Het is een frenetieke film die onherroepelijk uiteenvalt in betekenissen. Resultaat: een anti-utopische, nihilistische satire over politiek en technologie. Dat klinkt aantrekkelijk, maar om duidelijk te zijn: Chappie is volledig mislukt.
Van een coherent script met een scherpgesteld thema is geen sprake. Een robot, gespeeld door Sharlto Copley, beschikt na een software-update over menselijke gevoelens en intelligentie. Hij valt in handen van Ninja en Yo-Landi, zogenaamd gangsters in de gevaarlijke straten van het Johannesburg van de nabije toekomst, maar die natuurlijk niemand minder zijn dan de twee wereldberoemde, getatoeëerde rave-rappers van Die Antwoord. Chappie’s baasje is Deon (Dev Patel), een computerexpert in dienst van een bedrijf gerund door een vrouw, gespeeld door Sigourney Weaver. Het bedrijf produceert robot-politieagenten voor de Zuid-Afrikaanse politiedienst. Vincent (Hugh Jackman) is een wetenschapper die zijn eigen superrobot heeft gebouwd. Hij wil dat zijn creatie de robots van Deon vervangt. En zo gaat het maar door, zonder focus, zonder coherente verhaallijnen.
Het verhaal is niet alleen mager, het is een samenraapsel van ideeën uit soortgelijke films, vooral Robocop (1987) van Paul Verhoeven. Dat is verbazingwekkend, omdat het eerdere werk van regisseur Blomkamp in alles originaliteit uitstraalt. District 9 (2009) en Elysium (2013) zijn toekomstverhalen die maatschappelijke vragen onderzoeken rond vreemdelingenhaat, de groeiende kloof tussen arm en rijk, identiteit in de multiculturele natiestaat. Beide films zijn zo goed omdat Blomkamp een fijn gevoel heeft voor wat Amerikaanse actiefilms in dit subgenre aantrekkelijk maakt, namelijk engagement combineren met humor en menselijkheid. Het plezier van het kijken zit hem in personages die in eerste instantie mensen zijn, bijvoorbeeld Wikus van der Merwe in District 9, de witte bureaucraat die verandert in een van de buitenaardse wezens die hij onder zijn duim moet houden nadat ze op een mooie dag in Soweto zijn neergestreken.
Weinig tot niets van dit plezier is aanwezig in Chappie. Blomkamp richt alle aandacht op ‘concept’. De iconografie van Die Antwoord overheerst: tatoeages, dadaïstische beelden zoals geweren gekleurd in roze en geel die plastic lijken maar echt zijn, en allerlei troeteldieren die tegenover het grove geweld staan. Maar een duidelijke relatie tot de verhaalsetting is er niet. Of Blomkamp moet hebben willen zeggen: de situatie is zo absurd dat er van betekenis geen sprake kan zijn.
Nu te zien
Beeld: De robot Chappie in de gelijknamige film (Universal Picture)