Hier op deze website heerst tot dat moment radiostilte. Geen stemadvies, geen verslag van die kieshokjes. In de uren die volgen tot nu en vanavond kunnen wij u slechts voeden met stukken die er echt toe doen voor laatste zwevers of tobberaars.
De kloof?
Als er één scheidslijn domineert in deze verkiezingen, dan is het die tussen Den Haag en het platteland. Wij zijn een klein land met verre uithoeken, schrijft Floor Milikowski. Over hoe die groeiende afstand is ontstaan en hoe daar bewuste beleidskeuzes aan ten grondslag liggen schreef ze een tijdloos essay.
Als er een kloof gaapt tussen stad en platteland, dan is het vooral een voorzieningenkloof, toonden wij anderhalf jaar geleden aan in het onderzoekstuk Hoe Den Haag stilletjes uit Nederland verdween. De PvdA en GroenLinks, het CDA en de BoerBurgerBeweging – allemaal strijden ze tijdens deze verkiezingen tegen wegkwijnende buslijnen, voor het openhouden van bibliotheken en het terugbrengen van overheidsloketten in dat wat we in Nederland ‘de regio’ noemen. Hoe belangrijk dat is toont het onderzoek aan: daar waar voorzieningen verdwijnen, groeit onbehagen en dus ook het populisme.
Optimisme?
Als iets opvalt in Nederland, dan is het hoe provincies die op papier worden achtergesteld steeds zelfbewuster worden. De verslagenheid en het gevoel achtergesteld te zijn maken in bijvoorbeeld Zeeland stilletjes aan plaats voor ambitie en trots. Ondertussen laten bestuurders steeds feller van zich horen. ‘Groningen is mishandeld door de Staat der Nederlanden’, zei René Paas als Commissaris van de Koning in Groningen tegen de enquêtecommissie aardgaswinning. Onlangs herhaalde hij die felheid toen hij zei dat zijn provincie weigert om nog langer te bedelen: ‘Er is een hele generatie inmiddels opgegroeid in wantrouwen’.
Over hoe dat wantrouwen eruitziet schreef reportageschrijver Irene van der Linde een indringend stuk. Zij volgde de bewoners van het dorpje Oudeschild. Nu de aardgaswinning stokt, worden zij omsingeld door windturbines en industrie.
Maar het definitieve portret van het platteland kwam van Karel Smouter, die behalve een boek ook tal van stukken voor dit weekblad schreef. Zijn provocatieve stelling? Het achterland is juist de voorhoede.
U stemt vandaag over veel meer dan onbehagen en onvrede. Primair draait de keuze over het tempo waarin stikstofproblematiek moet worden aangepakt, over het aanleggen van wegen, over woningbouw en het steeds fellere gevecht over steeds schaarser wordend land.
Grote thema’s, grote keuzes. Veel wijsheid toegewenst, achter het gordijntje.