Volksmuziek

Wat is Schuberts mooiste werk: het strijkkwintet; pianosonate D 960; Winterreise? Onzinnige vraag. En Radio 4 maakt hem eindeloos onzinniger door je te laten kiezen uit alle werken van alle componisten uit alle tijden: de zogenaamde Hart & Ziel Lijst. Dit jaar haalden Biber (Rosenkranzsonaten!) en Bartók de top-300 helemaal niet en Haydn één keer. Wel twee keer Van Otterloo, met Turks fruit en Soldaat van Oranje. ‘Niet zo elitair, man: een spelletje dat tallozen gelukkig maakt.’ Zeker, en het zou te verdragen zijn als we niet doodgegooid werden met zelffelicitaties van presentatoren, en een onafzienbare reeks emotionele ontboezemingen van luisteraars. ‘Radio 4, voor al uw ongewenste intimiteiten.’

Maar er is wel een aardige televisie-spin-off: Floris Kortie bezoekt voor Hart & Ziel mensen die geen stereotiepe klassieke muziekliefhebbers zijn. Cabaretier Nabil Aoulad Ayad opende de reeks. Gezin met zes kinderen, vader vroeg overleden, dus bijstand. In Waalwijk betekende dat als bonus een passe-partout voor de Efteling. Daardoor wist hij later zeker dat ene Bach een deuntje had gejat van een paddenstoel in dat sprookjespark. Kijk, daar houden wij oud-leerlingen van de Volksmuziekschool van: culturele verheffing van de arbeidersklasse. Als beloning voor zijn verhaal kreeg hij een geweldige live-uitvoering van Saint-Saëns’ Danse macabre die hij als Efteling-kind hoorde in het Spookslot.

Uit heimwee wendde ik me tot Kortie’s hoofdbetrekking bij Podium Witteman, dat helaas geprogrammeerd is op kooktijd en tijdens Studio sport. Zag uitgesteld de aflevering van vorige week zondag. Als violiste Julia Philippens van het fabelachtig veelzijdige huisensemble Fuse halverwege verzucht: ‘Wat een prachtige uitzending’, zegt ze geen woord te veel. ‘En dan moet jij nog komen’, riposteert Witteman. We hebben dan al de geweldige zestienjarige violiste Luna de Mol achter de rug in de rubriek ‘Pauls Jonge Helden’. En ‘Korties Kwesties’, waarin wordt aangetoond dat de wortels van de elektronische dance liggen in het Philips Natuurkundig Laboratorium eind jaren vijftig bij Dick Raaymakers. Kortie trekt naar de Melkweg om bezoekers van het Amsterdam Dance Event te verbluffen met zestig jaar oude klanken en ritmes die hen achterover doen slaan als ze de datering horen. Het formidabele Pavel Haas Kwartet speelde Schulhoff en Janáček, voorzag Janáčeks Intieme brieven van biografisch fundament en illustreerde hoe je volksmuziekelementen schools of dansend kunt spelen en hoe anders een volksensemble dat weer zou doen. In ‘Vraag het Mike’ legde componist Anne-Maartje Lemereis aan de hand van een eigen compositie uit wat een fuga is, hoe die werkt en waarin hij verschilt van de canon. Groot didactisch talent, die Maartje. En de fijnste aller tv-persoonlijkheden, die Mike Boddé.

Nog meer volksmuziekinvloeden in Georgische muziek door celliste Ketevan Roinishvili en pianist Daniël Kool. Dan speelt Fuse de wereldpremière van een voor hen geschreven werk van Daahoud Salim, die zichtbaar zit te genieten. Een eigen muzikale taal waarin klassiek, jazz, pop en wereldmuziek samengaan. Alles daar, de werken, de uitvoeringen en het merendeel van de gesprekken, is van het hoogste niveau. Na Podium Witteman voel je je alsof je bij een topconcert bent geweest. Jury van de Nipkowschijf: wees paraat!