Wat volgt is een film die zich iets minder dan anderhalf uur lang geheel in de auto van Locke afspeelt. Terwijl Locke telefoontjes pleegt wordt de tragedie van zijn leven minuut na minuut duidelijker. De rit naar het ziekenhuis en de confrontatie met zijn gezin over zijn verschrikkelijke misstap betekenen dat hij de volgende ochtend niet aanwezig zal zijn bij het storten van beton voor een gebouw dat een van de meest indrukwekkende constructies in Europa moet worden. Miljoenen staan op het spel, en als leidinggevende móet hij er zijn. Maar hij heeft besloten: de confrontatie met de chaos van zijn leven gaat voor. Gevolg: baan kwijt. En dat is slechts het begin. Voor hem strekt zich de M6 uit die hem naar zijn lot zal leiden.
In de film valt de werkelijkheid te manipuleren om een verhaal te scheppen: intieme close-ups om gedachten te laten zien; montage die het spelen met het element tijd mogelijk maakt; geavanceerde speciale effecten om niet-bestaande werelden te creëren. Film is kneedbaar, en een werk waarin niets anders gebeurt dan een man die in real time in zijn auto rijdt, klinkt onmogelijk, dat is meer iets voor toneel, of een novelle. Maar het wérkt in Locke. Regisseur Stephen Knight toont een streng soort minimalisme dat zelden in cinema voorkomt. Het is bijna alsof Locke gevangen zit in de vorm, in tijd en plaats. Hij kan niet uit de bewegende auto stappen. Aan de confrontatie met het eigen falen valt niets meer te doen. Locked, ja, alles zit op slot voor deze man. En als een god trekt de regisseur aan de touwtjes.
Hardy, een acteur én filmster die net zo thuis is in onafhankelijke producties als in kaskrakers, heeft de psychologie van zijn personage in de vingers. Locke is een beginselvaste man, onbewust van de metafoor die zijn leven bepaalt, namelijk het storten van beton om een onbeweegbaar fundament mogelijk te maken. Een groot deel van de gesprekken die hij in de auto voert gaat over problemen met het fundament voor het gebouw dat de volgende ochtend zal worden gelegd. Het beton mag niet te slap zijn, dan stort de boel in.
Locke worstelt met zijn eigen wankele fundament, een jeugdtrauma veroorzaakt door zijn vader. De bouwkundige in crisis weet dat hij nú juist moet handelen, ook al zijn de dilemma’s nog zo explosief. Als zijn vrouw aan de lijn is, heeft Locke geen andere keuze dan te vertellen waar naartoe hij op weg is; niet naar huis, maar naar het ziekenhuis waar hij vader zal worden. Doet hij dat niet, dan komen er barsten in de basis van alles wie hij is. Doet hij dat wel, dan wordt zijn gezin opgeblazen. Wat te doen, ’s nachts in die auto op de M6?
Dat is het geheim van deze film: je beleeft Locke’s worsteling alsof zijn verhaal jouw droom is, een nachtmerrie die een gevangenis vormt doordat ontwaken onmogelijk is. Een antwoord is er niet, een goede afloop voor dit verhaal evenmin. Of het moet er een zijn waarin je je samen met Locke eindeloos op die ringweg bevindt, zonder ooit een afslag te nemen.
Te zien vanaf 9 oktober
Beeld: Tom Hardy in Locke (Filmdepot)