begin september het Amsterdamse actieblad Ravage en aansluitend ook het Belgische dagblad De Morgen door vrienden van het ALF werden ingelicht, kwamen de argumenten van de activisten en de feiten over de hoeveelheid brandstichtingen naar buiten. ‘Het geweld dat McDonald’s gebruikt tegen dieren, de leugens die McDonald’s verspreidt en de vernietiging van de gezondheid van de mensen… We hopen dat McDonald’s in de hel zal branden’, zo besluit het ALF de claimbrief. De Belgische justitie had intussen een speciaal opsporingsteam samengesteld. In het team zitten de lokale politiediensten van de plaatsen waar brand werd gesticht, de plaatselijke parketmagistraten, de gerechtelijke politie, de bijzondere opsporingsbrigade en de nationale parketmagistraten. De gerechtelijke politie leidt het onderzoek. VOLGENS GERUCHTEN vormde het televisie-interview met twee ALF-leden, september vorig jaar in het actualiteitenprogramma Ter zake van de zender Canvas, het aanknopingspunt voor de huiszoekingen die eind november plaatsvonden. Tijdens het interview vertelde een van de twee vermomde activisten met vervormde stem hoe en waarom hij/zij de McDrive in Puurs in brand had gestoken. De ander verkondigde eveneens verschillende brandstichtingen op zijn/haar naam te hebben staan. Op 26 november viel de politie van Antwerpen vier woningen binnen. Er werden huiszoekingen verricht in de woning van Anja (19), bij haar ouders in Hove, en in de woning van Lindsey (19) in Sint-Amands. Anja en Lindsey werden gearresteerd. Anthonie, de derde verdachte, werd niet thuis aangetroffen. Naast diverse papieren nam de politie ook twee regenjacks in beslag die door Anja en Lindsey zouden zijn gebruikt voor het tv-interview. Na een intensief verhoor van negen uur bekende Lindsey aan het tv-programma te hebben deelgenomen. Tevens beweerde ze dat ze in haar eentje de brand in Puurs heeft gesticht. Ze zou hiervoor een kilometer of tien met een klotsende emmer benzine achter op haar fiets naar de McDrive zijn gereden. Zowel haar ondervragers als de onderzoeksrechter uitten twijfels over haar relaas. Niemand gelooft dat Lindsey het vuur in haar eentje heeft kunnen aansteken. Mogelijk neemt ze met haar verklaring anderen in bescherming. Ook Anja bekende aan het tv-interview te hebben meegedaan, maar ontkende de haar ten laste gelegde brandstichtingen. OP 2 EN 3 DECEMBER verrichtte het opsporingsteam andermaal een aantal huiszoekingen. Het jongerencentrum Weik werd doorzocht en Anthonie werd tot tweemaal toe gearresteerd. ‘De eerste keer waren ze bij me thuis op zoek naar m'n computer, die echter op dat moment in Weik stond. Wel hebben ze toen al m'n diskettes meegenomen en mijn papieren, waaronder de kentekens van hun undercover-agenten die ik verzamel in het kader van m'n activiteiten voor Wordt Vervolgd.’ Bij een volgende huiszoeking op 9 december werden zowel Peter als diens vriendin Eefke thuis van hun bed gelicht. Tegelijkertijd werd Weik voor de tweede maal bezocht door een rechercheteam. Eefke is de voorzitster van Weik - na verhoor werd ze de volgende dag weer op vrije voeten gesteld. Peter werd voor dertig dagen in voorarrest geplaatst. De speurders waren onder meer gevallen over een stukje tekst dat lag opgeslagen in de computer van Weik. De tekst, afgedrukt in Weik-Nieuws van november, handelde over een openbaar debat dat elders in Antwerpen werd georganiseerd. Voor dit debat over dierenrechten en actievormen werden onder meer vertegenwoordigers van Gaia (een vreedzame dierenrechtorganisatie), Agalev (de groene politieke partij) en ALF uitgenodigd. Peter had in Weik-Nieuws geschreven dat in Weik een actiegroep dierenrechten huist die ‘meent dat vooral niet-geweldloze acties het probleem moeten duidelijk maken’. Peter: ‘Een typfout. Ik had eigenlijk “niet-gewelddadige acties” willen schrijven.’ De speurders beschouwden de tekst als ‘opruiiend’. Daarnaast had Peter de ALF-vertegenwoordiger een slaapplaats in z'n woning aangeboden. Daags voor kerstmis werd Peter vrijgelaten, terwijl Anja vlak voor nieuwjaar haar eigen bed weer mocht opzoeken. Anja komt voorlopig niet meer in Weik. Ze werd vrijgelaten onder voorwaarde dat ze in behandeling zou gaan bij een psychiater of psycholoog. Daarnaast mag ze, zolang ze onder verdenking staat, geen contact hebben met dierenorganisaties. Ook de pers staat ze liever niet te woord. Lindsey echter, die sinds 28 december niet meer wordt verhoord, blijft voorlopig vastzitten. Onlangs heeft haar advocaat nog beroep aangetekend tegen de verlenging van het voorarrest, maar de Antwerpse kamer van inbeschuldigingstelling besliste 12 januari dat ‘verdere voorlopige hechtenis noodzakelijk is vanwege de aard en de ernst van de feiten, het gevaar voor de openbare veiligheid en het verder lopende onderzoek’. ZOWEL ANJA ALS Anthonie worden ervan verdacht deelgenomen te hebben aan een vereniging die is opgericht met als doel aanslagen te plegen op eigendommen. Lindsey, Peter en Eefke worden verdacht van poging tot brandstichting bij nacht in een onbewoond pand, het toebrengen van opzettelijke vernielingen aan gebouwen, en deelname aan een vereniging die is opgericht met als doel aanslagen te plegen. Alle arrestanten werden tijdens de verhoren geconfronteerd met valse verklaringen van anderen. Anthonie: ‘Zo kreeg ik te horen dat Anja verklaard zou hebben dat Peter en ik te laf waren geweest om zelf op tv te verschijnen. Verder zou Peter volgens hen het transport naar de tv-studio hebben georganiseerd, terwijl ik weer het contact zou hebben gelegd met de omroep. Allemaal leugens.’ De meeste vragen hadden geen betrekking op de acties tegen de hamburgerketens. Peter: ‘Ze waren vooral geïnteresseerd in de activiteiten van Weik en wie er hier zoal de touwtjes in handen zouden hebben. Ze wilden weten wie een bepaalde vergadering had toegesproken, of je bij een bepaalde actie aanwezig was, enzovoort.’ WEIK WORDT door de lokale autoriteiten, met name de rijkswacht, beschouwd als een lastig activiteitencentrum. Zo is er Spaak & Tandrad, een ‘fietsguerrillagroep’ die op onverwachte momenten is staat blijkt vijftig tot honderd personen op de fiets te krijgen om drukke verkeerspunten te blokkeren. Spaak & Tandrad, waar Peter veel energie in stopt, pleit voor gratis openbaar vervoer en een autovrije binnenstad. Aan de vooravond van de huiszoekingen hadden de fietsguerrillero’s een bijeenkomst gepland met vertegenwoordigers van de vakbonden voor het bus- en tramverkeer. Op de bijeenkomst zouden plannen voor gezamenlijk acties worden besproken. Peter: ‘Door die verdomde huiszoekingen is dat in één keer van de baan. Bam! Probeer jij die vakbonden maar eens uit te leggen dat je niets te maken hebt met die brandstichtingen.’ Maar mogelijk vormen de activiteiten van Wordt Vervolgd de voornaamste aanleiding voor de huidige criminalisering. Immers, was het niet Van Grieken, hoofd van de bijzondere opsporingsbrigade politieke sectie van de rijkswacht en overtuigd lid van het Vlaams Blok, die Anthonie in het voorjaar van 1998 in een loslippige bui toevertrouwde dat Weik ‘binnenkort wel eens last van de politie zou kunnen krijgen’? ‘Wat Van Grieken betreft moesten de activiteiten van Weik aan banden worden gelegd’, beweert Anthonie stellig. ‘Wordt Vervolgd houdt zich voornamelijk bezig met het systematisch in kaart brengen van politiebrutaliteiten en overtredingen. Met name de politiewijkbureaus Lange Nieuwstraat en De Marréstraat hebben een slechte reputatie. Je kunt stellen dat wanneer je op een van deze bureaus als arrestant wordt binnengebracht, de wetsregels voor jou niet meer gelden.’ Op de bewuste politiebureaus is volgens hem sprake van stelselmatige mishandelingen. ‘Zodra de Antwerpse politie iemand heeft mishandeld, dienen ze de volgende dag zelf een aanklacht in omdat ze bijvoorbeeld een pink zouden hebben verstuikt. Zodra ze tegen jou een klacht hebben ingediend, kun je, zolang het onderzoek naar die klacht loopt, tegen hen geen klacht indienen.’ DE BRANDSTICHTINGEN bij de hamburgerketens van het afgelopen najaar zijn voor Belgische begrippen ongekend heftig. Zowel in anarchistische als, sinds kort, ook in extreem-rechtse kringen is McDonald’s regelmatig doelwit van acties, voor de eersten vanwege schending van de dierenrechten, voor de laatsten vanwege ‘cultuurverbastering’. Maar verder dan picketlines gaat het meestal niet. Peter: ‘Tijdens de feestelijke opening van een filiaal van McDonald’s op de Groenplaats werd de afgelopen zomer door de werkgroep dieren van Weik een grote vreedzame protestactie gehouden waar zo'n honderd mensen aan deelnamen. De acties van het ALF kwamen voor ons volledig onverwacht.’ De laatste maanden wordt er overigens nauwelijks nog iets vernomen van het ALF. Solidariteitsacties voor de arrestanten vinden mondjesmaat plaats en beperken zich tot benefietfeesten. Het steuncomité ZALF lijkt vooralsnog vleugellam. Peter: ‘In december wilden we een grote demonstratie organiseren voor de arrestanten die toen vastzaten, maar het is er nooit van gekomen. Het punt is dat het gerecht ons onder meer bendevorming in de schoenen probeert te schuiven. Zodra we iets organiseren, kunnen zij zo aantonen dat we met Weik als vereniging functioneren. Het blokkeert ons in ons doen en laten.’ Steun van andere organisaties heeft Weik in deze zaak voorlopig niet te verwachten. Het anarchistische circuit van Antwerpen is benauwend klein, en daarmee ook heel kwetsbaar. Naast Weik, dat netjes huur betaalt, heb je nog de Scheld'Apen, een kraakpand aan de Herbouvillekaai, dat als punkconcertzaal hard op weg is gelegaliseerd te worden. Het andere kraakpand van Antwerpen bevindt zich in de Zakstraat, maar de bewoners hiervan roeren zich nauwelijks.